voorkomt. Bij het snijden van het semaboe-riet wordt een bijge-
loovig gebruik in acht genomen. Men bouwt op de plaatsen waar
het groeit eene h u t , om acht te geven op het des morgens en
’s avonds gedurig op doffen toon herhaalde » la-belom , la-belom
dat aan den geest van het r ie t, den zoogenaamden Boboeni Antoe,
wordt toegeschreven. Slechts dan wanneer de geest deze toonen
lang uitgerekt laat hooren (hetgeen misschien een gevolg van ge-
vorderde rijpheid is ) , is er hoop op goed riet en begint de inlander
te snijden, doch zoo liij het geluid snel en kort op elkander
voortbrengt, wordt een andere plaats opgezocht 1).
Onder de dierlijke voortbrengselen van Simpang zijn slechts was
en bezoar-steenen voor den handel van eenig belang. Karet wordt
op het strand van Sukkadana en op de naburige Karimata-eilanden
gevangen, terwijl de laatste ook eenige vogelnestjes van middelma-
tige hoedanigheid opleveren. Tamme dieren , zooals koeijen, scha-
pen, geiten en hoenders, zjjn zeer schaarsch; vroeger schijnt er veel
rundvee geweest te z ijn , dat echter in de bosschen verstrooid en
verwilderd is. Aan het strand onthouden zieh vele herten en wilde
zwijnen. Ook vindt men er talrijke zwermen van eene soort van
kleine snippen, pajan geheeten, en eenige vogels die een zeer aan-
genamen wildzang laten hooren 2).
Simpang heeft eenige vaartuigen, die op Pontianak, Koeboe,
Riouw, Palembang en Singapoera handel drijven. Het schijnt echter
dat deze handel in de laatste jaren zeer is verminderd. In 1847
kwamen slechts 2 praauwen, houdende 4 last, vandaar te Pontianak
aan, terwijl 3 praauwen van 15 last van Pontianak derwaarts ver-
trokken; en van 1848—50 wordt geen enkele te Pontianak in- of
uitgeklaarde praauw van Simpang vermeld. Waarschijnlijk is sedert
1837 de handel van dit gedeelte van Borneo vooral te Nieuw-Brus-
sel, dat toen onder zekere beperkingen tot vrijhaven verklaard
werd, geconcentreerd, en wordt deze plaats meer dan Pontianak door
de handelaars van Simpang bezocht. De uitvoer te Simpang bestaat
uit rijs t, zout, Javaanschen tabak, opium, koperen huisraad, Chi-
neesch aardewerk, koperdraad, ijzeren gereedschap, Chinesche zijden
stoffen, Europesche en Boeginesche lijnwaden, glaskoralen, enz. 3)
*) G. Muller, bl. 263—266.
s) G. Muller, bl. 266.
•) G. Muller, bl. 265— 2 6 7 , van Lijnden N. T ., bl. 621 ende daarbij
behoorende tabel.
Ik ga thans over tot de beschrijving der kust van Sukkadana
van den Boekit-Laut tot aan de Sidoeh-rivier, de grens tusschen
dat distrikt en Matan. Van genoemden berg tot aan een klein voor-
gebergte ten Noorden van den mond der Sidoeh, dat den naam van
Tandjong pada Goenong draagt en uit twee kleine heuvels bestaat,
is de gansche kust hoog, en loopt digt längs het strand een heuve-
lenketen, die ook de reeds genoemde bogt van Sukkadana met zacht
glooijende en digt begroeide hellingen in den vorm van een amphitheater
omgeeft. Deze heuvels sluiten zieh aan hoogere bergen aan,
^ die in onafzienbare reeksen naar het binnenland loopen, tot zij zieh
in het blaauw verschiet verliezen. De oevers zijn deels zandig,
deels steenachtig, en hier en daar störten zieh kleine bergstroomen,
die zoet en klaar water aanvoeren, in zee. Hooger op is de grond
hard en bestaat uit zware leem- en okeraarde, waarin veel ijzer-
erts is bevat. Op sommige plaatsen vindt men fijn zand, met tin
vermengd, terwijl men elders, na een voet diep gegraven te heb-
ben, op een horizontale laag van vette zwarte aarde stoot, welker
voorkomen dat der goudgronden in de meer noordelijke deelen van
• Borneo herinnert, en aanleiding geeft tot het vermoeden, dat ook
hier niet te vergeefs naar stofgoud zou gezöcht worden 1). Het
tin ware welligt met meer voordeel te graven. In 1829 wenschte
de nieuw benoemde Sultan van Sukkadana of Nieuw-Brussel met
voorschotten van het Gouvernement tinmijnen te openen. Afge-
scheiden van de vraag, of die onderneming in zijne onbekwame han-
den eenige kans op goeden uitslag hadde opgeleverd, is het ka-
rakteristiek, dat dit verzoek werd afgeslagen op grond van het ad-
vies der generale directie van finantien, dat, zoolang het Gouver-
nements-monopolie van Banka-tin behouden blijft, alle productie
van en handel in tin gevaarlijk voor ’s Gouvernements belang moet
geacht en daarom niet mag aangemoedigd worden 2). Ziedaar de
gouden vrucht der monopolien, en een duidelijk bewijs der vader-
lijke zorg van het Gouvernement voor de welvaart zijner Indische
onderdanen! Wij zagen hierboven dat ook in Simpang eenig tin
wordt gevonden, maar dat het voorkomen van dit metaal aan de
Kapoeas tot dusverre twijfelachtig is 3). Reeds vöör eeuwen schijnt
men tin te hebben gedolven aan de Ratoentong, een tak der Pawan-
1) G. Muller, bl. 2 3 8 , 2 5 5 , 354.
2) Off Stukk. HS., bl. 6 6 , 7 1 , 7 4 , 93.
8) Zie boven, bl. 31.