i' (> i.
• id r
1 7 0
22. SLAMAT. $
B,.. 7010' _ L. 109° 12' — H. 10630.
A. Topographisch overzigt.
üc Slamat of berg van Tegal is na den Smeroe de hoogste
berg op Java; hij verheft zieh op het smalste gedeelte des eilands
liisschen de hoofdplaats Tegal op de noordtust en de uitwatering
van de kali Seraijoe op de zuidkust, doch aanmerkelijk digter
bij Tegal dan bij laatstgenoemd punt. Op deszelfs oostelijk
"•edeelte, ongeveer tusschen den Smeroe en'Lemongang is Java
nog smaller, en heeft eene breedte van slechts 32 minuten,
terwijl dezelve onder den meridiaan van den Slamat ongeveer
48 minuten bedraagt. Het verdient allezins te worden opgemerkt
dat juist waar het eiland het smalst is, zieh de hoogste
ber"-en en viilkanen bevinden die zonder tusschenpoozing werkzaam
zijn, zoo als hier de Slamat, ginds de Smeroe en Lemongang.
De Slamat is een dier hooge kegelbergen, wier top door eene regte
lijn gesneden wordt die men van de ^¡vestkust (in het noordelijke
gedeelte der Welkombaai) in eene rigting van het W. 10° N. naar
het 0. 10° Z. trekt, welke dan bijna juist door de kruinen van
den Gedeh, Slamat, Soembing, Merbaboe, Lawoe en Ihdjeng loopt,
terwijl alle andere hooge vulkaantoppen zieh meer of min noordelijk
en zuidelijk van deze lijn verwijderen. Het is deze lijn
die de eigenlijke lengte-as van Java uitmaakt. Op haar midden
Staat evenwel de Slamat niet, maar de meer oostelijk gelegen
Soembing, die op gelijken afstand, te weten 261 minuten, van
de 0. en W. kust gelegen is. Het is dus de Soembing die in
het middelpunt van Java hgt en aanleiding heeft gegeven tot
de bekende Javaansche overlevering, volgens welke de kleine
heuvel Tidar, nabij Magelang, het middelpunt is vanheteUand
en de spijker was, waarmede Java op de wereldsehijf werd
vastgeheeht. Deze heüvel nu hgt zeer nabij den Soembing.
De naastbij in het (W. 20° N.) gelegen vuurberg Tjerimai
ligt ongeveer op 45 minuten, terwijl de oostwaarts verstverwijderde
en van den top des Slamat nog zigtbare Lawoe op meer daii
1 7 1
l,wee lengtegraden afstands ligt. Even als de Slamat een dei'
lioogste kegelbergen van Java is, zoo is Inj ook een der
regelmatigste. Hij is ook betrekkehjk hooger, want zijn voet
daalt diep in het neptunische land af en is niet zoo als de
Gedeh, Soembing, Merbaboe, van hooglanden omgeven. Slechts
in het 0. en - W. vereenigt hij zieh met de centraalketen, en
vormt twee zijvleugels, de oostelijke eene gemiddelde hoogte
van 4000, de westelijke van 2000' hebbende. Dit geeft aan
onzen vulkaan het voorkomen van een' uit de nok van deze
keten uitstekenden sehoorsteen.
De westelijke keten, die eerst uit eene menigte afzonderlijke
strooken van het opgeheven neptunische geborgte bestond, wordt
daar, waar zij den W. voet van onzen kegelberg bereikt, aanmerkelijk
lager en vormt eene läge tusschenruimte waarover, van
het zuidelijk gelegene Adjibarang een weg naar het noordelijke
Tegal loopt, dien men met wagens tot bij Petoegeran, digt onder
de bergpas, begaan kan.
De oostelijke keten loopt onafgebroken als een enkelvoudige,
breede bergstrook naar het 0. voort, verbindt den Slamat
met den Di-eng, en is onder alle eigenlijk gezegde centraalketens
van dit eiland de hoogste. Zij begint op de 0. helling des vul-
• kaans op eene hoogte van omstreeks 4000' met eene bergviakte
waarop het dorp Priatin ligt, en daalt dan een weinig af tot
waar een andere weg uit de residentie Banjoemas naar Tegal
leidt. Dan zet zij zieh met eene gelijkmatige hoogte van 2500'
voort en begint eerst aan den bergtop Roko Djampangang naar
Di-eng toe langzamerhand tot op eene hoogte van meer dan
6000' te rijzen.
Van den Slamat tot genoemden bergtop bestaat de noordzijde
als ook de hooge breede nok van deze keten uit vulkanische
steensoort, terwijl de zuidzijde eene neptunische formatie is.
Tot de eerste behoort de vooruitspringende schotsvormige vlakte
waarop het dorp Blüi staat, op de N. helling beneden den bovengemelden
pas naar Tegal, — en ook de kolossale stompe rots
G. Mindillang, welke ten N. van Blik zieh tot aan den voet
der keten honderden voeten diep afstort. Maar de zuidzijde
:
1
U
l i i i
i!l« iCS'r i .
ii i ü.
I i i
>Ä5- J,- . ;+ . :- T -
,1t ••• i
illi
I I
I t
f? ' i' i|
VW
li