stad Angra of Angrat, die, gelijk ik reeds vroeger gemeld heb ®),
tot verblijfplaats strekte van den P a tih , die hier in naam van den
Vorst van Madjapahit het gezag voerde. Waarschijnlijk waren deze
Patih’s de stichters van een vorstenhuis, dat door den val van
Madjapahit onafhankelijk werd, en aan Angrat, tot den tijd der
prediking van den Islam in deze streken, zeven regeerders schonk,
die allen den naam droegen van Poelang Palé^). De laatste hunner
droomde opzekeren nacht, dat zieh in „zijn rijk eene maagd bevond
van buitengewone schoonheid. De Vorst, blakende van verlangen, om
zieh te verbinden met h a a r, wier beeid hem in den droom was versehenen,
liet haar overal in zijn rijk zoeken, doch langen tijd te
vergeefs. Eindelijk vond men in de dessa Salimpat eene maagd, die
aan de beschrijving des Vorsten beantwoordde, doch zij weigerde vol-
standig voor hem te komen, tot dat eene list werd te baat genomen.
Deze maagd, Darah Itam'geheeten, was ervaren in het toedienen van ge-
neesmiddelen. De Vorst liet zieh in een vaartuig voor hare woning bren-
gen, veinzende ziek te zijn. Ook nu kostte het veel moeite haar over te
halen tot hetbezoeken van den kranke, Eindelijk liet zij zieh door de
schildering zijner heftige smarten daartoe bewegen; doch naauwelijks
had zij zieh op het vaartuig begeven, of op een afgesproken teeken
maakte men de touwen lo s , en de Vorst voerde haar met zieh
naar Angrat, waar zij met hem door het huwelijk verbonden werd.
Niet lang daarna drong een Dajak van Banjer-massin tot Angrat
door, om er, op last van zijnen Vorst, het hoofd van eenen nabe-
staande van Poelang Palé te snellen. Deze, blakende van gramschap,
zwoer dat hij dengenen, die hem het hoofd des moordenaars zou
leveren, alles schenken zou wat hij begeerde. Ria Sinir, vroeger
de minnaar van Darah Itam , aan wien zij eeuwige trouw had ge-
zworen, verschafte den Vorst zijn wensch, en eischte nu om eene
zijner vrouwen voor zieh te mögen kiezen, De Vorst, door zijn
eed gebonden, kon niet weigeren, en ofschoon Darah Itam zieh op
zijnen last met asch en houtskolen zwart 7had gemaakt, herkende
*) Zie boven, bl. 182.
s) Gronovius, bl. 3 3 9 , Staat: „ E r heerschte te Angrat een v o r s t ....
mede Angrat genaamd.” Doch in het H S ., bl. 2 , is de naam Poelang
Palé opgegeven, en tevens de bijzonderheid, dat zeven vorsten dien ge-
voerd hebben. Moet men daarvoor ook welligt „ Poelang Patih” lezen?
In het HS. komen ook nog enkele andere bijzonderheden voor, die in
het nitgegeven verslag gemist worden, en waarvan ik in het vervolg van
dit verhaal gebrnik maak.
| l § ¿Hé
Ria Sinir zijne geliefde en vorderde haar als zijn Ioon. Hij voerde
haar daarop naar de dessa Djiring aan de Bentjoekei-rivier, waar
z i j , gloeijende van schaamte.? hären minnaar bekende dat zij zwan-
ger was, en hem smeekte hunne vereeniging tot na hare verlossing uit
te stellen. Zij bragt weldra een zoon ter wereld , die op verlangen zijner /,
moeder den naam van Abdoe’l-Kahir/ontving, en daar dit een gewone ,
Arabische naam is , die »dienaar des Almagtigen” beteekent, moet
men er uit opmaken, dat Darah Itam reeds met de leer des Islams
bekend was, die door hären zoon ook later beleden werd. Vervolgens
schonk zij aan Ria Sinir nog twee dochters, waarvan eene den
naam van Darah Iram ontving. Inmiddels was Poelang Pale van
verdriet over het verlies zijner beminde echtgenoot half zinneloos
geworden en eindelijk bezweken; het geheele rijk was in de groot-
ste verwarring geraakt, het volk was verloopen en de rijksgrooten
of penggawa’s hadden het land verlaten, deels naar Java en Sum
atra , deels naar Sambas en Sukkadana de wijk nemende.
Toen Abdoe’l-Kahir tot een man was opgegroeid , gaf hij vele blijken
van een ondernemend karakter, en indachtig aan zijne vorstelijke af-
komst, besloot hij een nieuwrijkte stichten , waar van hij den zetel
te Monggo vestigde. Hij verzamelde het vertrooide volk in de nieuwe
kampong, na aan zijne stiefzuster Darah Iram beloofd te hebben, dat
hij nimmer pacht in zijn land zou heffen, aan welke belofte hij
getroüw bleef, en plaatste op de hoogte te Monggo twee stukken
geschut, die aan zijn vader hadden toebehoord. Alzoo werd Abdoe’l-
Eahir de grondvester der Mohammedaansche dynastie van het r i jk ,
in Borneo’s geschiedenis onder den naam van Landak bekend 1).
Later is dit rijk, hoe weten wij n ie t, — zoo wij een los gezegde
van Valentijn mögen vertrouwen, door verovering, — onder de Suprematie
der vorsten van Soerabaja ep Java gemaakt 2). Het blijkt
echter niet dat daarbij eeiie andere dynastie op den troon is gekomen.
Het schijnt dat Poetri Boenkoe, tijdens haar huwelijk met Pa-
nembaham Giri Koesoema van Sukkadana, de erfprinses was van
het Landaksche rijk , zoodat ten gevolge dezer verbindtenis, bij den
dood haars vaders, de beide landschappen tijdelijk onder hetzelfde
opperbestuur werden vereenigd 3).
’) Gronovius, bl. 3 3 9 , 3 4 0 , en H S ., bl. 2 , 3.
’) Bloemaert, bl. 1 0 5 , Valentijn IV , I , bl. 80.
s) G. Müller, bl. 3 3 4 , 335.
1 §33*^°—-