Tevens vernam h ij, dat de wettige Sultan van Soeloe, door de
Spanjaarden, die met de Soeloe-eilanders in gedurigen krijg gewik-
keld waren, voor eenige jaren van het eiland Basilan was opge-
ligt en te Manilla werd gevangen gehouden, en besloot daarvan
bij de eerste gelegenheid ten behoeve der Compagnie partij te
trekken *).
In den aanvang van 1762 brak een oorlog los tusschen Engeland
en Spanje. De kolonel Draper, een uit Indie teruggekeerd officier,
opperde het plan tot eene expeditie tegen de Philippijnsche eilanden.
De medewerking der Oost-Indische Compagnie werd verzocht, en
in Julij en Augustus zeilde de vloot in twee divisien van Madras,
vergezeld door een aantal civiele beambten, om van de verwachte
veroveringen bezit te nemen 2). Onder dezen bevond zieh ook Dal-
rymple. Den 23sten September verscheen de vloot in de baai van
Manilla en den 6den October werd de stad stormenderhand door de
Britten veroverd 3). Dalrymple verloste den gevangen Sultan en
bragt hem terug naar Soeloe, waar hij zeven dagen later, onder luide
toejuichingen des volks, op den troon zijner vaderen hersteld werd.
Tot belooning voor deze diensten verwierf hij niet slechts de beves-
tiging van den afstand van Balambangan, maar ook eene overdragt
aan de Compagnie van alle regten van Soeloe op den Noord-oosthoek
van Borneo, het zuidelijk deel van Palawan en de tusschen beiden
gelegen eilanden. Na Balambangan te hebben opgenomen, waar hij
de vlag der Compagnie heesch, vertrok Dalrymple naar China en
*) Hunt S. A., p. 33, 34. Zijn verhaal is uitvoerig, maar zeer verward.
Onder andere zegt hij, dat Dalrymple in Junij 1759. te Soeloe kwam, en
eerst drie jaren later, 22 April 1759, te Madras terugkeerde. Het eerste
jaartal moet klaarblijkelijk 1756 zijn, zoo als ik schreef in den tekst. Het
tweede bezoek van Dalrymple te Soeloe plaatst hij in Junij 1762, en laat
hem in Januarij 1 7 6 3 , op zijne terugreis naar Madras, bezit nemen van
Balambangan, terwijl hij hem vervolgens den 6den October 1763 tegen-
woordig doet zijn bij de verovering van Manilla. Doch daar deze verove-
ring, gelijk bekend is , den 6äen October 1762 plaats had, moeten ook de
voorafgaande tijdsopgaven foutief zijn.
*) Thornton, History of British India, I , p. 5 2 2 , Campbell en Ber-
kenhout, Lives of the British admirals, uitgaaf van Yorke, p. 175— 180.
s) Campbell, t. a. p., p. 180— 1 9 2 , S t.J oh n , I I , p. 23—26,Crawfurd,
H , p. 473—4 8 0 , Mallat, les Philippines, I , p. 85— 90.
vandaar naar Engelaud, waar hij in Jfulij 1763 aankwam, ommet
het Hof van Directeuren te raadplegen *).
De Engelschen maakten geen haast om van de verkregen voor-
deelen partij te trekken, doch kozen ten laatste het eiland Balambangan
tot het oord hunner vestiging in deze streken. Een militaire
post werd hier in 1773 gevestigd, en gesteld onder het bevel van
den heer Herbert, lid van den raad te Benkoelen. Al spoedig begonnen
zieh hier eenige Maleijers en Chinezen te vestigen; doch de
Spanjaarden, die zeer ongaarne de Engelschen in hunne nabijheid
zagen, betwistten de wettigheid hunner aanspraken op dat eiland,
en deden pogingen om de Soeloe-eilanders tegen hen op te zetten,
die echter slechts bij een deel der Datoe’s gelukten. Onder de he*
vigste tegenstanders der Engelschen was Datoe Tenteng, d ie , den
raad der hoofden niet tot openbare vijandelijkheden tegen hen kun-
nende bewegen, besloot alleen met zijne slaven en eenige Ilanons, in
alles ongeveer 300 man, de Engelschen aan te vallen. Het garnizoen,
dat oorspronkelijk uit 400, deelsEuropeanen, deels Sipayers bestaan
had, was, ten gevolge van het ongezonde klimaat des eilands, tot ruim
100 versmolten, en de post, op een schier-eiland gevestigd, was alleen
van de zeezijde in staat van tegenweer gebragt. Met behulp van
drie kleine booten wist Tenteng zijne magt heimelijk op het eiland
te brengen en in de bosschen achter het fort te verbergen, vanwaar
hij in den vroegen morgen van den 3deuMaart 1773 de geen kwaad
> vermoedende Engelschen met drie divisien aanviel, en gelijktijdig
de Gouverneur’s woning, het fort en de kazernen overrompelde.
De Engelschen poogden zieh op twee in de haven liggende brikken
te redden en openden vandaar het vuur tegen het door den vijand
bezette fort, doch dit werd beantwoord met het ongelukkig gevolg,
dat het eenige kabel van een der brikken werd stuk geschoten en
het vaartuig tegen het strand dreef. De bemanning sprong overboord,
‘) Hunt S. A., p. 34, 35 , B., p. X X III, Kaffles, History of Java, 2d. ed.,
I , p. 2 6 7 , 2 6 8 , Leyden, p. 8 , Beicher, I, p. 271. Eenigzins verschillend
is het verhaal aaugaande den oorsproug der vriendschap tusschen de En-
I I gelschen en Soeloe-eilanders, door Beicher, I , p. 2 8 4 , 285, uit Spaansche
bronnen modegedeeld.