m
( /
gTOOte oostelijkc kloof (djoerang) Gancloel aan de ooslzijde
bcgrenst eu welke in Figuur J3 van Selo en in Figuur 9
van naderbij, doch in beide gevallen van de noordzijde wordt
gezien; er wordt aldaar duidelijk ontwaard, dat dezelve nit
verscheidene, over elkander liggende in prismatische stukken
verdeeldelava-banlienbeslaat, welke onder een gelijkenhoek als
de berghelling naar het oosten afdalen, terwijl de afscheidingsspleten
en de afzonderlijke stukken daardoor gevormd, eene
verticale rigtinghebben; deze lagen zijn zoodanig geplaatst, dat
de benedenste derzelven voornit springen en kleine trappen vormen,
terwijl de daarop groeijende Acacia-bosschen het schoonste
kontrast maken met de barre rotswanden, welke , boven en
beneden dezelven worden gezien. De denkbeeidige verticale doorsnede
dezer ribben wordt in Figuur dO afgebeeld. Duidelijke »),
in geledingen verdeelde trachietzuilen van aamnerkelijke lengte,
waarboven zieh het bladerengewelf der bosschen schilderachtig
verlieft, heb ik slechts aan de linker- (westelijke) zijde eener rib,
aan de zuid-znidoostelijke helhng des bergs, ten zuiden beneden
de aschvlakte gezien 5 dezelve wordt voorgesteld in Figuur 8.
Op den vlak geworden tusschenzadel hebben de lossere, het
laatst uitgeworpen Stoffen zieh het meest opgehoopt. Beneden op
de compacte lava-ribben liggen groote lava-brokstukken, hierop
gruis- (rapilli) lagen, welke met nog fijner verdeelde Stoffen,
namelijk, afwisselend met lagen van zand, asch en van zeer fijne
steengruis bedekt zijn.
Even als bij den Soembing en bij den Sindoro valt ook hier,
waar beide vulkanen met elkander in aanraking komen, namelijk,
op de diepste plaatsen van den tusschenzadel, alwaar hun
beider voet te zamenloopt, de mindere ouderdom van den eenen
vulkaan, of althans het kortere tijdverloop sedert hij het laatst
werkzaam was in het 00g. — De voet van den Merbaboe verloopt
onder dien van den Merapi en de lagen van zand-en rolsteenen
van den laatstgenoemden, welke vlak uitgebreid zijn, strekken
') Articulati.
391
zieh over den voet des eersten uit, 1) die met eene steilere helling
opwaarts rijst.
Ware het mogelijk, in plaats van eene groef ter diepte van
100 voet (zoo diep dringen de kloven), eene doorsnede van
dezen zadel van eenige duizend voet diepte te bekomen, dan
zon de geschiedenis van beide vulkanen gedeeltelijk aan het
licht worden gebragt; men zou alsdan kunnen bespeuren,
of de Merbaboe reeds lang aanwezig en uitgebluscht was (gelijk
in Figuur d4, a wordt afgebeeld), toen zijn jongere broeder
de Merapi eerst aanving zieh te vormen, dan wel: of beiden
te gelijk, afwisselend werkzaam waren en hunnen zadel (gelijk in
Figuur J4; b wordt voorgesteld) met lagen, welke bij afvpisseling
over elkander vloeiden, ophoogden; — want het laat zieh
zeer ligtelijk begrijpen, dat men, door in de aarde in te
dringen, eindelijk op eene plaats rnoet stooten, alwaar de helling
van den eenen zieh op een onbepaalden afstand onder den
anderen vulkaan voortzet, zonder aan de helling van den anderen
te eindigen: in dit geval is gene de oudste en de eerst doorgebroken
vulkaan, of dat de hellingen van beiden in elliander
vloeijen en in dat geval zijn zij beiden te gehjker tijd ontstaan.
Inderdaad wordt de tusschenzadel bij uitsluiting door den
Merapi gevormd. Topographisch bcschouwd, wordt de tusschenzadel
gevormd door het vooruit stekende juk, dat de
Djoewö kloof ten oosten begrenst, waarover de weg van Selo
opwaarts loopt en dat zieh als eene aanvankelijk smalle rotsgraat
in den tusschenzadel, Avelks midden geheel vlak is, uitbreidt;
— geognostiseh beschouwd, zijn het losse uitwerpselen,
zand- en gruislagen, — welke de bovenste bedding van den
zadel ter dikte van ten minste honderd voet vormen.
Onder deze lagen van losse, door den Merapi uitgeworpen
Stoffen, komen het meest stukjes witachtige, opgeblazene, poreuselava
voor, welke hoofdzakelijk uit veldspaath bestond, en
slechts zeer zeldzame, doch onvergane hornblende-kristallen
0 Do Diiilscho borgliedon gebniikon voor liot ccrsto gcral het woord unterteufen
0,11 voor hot Liiitstc übergreifen.
i " f ' • i«
a
.(I ,
f. I
's ' •
I f -Ii