goede verstandhouding waren, nopen zou deel aan den strijd te
nemen. Bloemaert beloofde hem krachtdadige hulp tegen al zijne
vijanden, mits hij werkelijk aan zijne wenschen ten opzigte der
diamanten kon voldoen. Daartoe wendde dan ook de Vorst de
ijverigste pogingen aan. Hij zond afgezanten met eene. praauw naar
de Dajaks, om hun aan te bieden zonder eenige betaling van toi
in zÿn land met de Nederlanders te komen handelen. De Dajaks be-
loofden eerst op hunne heurt gezanten naar Sambas te zenden tot
het sluiten eener overeenkomst, maar noodigden later den Vorst
u it, om zelf naar de binnenlanden te komen en met hunne hoot-
den te onderhandelen, terwijl zÿ hem een diamant van meer dan
3 0 karaat als monster zonden, met berigt dat steenen van 4 tot
24 karaat in hun land niet zeldzaam waren. Intusschen schÿnt
Bloemaert voorloopig naar Sukkadana teruggekeerd te zijn. Hier
had de Ratoe door eene van Landak gekomen praauw kennis ge-
kregen van de gevoerde onderhandelingen, die haar werden voorge-
steld als een toeleg van den Vorst van Sambas om zijne aanspraken
op de Dajaks van Landak met de hulp der Nederlanders te doen
gelden. Hevig hierover verstoord, besloot zij dadelijk tien praauwen
met 2 à 300 man derwaarts te zenden, om haar gezag te
handhaven, en deed aan Bloemaert bittere verwijtingen, als of hij
het er op toeleide om haar land te bederven. Deze verontschui-
digde zieh met te zeggen, dat de Holländers slechts als kooplie*
den kwamen en diamanten zöchten waar die maar te krijgen waren,
maar dat, zoo de Vorst van Sambas iets uit zijnen naam mogtge-
schreven hebben, hij daarvan volstrekt geene kennis droeg. Hij
stelde daarop nogmaals aan de Ratoe voor een contract met haar
te maken, doch zij weigerde dit volstandig, zeggende dat het haar
onverschillig was, of wij al dan niet te Sukkadana ten handel kwamen.
Zij liet zelfs de Landakkers verbieden onze faktorij te be-
zoeken, en de spanning werd zoo groot, dat Bloemaert ernstig voor
zijne veiligheid begon te vreezen, ofschooon hij tevens de noodza-
kelijkheid inzag om de meest verzoenende taal te spreken, tot zieh
de gelegenheid voor eene verplaatsing van ons kantoor zou opdoen 1).
Naar Sambas teruggekeerd, vond Bloemaert de vrees voor een aan-
val van Broenei niet weinig toegenomen. Men had berigt ontvan«
gen dat de Sultan van dat rijk bezig was 130 praauwen ten oorlog
toe te rü s ten , en de schrilc onder de bevolking van Sambas was
zoo groot, dat zij zieh gereed maakte met de voorhanden vaartui«
gen hare woonplaats te ontvlugten. De verschijning van het Ne-
derlandsche jagt gaf haar echter nieuwen moed, en de Vorst van
Sambas leide de grootste begeerte aan den dag naar een verbond
met de Nederlanders, in de hoop van zieh daardoor tegen zijne
vijanden te versterken *). Den l sten October 1609 kwam dan ook
een contract tot stand, hetwelk als de eerste overeenkomst, in naam
der 0. I, Compagnie met een der vorsten van Borneo gesloten, onze
aandacht bijzonder verdient. Het bevatte in negen artikelen hoofd-
zakelijk de volgende bepalingen. De Compagnie beloofde den Vorst
van Sambas te helpen, om zijne landen en onderdanen tegen alle
geweld en vijandelijke aanvallen van den kant der Spanjaarden en
Portugezen te beschermen, en gelastte tevens hare kapiteinen en
gecommitteerden, te Sambas residerende, hem met al hun volk ook
tegen alle andere buitenlandsche vijanden bij te staan, die zijn land
mogten aanvallen, ofschoon zij niet gehouden waren deze hulp ook
uit te strekken tot aan vallende oorlogen, door Sambas tegen andere
staten gevoerd. Daarenlegen verbond zieh de Vorst van Sambas,'
zoo in dat gewest, als in de verder onder zijn gebied staande landen,
onder welke Mampawa en Landak uitdrukkelijk genoemd worden
, aan de ingezetenen der Vereenigde Nederlanden vrijen handel
en verlof tot oprigting eener sterkte ter verzekering hunner perso-
nen en goederen te verleenen , zonder dat zij met de betaling van
eenige tollen of ongelden zouden bezwaard worden. Aan allen die
van de Vereenigde Nederlanden commissie hadden, zou het vrijstaan
zijne landen zonder eenigen hinder of overlast te doorreizen en zieh
zelfs met de Dajaks, die de diamanten vischten, in regtstreeksche
betrekking te stellen. Te gelijkertijd zou aan de Spanjaarden, Portugezen,
Engelschen, Franschen en alle andere Europesche natien
de toegang tot de landen van Sambas worden ontzegd; en wat in-
zonderheid de diamanten betreft, de handel daarin zou zelfs aan de
inlandsche kooplieden verboden zijn en het gansche product tegen
matige prijzen aan de Nederlanders moeten worden afgestaan. Ein-
delijk beloofden deze laatsten, ingeval de geneigdheid der Dajaks om
met hunne diamanten naar Landak te komen, voldoende blijken
mögt, hun kantoor te Sukkadana op te breken en zieh uitsluitend
*) Bloemaert, bl. 1 0 4 , 105.
I.