tak gevormd, tot den staat van Simpang, dien wij beneden nader
zullen leeren kennen, terwijl de vorst van dat land ook nog eeni-
ge aanspraak maakt op een deel der meer noordwnarts gelegen
onbewoonde moerassen en wildernissen 1). Al bet overige wordt
gerekend tot het rijk van Pontianak, van hetwelk zieh echter de
kleine staat van Keeboe onder een eigen hoofd heeft afgezonderd.
Eenige Malcische en Arabische familien van Pontianak hebben name-
lijk eene negerie gesticht aan de rivier Terentang, waaraan zij den
naam van Koeboe, d. i. verschansing, hebben gegeven, en verschaffen
zieh hier het Ievensonderhoud door landbouw, visscherij , kleinen
handel, vooral met Pontianak, en het aanbouwen van vaartuigen-
Hun opperhoofd is een Sjerief, die met den Vorst van Pontianak
door banden van bloedverwantschap verbünden is. Deze magtige
despoot voert, volgens den heer van Lijnden, den schepter over 328
zielen, waaronder 2 8 Chinezen, terwijl zijne hoofdplaats niet minder
dan 10 huizen telt 2). Ik moet hierbij echter opmerken, dat
deze opgave, gelijk doorgaans die van den heer van Lijnden 3) ,
zeer laag gesteld is , en sommige schrijvers de bevolking van Köe-
boe tot wel 2000 zielen, waaronder 180 Chinezen, doen opklim-
men 4). Onder deze bevolking behooren ook de visschers van
Dapong, eene verzameling van 8 of 9 huizen ten Noorden der Pa-
dang-Tikar-rivier 5). Een soortgelijk staatje. als Koeboe was voor-
maals Meinbawang 6) , meer noordwaarts, tusschen de Poengoer en
de Oelah, met eene negerie aan laatstgenoemde, gelegen , en de Sjerief,
die daar in 1822 het gezag voerde, was een broeder van dien
van Koeboe. Sedert is deze staat van de kaarten verdwenen en
naar het schijnt met dien van Koeboe versmolten, zoodat dit laat-
4) Yan Lijnden N. T ., bl. 5 6 8 ; vgl. Tobias "W., bl. 7 , en de kaart
van von Derfelden. G. Müller noemt, bl. 224, de Padang-Tikar-rivier de
grens tusschen Koeboe en Simpang.
s) Van Lijnden N. T ., bl. 5 7 3 , 583.
s) Vgl. Groll, aant. op van Lijnden N. T . , bl. 582.
4) Francis, bl. 4. Het juiste door hem opgegeven cijfer is 2 0 3 4 , t. w.
1656 Maleijers, 150 Chinezen en 28 Arabieren. Hartmann HS. I , bl. 14 ,
geeft juist dezelfde cijfers voor de Maleijers en Chinezen, maar maakt Van
de Arabieren geen gewag. Tobias W ., bl. 2 2 , vgl. 7 , stelt de bevolking
van Koeboe en Membawang ( ’t welk hij verkeerdelijk Mandawa noemt) te
zamen op 1686 zielen, waaronder 186 Chinezen. Op de statistieke kaart
van Melvill van Carnbee is Koeboe op eene uitgestrektheid van 40 vierk.
geogr. mijlen en eene bevolking van 1025 zielen gesteld.
5) G. Müller , bl. 224.
) Oök „Mompauwang” uitgesproken. Zie G. Müller, bl. 2 2 1 , en de
kaart van von Derfelden.
ste gerekend wordt zieh längs de kust over al de eilanden, door
de mondingen der Kapoeas van de Poengoer tot aan de Majah gevormd,
uit te strekken. Ik merkte echter reeds op, dat Simpang
¿ich het zuidelijk deel van dit gebied toeeigent; inderdaad is het
niet wel mogelijk en van weinig belang, door deze onbewoonde, met
ondoordringbare vegetatie overdekte moerassen grenzen te trekken ,
en natuurlijk geldt dit ook ten volle van de grens, die Koeboe in
het binnenland van Pontianak en Simpang scheidt. De bovenland-
sche vorsten rekenen de belangrijkheid van hun gebied niet naar
de uitgestrektheid van het terrein , maar naar het aantal Dajaks,
dat hun gehoorzaamt, en antwoorden op de vraag naar de hoegroot-
heid van hun rijk alleen door de opsomming der rivieren, welker
oevers door Dajaks bewoond zijn 1). Daar nu in de geheele Delta
naauw een honderdtal Dajaks, en nog wel in het gebied van Pontianak,
woont 2), is het schier om het even of men met sommigen
de Dawah, dan met anderen de Batoe-Ampar en Simpang Lidah
als oostelijke grens yan Koeboe tegen Simpang aanneemt 3).
De kust is in het gebied van Koeboe overal met nipa en rhizo-
phoren (kajoe-api)rhier en daar op zandige plekken ook met de casu-
arina litorea (arau- of roe-boom) en de naga, eene soort van ijzerhout,
omzoomd; de bosschen bevatten kajoe gahroe, kajoe lakka en een
overvloed van ebbenhout, terwijl er zieh nu en dan eenige zwervers
vertoonen , die honig, was en rotan komen ingaren 4). Het strand
is schier overal laag, ofschoon men hier en daar in de rigtingvan
het Zuidoosten naar het Noordwesten kleine ophoogingen van den
grond bespeurt, die vroeger eilandjes waren, maar door aanslibbing
met den vasten wal vereenigd zijn. Zulk een eiland was eenmaal ook
de heuvel Bawang of Membawang, nabij den riviermond van denzelf-
den naam, die zieh in dezelfde rigting schier eenuurver uitstrekt.
Hij verheft zieh niet hooger dan omtrent 480 voet boven het water-
pas der zee; doch daar hij in geheel vlak land ligt, is zijn voorste
tafelvormige spits, waarachter men zieh op sommige punten nog twee
andere ziet verhelfen, even kenbaar als schilderachtig van voorkomen 5).
*) Vgl. van Lijnden N. T ., bl. 567.
s) Deze zijn van Mampawa naar het gebied van Pontianak verhuisd en
wonen aan de Ambawang.
3) Het eerste doet van Lijnden N. T ., bl. 5 6 8 , het andere, de kaart
van Melvill.
4) Van Lijnden N T . , bl. 5 6 2 , G. Müller, bl. 2 2 1 , 224.
') G. Müller, bl. 2 2 1 , 224. / / '