met rotsen en van boven met boomen bezet. Tusschen bet eiland
en den vasten wal Staat bij ebbe slechts 5 ä 6 voet water, doch
aan den zeekant vindt men drie vademen water op een afstand van
60 voeten. De rotsen zetten zieh niet voort in zee en het water is
zonder klippen of banken, zoodat men gerust op het dieplood kan
afvaren. Nevens eene menigte granietblokken ziel men in dezen
omtrek aan het strand vele steenen liggen , die uit klei verhard
schijnen, en in deze weekere steensoort merkte George Müller kleine
aderen op van eene hoog roode kleur, die hij voor sporen van
roode wormpjes hield, doch die den heer Blume op het denkbeeid
bragten, of hier welligt oorspronkelijk vermiljoen kan voorhanden
zijn 1). Onder de boomen, die hier aan het strand worden gevon-
den , behooren de katapan (terminalia catappa L .) , welker vrucht
veel op amandelen gelijkt, de djamboe-laut (eene soort van jam-
bosa, misschien jambosa litoralis), de naga, de ara , de api-api,
de bakon , de brabat, de boeteh. Eene bijzondere vermelding verdient
een boom, dien Müller batateh noemt. Zijn stam is vantwee
tot drie voet dik en van 50 tot 60 voet hoog, en Staat gewoonlijk
ter hoogte van eenige voeten in het water. Hij spreidt zijne tak-
ken ver in het rond en naar omlaag tot aan het water u it, en
brengt eene soort van vruchten, vol kleine weeke korrels en merg,
voort, die door de inboorlingen gretig gegeten worden. In het
algemeen heeft zijn voorkomen veel overeenkomst met dat van een
grooten appelboom 2).
De Boekit-Laut vormt het uiteinde van een langen bergketen, die,
onder den naam van Palongan, zieh wel 20 a 30 uren oost- en
noord-oostwaarts uitstrekt, de grens tusschen Simpang en Matan en
de waterscheiding van de Simpang- en Pawan-rivieren vormt, en
zieh in het hart des Iands vereenigt met de bergen van Meliouw en
Sekadouw, die het Kapoeas-gebied ten Zuiden begrenzen, en waar*
onder zieh de hooge toppen van den Mahm, den Batong, den zon-
derling gevormden Spontiak, den Pamakan, den Lajang, die zieh
van de kust het hoogst van allen vertoont en, naar het volksge-
loof, van ver over zee door geesten herwaarts is gedragen, den
Pangang, den Menjorah, den Mengalat en den Lebei onderscheiden.
Al deze bergen zijn met schier ontoegankelijke wouden bedekt 3).
*) G. Müller, bl. 2 2 6 , 237— 240.
*) G. Müller, bl. 2 4 0 , 236.
8) G. Müller, bl. 2 2 6 , 2 3 0 , 2 6 0 , 285.
Ik heb reeds vroeger de meening van George Müller vermeld, dat
deze bergen niet met den Kaminting-keten zamenhangen en tusschen
Sekadouw en Sintang de aaneenschakeling der bergen ge-
heel is afgebroken l). Ik behoef het hier zoo weinig als de
daaruit gemaakte gevolgtrekkingen te onderzoeken; genoeg dat
de binnenlanden van Simpang in het Oosten en Noord-oosten,
zoowel als zijne zuidelijke grenzen, met bergketenen zijn bedekt,
waaruit de verschillende stroomen hunnen oorsprong nemen, door
welker zamenvloeijing de rivier van Simpang ontstaat of ge-
voed wordt.
De rivier van Simpang is aan den mond zeer breed en veelal
naauwelijks binnen een bepaald bed besloten, daar de nipa, die hier
buitengewoon welig groeit, en andere boomen, waarmede hare oevers
bezet z ijn , verscheidene voeten onder water s ta an ; vaartuigen
van 7 tot 9 voet diepgang kunnen haar met den vloed gemakkelijk
binnenloopen 2). Nog geen kwartier boven hären mond, ter reg-
terzijde des opvarenden, neemt zij het riviertje Meliouw o p , dat
een paar uren vandaar achter den Boekit-Laut ontspringt, längs eene
kleine kampong van denzelfden naam, met omtrent 50 huisge-
zinnen, stroomt, en voormaals als een geliefd verblijf van kleine
rooversvaartuigen berucht was. Den hoek door de vereeniging
van de Meliouw met de Simpang-rivier gevormd, noemde G.
Müller » den s la n g e n h o e k d ew ijl hij hier op de in het water
staande boomen een aantal slangen van 8 tot 12 voet lang, en
van 3 of 4 duim in den omtrek, met afwisselende kringen van
gele, groene en witte schubben, in elkander gerold op de tak-
ken zag liggen 3). Drie of vier uren hooger valt aan de linker-
zijde eene groote rivier in de Simpang, die op de grenzen van
Sekadouw ontspringt, en den naam draagt van Semandang-rivier.
Aan hare oevers wonen vele Dajaks, gelijk in het geheel de Dajak-
sche kampongs, of doekoe’s , gelijk zij hier heeten, in deze streken
zeer menigvuldig zijn 4). De Amerikaansche zendeling Thomson reisde
in 1842, onder menigvuldige afdwalingen van den regten weg door
ontrouw of onkunde zijner gidsen, van Laur, op de grenzen tusschen
Matan en Simpang, over de kampongs G ri, waar hij een fraaijen
') Zie boven , bl. 6.
s) G. Müller, bl. 228 , 236.
« G. Müller, bl. 2 2 8 , 2 3 6 , 2 3 7 , 270.
*) G. Müller, bl. 228, 259.