de regtvaardige, zoodat hij in de herinnering des Volks nog steeds
onder den naam van Marhoem Adil leeft x).
Wij moeten nu wederom den blik wenden naar Sukkadana, en
zien wat daar inmiddels was voorgevallen. Wij hebben omstreeks
dezen tijd weder berigten aangaande dat rijk van eenen Niederländer
, Wiens avontuurlijk reisverhaal ons echter weinig vertrouwen
omtrent zijne waarheidsliefde inboezemt. Ik bedoel den reeds meer-
malen gemelden Jacob Janszoon de Roy, die zieh van 1692 tot
1696 in het rijk van Banjer-massin ophield 2). Hij zou hier op
zeer gemeenzamen voet met eenen prins van Sukkadana hebhen
omgegaan, van wiens lotgevallen hij het volgende verhaalt.
Deze p rin s , Pangeran Marta-ning-rat geheeten, had den ouder-
dom van 22 of 23 jaren bereikt, en muntte uit door schoonheid,
goedheid, opregtheid en dapperheid, door welke gaven en deugden
hij zieh de gunst van zijns vaders onderdanen in hooge mate
verworven had. Hij had echter een geduchten vijand in een hal-
ven broeder, gesproten uit een tweede huwelijk des Sultans, en
Pangeran Poera-baja getiteld, wiens moeder van hären invloed op
den Sultan, had weten gebruik te maken, oin hem te bewegen
hären zoon, met achterstelling van Pangeran Marta-ning-rat, tot
zijnen opvolger te verklären. Doch desniettegenstaande bleven moeder
en zoon zoozeer beducht voor de gunst, die de verongelijkte
prins bij het volk genoot, dat zij hem naar het leven stonden.
Ten gevolge van vergift, dat hem door hun toedoen werd ingege-
v en , stortte hij in eene ziekte, die hem in een kwijnenden
toestand bragt en het gebruik zijner oogen deed verliezen, en
Pangeran Poera-baja dreef zijnen overmoed zoo v e r, dat hij zijnen
nu weerloozen broeder zijne vrouw, die door buitengewone schoonheid
uitmuntte, en zijne juweelen met geweld ontnam. Doch ook
hiermede niet tevreden, zocht hij zijnen mededinger te verwijde-
re n , die daarop naar Banjer-massin gezonden werd, onder het
voorwendsel, dät hij zieh daar moest laten genezen. Het schijnt
dat de faam van de Roy, die met de kennis eeniger eenvoudige
middelen te Banjer-massin onderscheidenene genezingen gewrocht
had 3) , als het middel werd gebezigd om hem derwaarts te
*) Netscher, bl. 1 3 , 1 4 , 16. „Marhoem” beteekent: die genade heeft
gevonden , de zalige.
*) Vgl. over hem Inleiding, bl. XL.
*) De Ro y , bl. 34.
lokken. Toen de prins, vergezeld van zijne tweede echtgenoot, te Banjer
massin gekomen was, zond hij eenige der grooten, die hem ver-
gezelden, tot de Roy, om hem uit te noodigen de genezing zijner oogen
te beproeven. De Roy stemde daarin to e , en werd daarop des avonds
met een fraai versierd vaartuig afgehaald en bij den prins gebragt,
dien h ij, naar de gewoonte der inlandsche grooten, van een aanzien-
lijken stoet omgeven vond. De prins beklaagde hem over de onaange-
naamheden en geweldenarijen, waaraan hij te Banjer-massin was
bloot gesteld, en drong er op aan dat hij hem, wanneer hij her-
steld zou zijn, naar zijn vaderland zou vergezellen. Nadat de prins
eenige weken door de Roy was behandeld geworden, begon hij veel
verligting te bespeuren, daar hij de kleuren weder onderscheiden
en zonder leidsman gaan kon, tot verbazing niet slechts van den
Sultan van Banjer-massin, bij wien hij zijne opwachting ging
maken, maar ook van de Roy zelven, die zulke goede gevolgen
van zijne kunst niet had durven verwachten. De prins had inmiddels
de Roy met zijne ongelukken bekend gemaakt, en het herstel
van zijn gezigt en zijne krachten hadden bij hem den wensch ver-
levendigd, om zieh op Pangeran Poera-baja te wreken en dien op
zijne beurt den voet te ligten; hij was zelfs met de Roy in overleg
getreden over de mogelijkheid om hulp te erlangen van de
0. I. Compagnie, aan welke hij het opwerpen eener sterkte te
Sukkadana, benevens den vrijen diamantbandel, wilde toestaan. »Ik
wil liever,” dus sprak h ij, »mij eene eerlijke onderwerping aan de
Compagnie getroosten, dan als slaaf te leven onder de dwingelandij
van een trouwloozen broeder. Mij ontbreekt geen moed,” riep hij
met tränen in de oogen u it, »en evenmin de middelen om de on-
derneming tot een gewenschten uitslag te brengen. Hij is evenzeer
bij de ingezetenen gehaat, als ik door hen bemind word. Mijne
zaak is regtvaardig, de zijne onregtvaardig; en daarom vertrouw
ik dat de hemel mijne wapenen begünstigen zal.” De Roy gevoelde
zoo veel medelijden met de jeugd en de rampen van dezen p rin s ,
dat hij zieh bereid verklaarde hem naar Sukkadana te vergezellen
en hem naar zijn vermögen bij te staan.
Intusschen was Pangeran Marta-ning-rat ook in het land zijner
vreemdelingschap door het ongeluk vervolgd. De brieven zijner
vijanden te Sukkadana, met geschenken gepaard, zett’en de rijks-
grooten van Banjer-massin tegen hem o p ; de broeder des Sultans
beroofde hem door eene verfoejjelijke list van zijne tweede vrouw;
I. 21