med, die ook op zijne beurt eene zuster van dien prins, Oetin Se-
ria , onder zijne vrouwen telde, de negerie Tajan, waar hij zieh
in het huwelijk verbond met Oetin Najah, eene zuster van Goesti
Arief, die in 1823 tot Pangeran Ratoe of erfprins van Tajan ver-
heven werd. Gedurende de afwezigheid van Pangeran Kraton
overleed zijn vader, de Panembahan, in buitengewoon hoogen ou-
derdom. Hiji werd begraven achter den dalem van Simpang, waar
zijn zoon, ijlings teruggekeerd, een gedenkteeken voor hem op-
rigtte, hetwelk sedert als een keramat vaak door de inwoners
bezocht en met bloemen versierd werd. De Sultan van Matan
erkende nu zijnen vriend, aan wien hij zelf het bezit van den
voor vader lijken troon verschuldigd was, gereedelijk als rijksbestuur-
der van Matan en Panembahan van Simpang, welk laatste echter
steeds als een leen van Matan beschouwd werd. Pangeran Kraton
aanvaardde in 1815 de regering onder den titel van Panembahan
Soeria-ning-rat, en de goede verstandhouding tusschen hem en zijnen
leenheer schijnt nimmer ernstige stoornis te hebben onder-
gaan 1).
De Sultan van Matan liet in dit tijdvak Sukkadana geheel aan
zijn lot over, en de Sultan van Pontianak, die zeker van de Indische
regering gemakkelijk, verlof zou hebben verworren, otn daar
een zijner aanverwanten of kinderen te vestigen, achtte zijn doel
bereikt nu slechts, door de verdelging van die plaats, de handel
van het Matansche rijk geheel was vernietigd. Ten gevolge van
den val van Sukkadana werden ook de overige vestigingen aan de
monden der Matansche rivieren, en met name die aan de Men-
douw 2), door de handelaren verlaten, en het geringe en armelijke
overschot der bevolking had geene andere toevlugt dan de zeeroo-
verij, en begon ook met de Rajats van Blitong en andere vreemde
roovers te heulen, die hier vaak eene schuilplaats kwamen zoeken.
De nadeelen daardoor aan den handel van Java met Romeo toege-
bragt, zullen waarschijnlijk de reden geweest zijn, waarom de Indische
regering in* 1797 besloot, eene poging tot opbeuring van
Sukkadana te beproeven. Zij benoemde tot regent aldaar Mas
Djoerit, vierden zoon van den verdreven Panembahan van Mam-
pawa, onder den titel van Pangeran Moeda Djaja Koesoema, en
verstrekte hem eenige voorschotten om den eerlijken handel te doen
herleven. Deze poging mislukte echter geheel en al, en de Pangeran,
die weldra zijn geheele kapitaal zonder eenige vrucht
verteerd zag, vond zieh genoodzaakt naar Mampawa terug te keeren
Het was waarschijnlijk niet lang na deze gebeurtems, dat zieh
aan de bogt van Sukkadana, ter plaatse waar vroeger Goesti Bandar
zijne rijstvelden bebouwd had 2) , een geducht roovershoofd
vestigde, die jaren lang deze kusten onveilig maakte, en zieh nu
eens met de vorsten van Sambas verbond, om den handel van
Pontianak te benadeelen, dan weder in de soldij van Pontianak
stond, om aan die van Sambas afbreuk te doen. Deze beruchte
roover noemde zieh Datoe Tjamerang, maar werd ook wel Kadja
Sabrang geheeten; hij was een zoon van Radja Moeda Padang,
broeder van den Sultan van Soeloe. Zijne magt bestond mt 18
tot 24 praauwen, met 800 ä 1000 koppen bemand, waarvan 5
praauwen met 200 man onder zijne onmiddellijke bevelen stonden,
terwijl zieh zijn neef Datoe Rogat met 2 praauwen en 60 m an ,
Datoe Bojan, de zoon van een te Soeloe gevestigden Arabier, met
2 praauwen en 100 man, Ini-Sari, een orang-kaja van Soeloe,
insgelijks met 2 praauwen en 100 man, en een mengelmoes van
andere roovers met hunne vaartuigen aan hem hadden aangesloten.
In het vruchtbaar oord waar deze roovers, wanneer zij van hunne
togten uitrustten, hunne hutten opsloegen, hadden zij soms in
twee of drie maanden tijds rijst geplant en ingeoogst, die tot hun
onderhoud gedurende het gansche jaar toereikend was. Terwijl
een deel zieh aan deze vreedzame bezigheden wijdde, loerde een
ander deel, onder den schijn van zieh met de vischvangst bezig
te houden, op de voorbijvarende scliepen. Soms werd echter het
verblijf te Sukkadana met Panoembangan of eemg ander der nab urige
eilanden afgewisseld. Aan niemand eenige gehoorzaamheid bewijzen-
de handelde Datoe Tjamerang in deze schier verlaten oorden als heer
en’meester, bouwde huizen, haalde zijne praauwen aan den wal
en liet ijzer smeden, terwijl niemand het waagde hem tegenstand
te bieden. In 1816 beproefde hij zelfs een aanval op Simpang
«) G. Müller, bl. 3 4 8 , 3 5 2 , Tobias H S ., bl. 4 4 , Netscher, bl 16
De laatste schrijft „Amas Djoerib ,” doch dit is waarschijnhjk een fout.
G Müller geeft dezen prins den titel van Pangeran Oesoep, de chronologische
misslag van laatstgemelden schrijver is reeds bl. 279 aangewezen.
2) Zie boven, bl. 272.