-toe mögt aandoen, al de Hitoe'zen gelastte naar het geborgte
te vlugten, ten einde zoo doende, lien aan alle
jgemeenschap met deNederlanders, waardoor zijne handelingen
nog meer verraden konden worden, te onttrekken. Of-
schoon met zijne eigene bloedverwanten daarover in oniniu
geraakt, dreef hij echter zijne plannen door en leide daar-
-door. den grond tot de ei nstige wraak, welke G u s s e
opvolger, de gewezen Advokaat-Fiskaal van In d iü, , Mr.
A stohie v a s d e s H e u v e e -, bij zijne koinst als achtste Land-
voogd aan het bestuur in 1634, meende te moeten neinen ,
en die nieuwe verwikkelingen deed geboren worden, welke
zelfsdetweemaalherhaalde overkomstvan den Gouverneur
Generaal v a s D ie m e s , met eene geduckte strijdmagt van
B a ta v ia , niet vermögt te beeindigen.
de Hongi genoemd, dat bloedige werk. Hlj bepaalde ook de
gewoonte, om die vereeniging van Korra-Korra’s jaarlijks te her-
bälen, als wanneer de lieden, daarop varende, gedurende eene
maand kosteloos moesten scheppen , wordende die vaanuigen , als niet
legen hevigen wind en hooge zeeen bestand zijnde, meestal door
pagaaijen vooruit gebragt en in bevveging gehouden. Toen de tij-
den rüstiger geworden waren, kreeg de Hongi-togt, aan wellcs
hoofd gemeenlljk de Landvoogd zelf stond, eene andere bestem-
ming; namelijk, de uitroeijing der nagelboomen op de omliggen-
de eilanden, ten gevolge van het bevel van Heeren Meesteren in
N e d e r l a n d , omdenaanplantdierboomenslechtsop A m b o i n a
te dulden. Ook ontaardde hij wel in een’ eenvoudigen speeltogt, en
deze drukkende heeredienst is eerst in 1824 door den edelen Gouverneur
Generaal Baron v a n d e r G a p e l l e n gedurende Hoogst-
deszelfs aanwezen in de M o l u k k o ’s afgeschaft. Wie van
deze Hongi meer wenscht te weten leze V alemxijn’s beschrij*
vin^" van A m b o i n a .
Kaftia H.
Heb ik in het vorig lioofdstuk, inisschien tot vervelens
toe, de aandacht mijner lozers moeten vestigen op lliloe'a
geschiedenis van vroegere dagen in het algemeen, thans
moet ik nog van hun geduld vergen om ook die van Ra-
k ia x i , zijne- daden en derzelver gevolgen, kort, doch te-
vens eenigzins omstandiger en aaneengeschakelder , niet mij te
doorloopen-, ten einde , zoo doende , van lieverlede tot het
in dit verhaal gewigtig tijdstip te; komen, waarop deszelfs
boofdpersonen ten tooneele treden. •
Yer was het er van af, dat K a x ia l i reeds in den beginne
al dien bijval onder zijne landgenooten vond , waarop hij
door zijne- hooge waardigheid, afkomst en daaruit voort-
spruitenden invloed, dien zijne voorgangers immer degelijk
ondervonden hadden, gerekend had. Eensdeels deed zijn
bereids beschreven karakter hem weinig beinind' zijn ; —
a-nderdeels waren er nog eenigen onder de Hitoezen te vre-
delievend gezind, of te zeer aan de oude sleur van zaken-
gewend, 0111 zieh voetstoots aan zijne plannen’, veel minder
nog aan zijne oorlogzuchtige handelingen , te kunnen
aansluiten en zieh daarmede te vereenigen. Deze, waaron-
der vooi’al C a-joa-s , de Tanahitoemessen, die een’ inge-
kankerden haat voedde t-egen K a k ia l i ’s geslacht, geteld
werd , hadden reeds bij“ den Landvoogd Gu s s e s , voor de
komst van v a s d e s He u v e e : de bescherming der Compagnie
tegen den onruststoker ingeroepen, en laalstgenoemde met
den eerste, om redenen welke later uit dit verhaal blijken
zullen , op geen goeden voet staande, — integcndeel, diene
handelingen ten volle afkeurende en geene de minste raad-
geving van hem willende aannemen, had dan ook naauw
het bestuur in handen, of hij. begaf zieh naar de kust van
Jfitoe om met de getrouwste Orang kaija’t te overleggen,