wijl hij uitriep: »Mijn ligchaam zij uw schild, oude vader en vriend!
wij zullen te zaraen leven ea overwinnen of te gelijk sterven.”
De aanval had hierop plaats. Poetan voerde zelf het volk aan
dat op den regter-oever der rivier, ter plaatse waar nu Sintang
ligt, geschaard stond. De verdediging van den linker-oever, waarop
vreger de stad stond, en waar thans nog de graven der vorsten te
zien zijn, was toevertrouwd aan Maloenak, een der voornaamste
hoofden. Pangeran Anom dreef Poetan op de vlugt, maar Maloenak
weerde zieh dapper, en de Panglima werd, volgens de voorspelling,
doodelijk door hem gewond. Hij werd echter oogenblikkelijk gene-
zen, door eene beroemde geneesmeesteresse (doekon), Dajang Lomeh
genaamd, die hem een doorgesneden kalebas (laboe) op het hoofd
legde, waardoor hij zieh zoodanig gesterkt voelde, dat hij denstrijd
kon hervatten. Maloenak bleef echter den ganschen dag aan de scharen
van Pangeran Anom het hoofd bieden, en bezweek ten laatste slechts
voor de bedreiging, dat, zoo hij niet dadelijk de wapenen nederleg-
d e , de stad Sintang tot den grond zou verwoest worden. De Pangeran
maaktevan zijne overwinning met veel gematigdheid gebruik.
Hij herstelde zelfs Poetan in de regering, en troostte zieh door
den roem zijner overwinning over de door hem verloren bruid x).
Naar de even te voren vermelde verscheidenheid der overleverin«
gen , was Panembahan Ajer Mala, zesde vorst van Sukkadana, of
de zoon en opvolger van Panembahan Sukkadana, of de zoon van
Panembahan Bandala, die, ofschoon reeds lang meerderjarig, de regering
aan zijnen oom tot op het tijdstip van diens dood had over-
gelaten 2). Zelf tot den troon gekomen, toonde zieh Panembahan Ajer
Mala een begunstiger van landbouw en koophandel; hij liet vele bos-
sehen uitroeijen, den grond tot bouwland aanleggen en vaartuigen bou-
wen van het hout. Zoo had hij ook een vruchtbaar en met hooge
boomen begroeid stuk land, gelegen aan de rivier Katoentong, die
zieh met de Pawan-rivier ongeveer zes uren boven haren mond ver-
eenigt, tot akkerland bestemd; doch de boomen die hij des daags
liet veilen, groeiden des nachts weder o p , zoodat al zijne moeite
vruchteloos bleek. Reeds wilde hij zijn voornemen opgeven, toen
hem in den droom een geest verscheen, die hem te kennen gaf,
dat een magtige Dewa dit land bewoonde e n , verstoord over het
omhakken der boomen, zijne pogingen verijdelde; maar dat zoo hij
’) G. Muller, bl. 328—331.
*) G. Muller, bl. 3 3 1 , Netseber, bl. 14.
eene bijl van tin liet maken, om de boomen te veilen , de magt van
den Dewa daartegen niet bestand zou zijn. Ajer Mala volgde dezen raad
en de Dewa verdween uit deze landstreek. Deze mythe moet waarschijn-
lijk verklaard worden uit het toenmaals aangevangen graven van tin ,
welk metaal in den omtrek der Katoentong-rivier, wier zwarte wateren
over beddingen van tin en ijzererts loopen, nog heden gevonden
wordt. Panembahan Ajer Mala ontleent zijnen naam aan eene plaats
boven Sukkadana, Ajer Mala geheeten, waar hij ookbegraven lig t1).
De regering van zijnen opvolger Panembahan di Baroeh, volle-
diger Panembahan di Baroeh Soengei Matan, is merkwaardig door
twee gebeurtenissen: de stichting der thans geheel verloopene stad
Matan, waarnaar nog het Matansche rijk genaamd wordt, ofschoon
hare overblijfselen op het gebied van Simpang gelegen zijn 3) ; en de
komst op Borneo der eerste zendelingen van den Islam. Deze laat-
sten waren Arabieren, van Palembang herwaarts overgekomen, en
men meent dat zij omstreeks het jaar 1330 de leer: » er is geen
God dan Allah en Mohammed is zijn profeet,” het eerst op Borneo
hebben gepredikt. Panembahan di Baroeh bleef echter getrouw aan
de godsdienst zijner vaderen. Men verhaalt van hem dat hij een
dapper en onverschrokken man was, een groot minnaar van de
jagt, en zbö gevreesd, dat, op zijne stem alleen, geheele scharen
van strijdbare mannen sidderden en gehoorzaamden. Hij bereikte
een hoogen ouderdom en overleed omstreeks 1390, terwijl hij te
Lalang op den Boekit-Laut begraven werd 3).
Het bestuur van zijn zoon en opvolger Panembahan Giri Koe-
soema vormt in meer dan een opzigt een merkwaardig tijdvak in
de geschiedenis van Borneo. Onder zijne regering zegepraalde de
Islam in het rijk van Sukkadana en Matan. De vorst zelf omhels-
de de nieuwe leer en huwde omstreeks 1600 met Poetri Boenkoe,
dochter van Praboe, Vorst van Landak. In dat rijk was toen, naar
het schijnt, de Islam reeds lang gevestigd. Ik zal met de overle-
veringen aangaande de opkomst der Mohammedaansche dyhastie
in dit gewest het tegenwoordig hoofdstuk besluiten, om met de
andere gewigtige gebeurtenis van Giri Koesoema’s regering, de ver-
schijning der Nederlanders op Borneo, het volgende aan te vangen.
Op de plaats van het tegenwoordige Mandor lag voormaals eene
*) G. Muller, bl. 3 3 1 , 332.
’) Zie boven, bl. 124.
*) G. Muller, bl, 3 3 2 , 3 3 3 , Netscher, bl. 14.