de oude kronijken vau den Archipel, maar reeds lijdens de in*
voering van den Islam op Java ten val gebragt (1475 , volgens
anderen 1478), eene groote overeenkomst te hcbben gehad met die
van bet rijk van Djohor. Zijne kolonien en onderhoorigheden, deels
door kracht van wapenen, meestal op vreedzame wijze verkregen,
waren over alle deelen van den Archipel verspreid. Wij bezitten
onder de voortbrengselen der Maleische letterkunde eene merkwaar-
dige lijst *) der talrijke landen en staten van den Indischen Archipel
, die geacht werden leenpligt aan bet rijk van Madjapahit
schuldig te zijn, ofschoon ook hier zeker de erkenning der Suprematie
van den moederstaat vaak wel alleen in naam zal bestaan
hebben. Inzonderheid schijnt ook Borneo door de Hindoe-Javanen
van Madjapahit gekoloniseerd te zijn. Mögen wij de vermelde lijst
geheel verlrouwen, dan moeten niet slechts Banjer-massin met
Kota-waringin op de Zuid-, en Sukkadana op de Zuid-westkust, van
welke staten dit algemeen erkend en door vele overleveringen beves-
tigd wordt, maar ook Passir en Koetei op de Oostkust, Sambas en
Mampawa, benevens de Karimata-eilanden, op de Westkust, als kolonien
en onderhoorigheden van Madjapahit op Borneo beschouwd
worden. Volgens een ander berigl werden de aan Madjapahit onder-
worpen gewesten op dit eiland bestuurd door zeven Javaansche regen-
ten of Patih’s , van welke de voornaamste of opper-regent gevestigd
was te Angra of Angrat, eenigenren ten noorden van Pontianak, om-
streeks de plaats van bet tegenwoordige Mandor gelegen. Drie andere
waren gesteld over Mampawa, Sambas, Sangouw en Sintang, de vijfde
had zijn verblijf teMangkabo op de Noordkust, terwijl wij de zetels
der beide overige welligt op de Zuid- en Oostkust moeten zoeken 2).
*) Zie deze lijst in Dnlauriers Collection des principales chroniques
Malayes, aan het slot der kronijk van Pasei, p. 107—109. Yroeger was
deze lijst medegedeeld en besproken door den heer Dulaurier in een artikel
in het Journal Anatique, Juin 1846, p. 544—571, getiteld : „Liste des
pays qui relevaient du royaume de Madja-pahit à l’époque de sa destruction
en 1475.” De fouten in rangschikking en schrijfwijze, in het Maleische
HS. van den heer Dulaurier voorkomende, en niet aile door hem erkend
en verbeterd, hebben aanleiding gegeven tôt eenige kritische aanmerkingen
van den heer Pijnappel, in Journal Asiatique, Nov.—Dec. 1846, p. 555
tôt 560; en van den heer Logan, in Journal of the Indlan Archip., 1848, p.
604, 605. De heer Dulaurier heeft in de uitgave in de chroniques Malayes
onderscheidene der voorgeslagen verbeteringen, o. a. die van
voor mjjji, aangenomen.
!) Xobias, bl. 46, 47. Angra bij hem is vvel ongetwijfeld hetzelfde als
Als eene zijdelingsche bevestiging dezer berigten verdient het op-
merking, dat de vorsten van Banjer-massin, biijkens de latere
geschiedenis, op de Suprematie over Koetei en Passir zoowel als
over Kota-waringin aanspraak maakten 1) , en dat inzonderheid in
de binnenlanden van Koetei menigvuldige Hindoe-overblijfselen ge-
vonden worden 2). Alleen ten aanzien van Sambas en Mangkabo
bestaat eenige zwarigheid, daar de overleveringen van het eerstge-
noemde duidelijk leeren, dat het in een vroeger tijdvak cijnsbaar
aan Djohor was, en het andere, zoo d it, gelijk ik meen, hetzelfde
is als Mankaboeng, wegens zijne ligging eerder als eene onderhoo-
righeid van Broenei te beschouwen schijnt. Intusschen sluit het
een het ander niet bepaald buiten. De geschiedenis der Indische
leenen is dikwijls even ingewikkeld als die der Europesche in de
middeleeuwen, zoodat verschillende vorsten op hetzelfde gewest de
strijdigste aanspraken laten gelden, waarbij de quaestie van regt
onmogelijk is uit te maken. Wij vinden op de genoemde lijst
meer andere onderhoorigheden van het Maleische rijk als tot Madjapahit
behoorende voorgesteld, hetgeen zieh uit verovering, hu-
welijksgiften en dergelijke laat verklären 3). Op deze wijze kan
Madjapahit ook op Sambas aanspraken verkregen hebben, die dan
vervolgens op de vorsten van Sukkadana zijn overgegaan; later zullen
wij sporen vinden van de Suprematie, die deze laatsten ook over
Sambas meenden te mögen uitoefenen, en het behoort- onze aandacht
Angrat, hetwelk bij Gronovius, bl. 339, als de oude hoofdstad voorkomt
van het rijk, dat later den naam kreeg van Landak. Tobias leert ons, dat
Angra gestaan heeft vier uren ten Noorden van Pontianak en dat men
daar nog overblijfselen eener groote stad moet vinden. Gronovius zegt
meer bepaald, dat Angrat lag, waar thans de kampong Mandor ligt. Eerst»
genoemde schrijver beweert verder, dat Mangkabo eene nog bestaande
plaats op de Noordkust is, waar gevaarlijke roovers genesteld zijn. Ik ver-
moed dat hij het oog heeft op de rivier Mankaboeng in het district Pappal.
*) Zie Inleiding, bl. XLII.
s) Zie boven, bl. 46.
s) Zoo komen b. v. ook de Natoena-, Anambas-, en Tambelan-eilan-
den op de lijst onder de onderhoorigheden van Madjapadhit voor; JU«
is ongetwijfeld Siantan , een der Anambas. Al deze eilandengroepen be-
hooren thans aan den Sultan van Lingga (Temminck, p. 431, 436, 438);
maar het verdient opmerking dat het hoofd der Tambelan-eilanden nog den
Javaanschen titel voert van „petinggi” (Netscher, bl. 19). Volgens de
Sedjara Melajoe schonk de vorst van Madjapahit Siantan met Indragiri op
Sumatra aan Sultan Mansoer-Sjah van Malakka, toen hij in het jaar 1680
zijne dochter huwde. (Zie Logan, p. 605.) Bij Netscher, bl. 4, 5, schijnt
ook Tambelan als eene onderhoorigheid van Djohor voor te komen.