zee verheft en op vele uren afstands kan gezieu worden. Majes-
tueus verheft zieh de tot op den top met boomen begroeide p iek ,
die den schepen ten haken verstrekt. Lagere spitsen en steile
rotswanden van honderden voeten hoogte omgeven h em , en tus-
schen deze störten zieh omstuimige bergstroomen in de diepte.
Ten Noorden en Westen is het strand gedeeltelijk met rotsen om-
zoomd, ten Zuiden en Zuid-oosten is het met zand bedekt. Aan
den voet der bergen strekken zieh kleine vlakten uit, die voor den
landbouw uitnemend geschikt zijn en besproeid worden door vijf
riviertjes, aan welke voorheen even zoovele kampongs gelegen wa-
ren. Bij Tandjong Seroenei aan de Zuid-oostzijde lagen Negerie
Batoe en Kampong Seroenei. De eerste werd voormaals door de
oude bevolking des eilands bewoond, die zieh als autochthonen,
kinderen van de piek van Karimata en uit zijne ingewanden ge-
boren, beschouwden, Kampong Seroewei was in veel later tijd door
vlugtelingen van bet vorstelijk buis van Siak op Sumatra’s Oost-
kust en hunne volgelingen gesticht. De geschiedenis dezer zwer-
vers, tot wier geslacbt ook Radja Akil behoort, zal ik elders ver-
halen. Aan de Noordzijde des eilands bevond zieh Kampong Radja
aan.eene rivier van denzelfden naam, die 60 ä 70 voet breed is
en waar praauwen van twee tot vier kojangs kunnen binnenloo-
pen. Een vierde kampong stond aan de Soengei Bakon, dus ge*
noemd naar de menigte der rbizophoren, die längs hare lage oe-
vers groeijen; de vijfde negerie , Palembang geheeten, lag aan
den mond der Palembang-rivier, die van het Noorden naar het
Zuiden vloeit, op verscheidene plaatsen wel 4 a 5 vademen water
heeft en de grootste des eilands is. Aan hare monding is zij 80
voet breed, en de groote daarvöör liggende zandbank gunt bij ebbe
nog aan praauwen van drie kojangs, en bij vloed aan vaartuigen
van 10 en meer kojangs den toegang. Ter linkerzijde ligt aan de
invaart eene groote zandvlakte, de geliefkoosde verblijfplaats Van
tallooze schildpadden. De negerie Palembang bestond in 1822 uit
een tiental armzalige hutten. Men vond er echter eenige kokos-,
pinang, en andere vruchtboomen, in beter tijden geplant, en zelfs
in eenige theeheesters en een grooten aarden pot van 6 vademen
omvang en 2 vademen diepte, de sporen eener kolonie van 70 ä
80 Chinesche huisgezinnen, die bier omstreeks het begin dezer
eeuw gevestigd moet geweest zijn, doch in 1808 naar den vasten
wal van Borneo is verhuisd. De vischvangst, de inzameling van vogelnestjes,
wa s, karet en tripang, en de bewerking van het hier
in overvloed voorhandene ijzer, waren vroeger en later de bestaan-
middelen der bevolking x).
Soeroetoe ligt ten Zuid-westen van Groot-Karimata en is het wes-
telijkste eiland der geheele groep. Het wordt gevormd door onder-
scheidene aaneengeschakelde heuvels, die in de rigting van het
Oosten naar het Westen loopen en allen tot den top begroeid zijn.
Aan het zuid-westelijke strand zijn uitgestrekte koraal-reven; de in-
woners van Koeboe plegen hier koraal af te halen, om er kalk van
te branden, die met de sirih gekaauwd wordt. Ook vindt men
hier veel roode pijpkoraal, die de Chinezen veelal opkoopen en in
bunne geneesmiddelen gebruiken. De zacht-glooijende heuvels en
door vele beekjes besproeide vlakten van Soeroetoe zijn uitnemend
voor den landbouw geschikt. Te voren waren ook op dit eiland
twee kampongs, van welke de eene, Negerie Siak geheeten, door de
reeds vermelde vlugtelingen van Siak gebouwd was 2).
Panoembangan is het noordelijkste der Karimata-eilanden; het
ligt op de hoogte van den hoek Tandjong Satei en is van den vasten
wal gescheiden door een kanaal, waarin men van 3 tot 5 vademen
water heeft. Het eiland bestaat uit een berg van langwerpig
ronde gedaante, 900 ä 1000 voet hoog en geheel met boomen begroeid.
Een aanlal beekjes, die van dezen berg noord-oost- en
noord-weslwaarts afstroomen, leveren een overvloed van goed water
voor de schepelingen. Vroeger was aan den Noord-oosthoek eene
vrij aanzienlijke negerie, later werd het eiland althans van tijd tot
tijd door zeeroovers bezocht; doch in 1822 was het geheel onbe-
woond 3).
ä) Gr. Muller, bl. 2 2 4 , 365—368.
s) G. Müller, bl. 370, 371.
3) G. Müller, bl. 3 6 9 , 370.