met verzoek om de roovers te vatten en de gestolen goederen voor
de wettige eigenaars aan te houden. Geen antwoord ontvangende,
wendde hij zieh tot den Suiten zelven , die er openlijk voor uit
kwam, dat de Ilanons zijne bondgenooten waren, en het verzoek
van den Britschen agent zonder omwegen afsloeg. Een ander schip,
de Commerce, kapitein Chapman, viel omstreeks denzelfden tijd x)
in handen van den Radja van Serawak, een bloedverwant van den
Sultan van Sambas, en die mede tot de roovers van die plaats
in betrekking stond. Dit schip wa s, ten gevolge van het verlies
van zijn ro e r, op een der kleine eilanden nabij de kust vastge-
raakt, en werd daarop door de roovers overvallen, die zieh van
de lading meester maakten, den tweeden stuurman Hopkins, die
bij afwezigheid van den kapitein het gezag voerde, om het le-
ven bragten, het overige scheepsvolk, ten getale van 45 man,
als slaven naar Broenei zonden, en het schip, na het vooraf, doch
zonder vrucht, aan den Sultan van Pontianak ten verkoop te heb-
ben aangeboden, aan de vlammen prijs gaven. Pangeran Anom
had te Sambas onder zijn onmiddellijk bevel vier Europeesch ge-
tuigde schepen en eene groote hoeveelheid praauwen, met welke
hij telken reize de rivier uitliep, plunderende alles wat hem voor-
kwam. In Maart 1811 greep hij twee Chinesche jonken aan, die
voor de bank aan den ingang der rivier van Pontianak lagen, en
sleepte de eene met hare kostbare lading in zegepraal weg, terwijl
de andere door de gewapende praauwen van Sultan Kasim, die tot
ontzet kwamen opdagen, met moeite verlost werd. In dit en het
vorige jaar stroopten de roovers van Sambas tot voor den mond der
rivier van Banjer-massin, en meermalen zonden zij eene uitdaging
aan den Sultan van Pontianak, onder verklaring, dat zij niet slechts
alle Chinesche jonken, maar ook alle Engelsche schepen zouden
wegkapen, die zij konden meester worden 2).
Men zou verwacht hebben, dat de verovering van Java, die En-
geland de oppermagt in den ganschen Indischen Archipel had ver-
worven, aan Pangeran Anom en de met hem verbondene roovers
eenig meerder ontzag voor de Engelsche wapenen zou hebben inge-
boezemd. Het tegendeel had plaats en nimmer waren de kusten van
’) En dus niet in 1 8 0 6 , zoo als' Hunt- schrijft, B . , p. X L V I I I , en
door Logan, p. 5 1 2 , St. John, I I , p. 1 4 6 , en ook door mij Inleiding,
bl. L V I, daaruit is afgeschreven.
s) Baffles, bl. 46—48.
Java aan stouter rooverijen blootgesteld dan in 1812, niettegen-
staande de Wellington en Modest de eer der Britsche vlag in ont-
moetingen met de roovers schitterend handhaafden *). Men ontving
berigt dat het Engelsche schip Coromandel, op een der Karimata-
eilanden gestrand, door Pangeran Anom afgeloopen, geplunderd en
in brand gestoken was. Omstreeks denzelfden tijd was een Portu-
geesch schip van Macao, welks kapitein of carga aan wal was, door
hem overvallen en naar Sambas gevoerd. De vrouw van kapitein
Ross en hare zonen zuchtten nog steeds te Sambas in slavernij,
en van negen Europesche gevangenen van het schip Hecate, die de
Pangeran had in handen gekregen, werden twee vermoord, en vijf
op barbaarsche wijze verminkt, terwijl de twee overige ontsnap-
ten 2). Het werd tijd , dat een krachtige maatregel een einde kwam
maken aan deze geweldenarijen. Daarbij verzuimde Sultan Kasim
geenszins, het Engelsche gouvernement tegen zijnen vijand op te
zetten. Sommige schrijvers beweren, dat deze Vorst zelf een aan-
deel had verkregeri in den buit van de Coromandel 3) , terwijl anderen
het doen voorkomen, als of enkel de voorstellingen van Sultan
Kasim bij het Engelsch gouvernement de oorzaak waren van de
tuchtiging, straks daarna aan Sambas wedervaren 4). Zoo wij de
sedert lang bestaande vijandschap tusschen den Sultan van Pontianak
en Pangeran Anom in aanmerking nemen, zal ons de eerste
beschuldiging niet zeer waarschijnlijk voorkomen; en de hoon door
laatstgemelden aan de Britsche vlag herhaaldelijk aangedaan, le-
verde zeker grond genoeg op voor eene geduchte strafoefening, ook
zonder dat het Britsch bestuur door Sultan Kasim daartoe werd
aangezet.
Nadat aan kapitein Bowen, den oüdsten officier der Britsche zee-
magt te Batavia gestationneerd, berigt was gegeven van het ge-
beurde met de Coromandel, gaf deze zijn voornemen te kennen
om dadelijk Sambas aan te tasten, doch vroeg, daar de bemanning
der schepen niet voltallig was, aan Generaal Gillespie, Kommandant
der troepen, een hondertal manschappen om als zeesoldaten
te dienen. Generaal Gillespie leverde krachtige vertoogen in tegen
*) Cornets de Groot, p. 163.
ä) Hunt B . , p. X L IX , Baffles, p. 1 9 8 , Cornets de Groot, p. 1 6 3 ,
G. Muller, bl. 216. Bloem H S ., bl. 1 8 , stelt het gebeurde met het Por-
tugesehe schip in 1813, dus na de eerste Engelsche expeditie.
s) G. Malier, bl. 216.
*) Hartmann HS, I , bl. 11.