Aan de binnenzijde echter staat tusschen liet eiland en den berg
slechts 8 ä 9 voet water en is liet strand op eene enkele plaats
zandig, terwijl zieh daar eenig zoet water tusschen de rotsen ver-
zamelt. Deze piek was van ouds eene geliefde schuilplaats der
zeeroovers, die hier evenzeer tegen den wind, als tegen vervol-
ging beveiligd waren, en men zegt zelfs dat de naam Boegiiaja ei-
genlijk eene verbastering is van Boekit-rajat, berg der zeeroovers1).
Boven Tandjong Boegi-raja is de zee nabij de stranden dieper en
liet water klaarder, zoodat men met groote praauwen digt längs
den wal kan varen. De landstreek is vlak en mijlen diep land-
waarls in bespeurt men berg noch heuvel. Het strand is zandig
en vrij droog, zoodat men uren ver daarop wandelen kan. De ve-
getatie is längs de kust zeer eentoonig en bestaat enkel uit roe-
boomen, doch eenige duizenden schreden achterwaarts is zij meer
afwisselend en geeft aan het landschap een bevallig voorkomen.
lusschen het kreupelhout verheil zieh het schoonste opgaande geboomte,
onder andere de kampas-boom, welks hout zoo gezöcht is,
dat men in China eene mast voor een jonk, daarvan vervaardigd,
met van 600 tot 700 Spaansche matten betaalt. Wild is hier in
overvloed en men ontmoet overal wilde varkens, herten, pelandoks,
ook de babi-roesa of het hertzwijn, maar, behalve vischreigers en
andere watervogels, zeer weinig gevogelte. De gansche kust, tot
Palo toe, heeil gemis aan goed drinkwater, dewijl schier alle rivieren,
uit het grensgebergte tegen Serawak ontspringende, zuidwaarts
naar die van Sambas vloeijen; en dit is als de voorname rede aan
te merken, waarom z ij, zoo men enkele visschershutten, in den
goeden moeson opgeslagen en het tijdelijk verblijf van zeeroovers 2) ,
uitzondert, geheel onbewoond is. De eenige hier voorkomende
rivier, welke dien naam verdient, is de Soengei-boerong, een weinig
bezuiden Tandjong Pajong; al de andere kreken zijn ver opwaarts
met zeewater gevuld.
De zoo even genoemde uithoek, Tandjong Pajong, heeft den naam
van zijne gedaante, die, een halven cirkel beschrijvende, eeniger-
mate naar een half zonnescherm (pajong) zweemt, en uit zee een
0 Blume, bl. 130— 132.
*) Op de kaart van von Derfelden heet deze kust „ zeeroovera-kust.”
De groote rivier, die daar, nagenoeg evenwijdig met het strand, zuid-
waarts stroomt, schijnt eene zeer overdreven voorstelling van de Soengei
Boelan, een npordelijken tak der Sambas-rivier, te wezen.
' f i J - r J X X
fraai gezigt oplevert 1). Nog een eindweegs boven dezen uithoek
kan men den berg Pamangkat en eenige nog verder verwijderde
hoogten ontwaren, hetgeen de buitengewoon läge ligging dezer landstreek
bewijst. Het karakter van kust en vaarwater blijft het-
zelfde tot op twee ä drie uren beneden Palo, waar het strand afwisselend
hoog en laag wordt en in uitgestrekte modderbanken uitloopt,
die de schepen noodzaken meer dan een uur van den wal te houden.
Waar de oever tot eene hoogte van 10 ä IS voet stijgt, is hij met
zwaar en voor den scheepsbouw bruikbaar hout, waaronder vele
kampas- en ara-boomen 2) , bewassen. Aan de läge en meer zandige
oevers ziet men vele groote groepen niboeng-palmen 3) , van welke
ook de zeeroovers gaarne partij trekken, om de kool hetzij raauw
of gekookt te nuttigen, en met de latten hunne vaartuigen ván binnen
te bekleeden 4).
Eene "op den duur bewoohde piek vindt men nergens aan deze
kust alvorens men den berg Palo nadert. Deze berg, eenige uren
landwaarts in gelegen, heeft een bevallig voorkomen en is op groo-
ten afstand zigtbaar, zoodat hij het landschap niet weinig verle-
vendigt. Hij is inzonderheid merkwaardig wegens de groote hoe-
veelheid ijzer van uitstekende hoedanigheid, die hij bevat. Het
wordt door de Dajaks, hoewel op kleine sehaal, gegraven en ver-
werkt; doch vroeger waren hier uitgebreidere bergwerken, met Chi-
nesche arbeiders, en liet de Sultan van Sambas er geschut en
kogels gieten, waarvan de proeven nog te Sambas voorhanden zijn.
De Chinezen hadden hun kongsie-huis op eenigen afstand zuidwaarts
van de mijnen, in de reeds vermelde kampong Likoe, gelegen aan
eene kleine rivier, die zieh even ten Zuiden van den berg Palo in
zee stört. Door het uitsterven der arbeiders vervielen echter lang-
zamerhand de mijnwerken, en omstreeks 1820 werd nog slechts
op ééne plaats gegraven, terwijl Likoe noch slechts uit eenige
visschershutten bestond. Doch gedurende de gesehillen tusschen de
kongsie’s Tai-kong en Sin-ta-kioe in 1822, verzamelde de Sultan van
Sambas vele verdrevené en rondzwervende Chinezen en plaatste hen
te Likoe, zoodat deze kampong in 1823 weder uit omtrent 60 wo-
ningen met een kongsie-huis, eene amfioenkeet en eene arakstokerij
*) Op sommige kaarten'staat, met verkeerde spelling, kaap Bajong.
*) De ara is eene soort van ficus. Zie Marsdens Malay Diet, in v.
’) Vgl. Inleid., bl. XXII.
*) Blume, bl. 132—134.