rail man ontving, en onder zijne dertien kinderen, bij verschillende
vrouwen verwekt, verreweg de gewigtigste rol vervulde 1).
Sjerief Abdoe’r-rahman gaf reeds vroeg bewijzen van ongemeene
scbranderheid, ondernemingsgeest die aan vermetelheid grensde,
wraakgierigheid en onbeteugelbare eerzucht. De overlevering heeft
de heugenis bewaard eener baldadige guitenstreek, waaraan hij zieh
als veertienjarige knaap schuldig maakte. Zijn vrome vader had de
gewoonte de zorg op zieh te nemen voor de lijken van onbekende
personen, hetzij vermoorden of drenkelingen, die te reinigen en
op betamelijke wijze ter aarde te bestellen. Voör zijne woning'was
aan de rivierzijde een houten bidhuisje (langgar) op palen geplaatst.
Bij zekere gelegenheid dat een lijk daarin gebragt, gewasschen en
in linnen gewikkeld was, kwam Sjerief Hoesein des avonds, ver-
gezeld van eenige hadji’s en lebei’s , om bij een flaauw brandend
lampje, den Koran op een driestal v66r zieh, de gebruikelijke
gebeden op te zeggen. Reeds snelde de plegtigheid ten einde,
toen eensklaps de doode zieh ophief en in bijna regtstandige hou-
ding staan bleef. Schrik en ontzetting teekenden zieh op ieders
gelaat, en onder den uitroep »Allah akbar!” (God is groot), namen
z ij, met achterlating van tulbanden, sandalen en bidmatjes, eene
overhaaste vlugt. Drie dagen bleef het lijk onaangeroerd liggen,
tot de pestlucht, die het begon te verspreiden, Abdoe’r-rahman tot
en eerst naar Banjer-massin, later naar Mampawa vlugtte. Dit berigt aan-
gaande het verblijf van Sjerief Hoesein te Banjer-massin, waarbij de beer
Tobias ook van zijn zoon als reeds volwassen gewag maakt, steunt onge-
twijfeld op verwarring met het later verblijf van laatstgenoemden aldaar,
waarover beneden. Bitter, bl. 1 9 4 , zegt alleen dat Sjerief Hoesein naar
Mampawa verhuisde, omdat hij zijne roeping te Matan geeindigd vond. Ba-
dermacber verwart, bl. 118 en 125, Sjerief Hoesein met den toenmaligen Pa-
nembahan van Mampawa Adi Djaja Koesoema. Hij noemt Sjerief Abdoe’r-
rahman een zoon van den Panembahan van Mampawa, en zegt dat Mampawa
Staat onder „Panembahan Moesanoel Madrie,” klaarblijkelijk eene vermin-
king van „Hocseinoe’l-Kadri.” Hij laat er op volgen: „edoch die heeft de
regering overgegeven aan zijnen zoon Gusty Maas, die nog vier broeders
heeft.” En uit Netscher blijkt, dat Panembahan Adi Djaja Koesoema zes
zonen had, van welke de oudste werkelyk „ Goestie Amas” heette. Ba-
dermachers vergissing omtrent, den regerenden Panembahan van Mampawa
is te erger, daar hij spreekt van het jaar 1 7 7 9 , en Hoesein reeds in 1771
gestorven was. Desniettemin is z ij, met nog verdere verminkiog van den
naam, nageschreven door Leyden, p. 30.
’) Hartmann HS. I , bl. 3. — Bitter, bl. 1 9 4 , en Leyden, p. 3 4 , ver-
onderstellen dat Abdoe’r-rahman nog te Matan was geboren; volgens Ba-
dermacher, bl. 117, heette hij in zijne jeugd Pangeran Joesoef, en nam hjj
eerst te gelijk met den titel van Sultan den naam van Abdoe’r-rahman aan.
de bekentenis noopte, dat hij de bewerker van het gewaande won-
der geweest was. Hij had namelijk, rondom de langgar heenslen-
terende, een gat in eene der vloerplanken bespeurd, en daardoor
een stok gestoken, die, in de plooijen van het lijkgewaad vat vin-
dende, hem in staat had gesteld den doode in den rüg op te rig-
ten en in die houding te brengen, welke zijn vader en diens
medgezellen met doodelijke ontsteltenis had vervuld 1).
Toen Abdoe’r-rahman den inannelijken leeftijd had bereikt, on-
derscheidde hij zieh door buitengewone en indrukwekkende schoon-
heid. Zijne lange, maar wel geevenredigde gestalte, zijn breed en
open voorhoofd, zijn doordringende blik onder zware wenkbraauwen
uitschietend, de haviksneus zoo eigen aan zijn geslacht, en de
bijzondere zorg door hem aan ide statige Arabische kleeding besteed,
teekenden hem als een die tot vorstelijke waardigheid geboren
was 2). Zijn vader verwierf voor hem eene dochter van Daeng
Menambon en halve zuster van den toen regerenden Panembahan
Adi Djaja Koesoema ten huwelijk 3); maar welk ook het uitzigt
op eer en grootheid mögt zijn, dat het aanzien zijns vaders hem
opende, het was Abdoe’r-rahman niet genoeg, zoolang hij zieh met
eene andere plaats dan de allereerste moest vergenoegen. Hij be-
proefde eerst zieh te Mampawa een aanhang te vormen , om zieh
door de volksgunst tot de vorstelijke waardigheid te verheffen;
maar bespeurende dat men het oog op hem hield en misschien
eene gedwongen verwijdering hem wachtte, besloot h ij, op slechts
22jarigen leeftijd, met een bitteren wrok jegens Mampawa in het
h a r t, zijne fortuin op zee te gaan beproeven. Zijne eerste zeereis
was met zekeren Djoeragan Daoed naar Palembang; daar echter de
fortuin zijne onderneming niet begunstigde, keerde hij het volgende
jaar naar Mampawa terug, vertoefde er drie maanden, en ondernam
toen een tweeden togt naar Banjer-massin. Hier bleef hij eenigen
tijd gevestigd, en wist zieh zoodanig in te dringen, dat hij eene
zuster van den Sultan, Ratoe Sarib Anom, ten huwelijk erlangde.
Vandaar zond hij Djoeragan Daoed met eene lading peper en rotan
*) Bitter, bl. 1 9 5 , 196.
s) Bitter, bl. 196. Deze beschrijving van Abdoe’r-rahmans persoon is
misschien niet strikt historisch, maar toch in het algemeen zeker niet ver
van de waarheid.
8) Bitter, bl. 1 0 4 , Leyden, p. 34. De een noemt de vrouw van Abdoe’r-
rahman eene dochter, de ander eene zuster van den Panembahan van Mampawa
, hetwelk zieh laat vereenigen op de wijze als in den tekst is geschied.