mannen;", waaronder omstreeks 40 Boeginezen, 30 Chinezen en 3
Arabieren, hetgeen een totaal van 2300 ä 2800 zielen zou uitma-
ken l). Bij deze geheele beschrijving van de negerie Simpang mag
ik niet ontveinzen, dat mij geene latere berigten dan van den heer
Muller hebben ter dienst gestaan; een tijdvak van ruim 30 jaren
zal zeker in verschillende opzigten eenige verandering hebben te
weeg gebragt.
Van de beide boventakken der rivier van Simpang weet ik weinig
te vermelden. De Sidjouw komt uit het oostelijke gebergte;
de Matan ontspringt nabij den berg Koman, een der toppen van
het Palongan-gebergte, op de zuidelijke grens van des Panembahans
gebied. Aan een boventak dezer river ligt de bijna verlaten kampong
Matan, de voormalige residentie van het Malanscherijk. Toen de Sultan
van Matan, in het laatst der vorige eeuw, Kajoeng tot zijne residentie
koos, volgde hem een deel der bevolking derwaarts, terwijl
het overschot allengs naar het toen in zijne opkomst zijnde Simpang
veriiep. De ligging der oude hoofdplaats wordt nog slechts door eenige
van rijstvelden omringde hutlen aangewezen 2). Aan een anderen tak
der Matan-rivier wonen de Dajaks van Banjer, terwijl aan de Sidjouw
en hare spruiten wederom andere Dajaks gevestigd zijn 3).
De gezamenlijke bevolking van bet rijk van Simpang wordt door
den beer Muller op 16 ä 18,000 zielen begroot, waaronder hoog-
stens 3,300 a 4,000 Maleijers en andere belijders van den Islam, en
slechts een 30tal Chinezen, zoodat de Dajaksche bevolking 12 ä
14,000 zielen zou bedragen. De latere opgave van den heer Mel-
vill van Carnbee, die het totaal der bevolking op 13,430 zielen stelt,
pleit voor de algemeene juistheid dezer cijfers 4).
Onder de Maleische bevolking telt men omtrent 230 ä 300 huis-
gezinnen van zoogenaamde Orang-Boekit of berg-Maleijers, landbou-
wers, die, ofschoon Mohammedanen, zieh met de Dajaks vermengen,
met wie zij in dagelijksche aanraking komen, en grootendeels uit
verbindtenissen van Maleijers met Dajaksche vrouwen geteeld zijn.
Deze zelfde klasse der bevolking draagt elders op Borneo’s Westkust
*) G. Muller, bl. 228—2 3 1 , 2 6 2 , 2 7 0 , 278—280.
*) G-. Muller, bl. 2 7 2 , 2 7 3 , 348;_vgl. de kaart van Melvill van Carnbde.
3) Ygl. de kaarten van Melvill en von Derfelden met G. Muller, bl. 271.
*) G. Muller, bl. 2 7 0 , Melvill van Carnbée, statistieke kaart. Tobias,
bl. 1 8 , rekent voor Simpang 18,000 Dajaks, 3572 Maleijers, 180 Chinezen,
totaal 21,752.
den naarn van Anak-soengei of Anak-dessa, dewijl zij aan de rivie-
ren en op het platte land zijn gezeten. Wij zouden ze de »Maleische
boeren” kunnen noemen. Zij bouwen rijs t, doch alleen op
drooge velden, en hebben somtijds moestuinen en boomgaarden van
klappers en andere vruchten. De rijs t, in Simpang geteeld, is niet
altijd toereikend voor de behoefte; waarom dit graan somtijds van
Pontianak of van de Chinesche vestiging te Panoraman wordt aan-
gevoerd. Te Meliouw wordt door Orang-Boekit eenige suiker uit
riet en arengpalmen bereid 1).
Bij de geringe bevolking en het gebrek van kultuur, kunnen de
voortbrengselen, die Simpang aan den handel levert, in weerwilvan
den rijkdom des lands niet zeer belangrijk zijn. Goud schijnt in
geringe hoeveelheld voor te komen, doch welligt alleen omdat ner-
gens geregelde goudwasscherijen gevonden worden. IJzer , door de
Dajaks tot staven versmeed, wordt in kleine hoeveelheden naar
Koeboe en Pontianak uitgevoerd. Tot de smelting bezigen zij houts-
kolen van den kampas- en blawang-boom; doch somtijs wordt het
zonder smelting alleen met den hamer bewerkt. Tin wordt hier
in zeer geringe hoeveelheid verzameld; ik zal straks bij de beschrijving
van Sukkadana over dit metaal in nadere bijzonderheden
treden 2).
De bosschen van Simpang leveren, voor de moeite van het inza-
melen, damar, gom, kajoe-gahroe, kajoe-lakka, plantaardige talk van
den tengkawang, wilde notenmuskaten, wilde kaneel of koelit-Ia-
wang, seraja-hout, zijnde de takken van zekere slingerplant, en
trankenan-wortel, beide als geneesmiddel geacht. Ook is er een
overvloed van timmerhout, waaronder vooral het merbouw- en kla-
dan-hout zeer geschikt voor den scheepsbouw worden geacht 3);
doch het vervoer naar de rivieren is vaak aan groote moeijelijkhe-
den onderhevig. Het allerbelangrijkste artikel is misschien de fijne
bindrotting, bekend onder den naam van rotan segah 4) , welke
hier van bijzonder goede hoedanigheid is. Ook vindt men in de
bovenlanden veel rotan semaboe of spaansch riet, bekend door zijn
eentoonig züchtend geluid 5) , dat in de läge streken zeldzaam
t Muller, bl. 2 6 2 , 2 6 5 , 2 6 7 , 270. Vgl. over de Anak-soeneei T o bias,
bl, 3 2 , Francis, bl. 1 4 , 15,
s) G. Muller, bl. 2 6 3 , 266.
’) Vgl. van Lijnden N. T ., bl. 5 6 2 , G. Muller, bl. 268.
) Ygl. boven bl. 49.