Da kerk, welke vöör de Heformatie aan den H. A ntonios was toe-
gewijd , is een aanzienlijk gebouw , dat in de laatste jaren nog vergroot
uitgebreid en verfraaid is. In deze kerk vindt men eene schoone tombe,
waarop men leest: Hic requiescit Johannes Dynasta Scherpenseel qui
ohdormivit in Domino Die XXII May CID1DCXIX. (d. i.: Hier rust
J ohannes, Heer van S chebpenzeel , in den Heere ontslapen den 22 Mei
1619.) De kerk heeft eenen hoogen toren , waarin dne klokken. In
bet jaar 1821 werd daaraan een orgel ten geschenke gegeven door den
Heer P etbos J ohannes van N aaben , terwijl de gemeente het plaatsen
daarvan bekostigd heeft, en in bet jaar 1838 schonk eene Dame aan
deze kerk twee zilveren avondmaalsbekers.
In dit dorp Staat bet H u i s - t e - rS c he r pe n ze e l j vroeger bad men
er nog hei huis La n g e i e r . — Längs dit dorp loopt de Linie van
de Grebbe, waarvan men hier eenige veldwerken heeft.
De kermis valt in den -14 September. Ook worden hier ondersebei-
dene jaarmarkten gehouden , als den 29 Julij , 8 , 12, 19, en 26 Augustus
en den 2 , 9 en 16 September schapenmarkt; alsraede den
23 en 30 September , den 7 , 14, 21 en 28 October en den 4 November
varkensmarkt.
Het wapen bestaat in een veld van aznur, met zes lelien, staande
drie, twee en eene, vergezeld ter wederzijden van eene aangesneden
pen in eene schuinsche rigting.
SCHERPENZEEL, d., prov. Friesland, kw» Zevcnwouden, griet.
Stellingwerf- Westeinde, arr. en 4 u. Z. ten W. van Heerenveen, kant.
en «5j u. Z. W. van Oldeberkoop.
Dit dorp behoort onder de veertien dorpen , welke tusschen de rivieren
de Linde en de Kuinder besloten zijn. De huizen , welke men
er 29 te lt, liggen door uitgestrekte wei- en hooilanden omringd, längs
den weg. Men telt er 130 inw., die meest in den landbouw bun be-
staan vinden.
De landerijen loopen van de Scheen/ tot aan de Kuinder. Aan de
gemelde rivier behoort onder dit dorp gedeeltelijk eene lange Streek
buizen , welke bij de Oude-Schoterzijl begint en tot aan de scheiding van
Munnekeburen en Oude-Lamer voortloopt, onder den naam van L an ge-
Li l le.
De inw., die er allen Herv. zijn , behooren tot de gern. Sekerpenseel-
Spanga-Munnekeburen-en-Ny etrijne, welke hier eene' kerk heeft, met
een spits torentje, doch zonder orgel. — De dorpschool wordt' door
een gemiddeld getal van 40 leerlingen bczocht.
Bij den watervloed van February 1823 werd dit dorp, even als bet
naburig Spanga, deerlijk geteisterd. Des Vrijdags morgens, ten tien
ure , stortte het water tot bijna vijf palmen hoogte over den Lindedijk
en in vereeniging met dat uit het zuidwesten , overstroomde het al
de landen onder Spanga gelegen en drie uren later die onder S cherpenzeel
beboorende. De ingezetenen traebtten te bergen wat zij konden
doch zeer spoedig werden strooin en overvloeijing zoo sterk dat elke
poging al moeijelijker werd en , onder eene menigte drijfgoed , een groot
getal dood vee , uit Overijssel derwaarts aangespoeld, zieh vertoonde.
Het water steeg dien dag tot de gcweldige boogie van twee el op het
vlakkeland, en dus acht palm hooger dan in het jaar 1776. Bijna alle
de boereuwoningen werden ten deele vermeid of zwaar beschadigd;
honderden runderen verdronken en eene hoog bejaarde vrouw, H en-
d b ie je B abtblds O osterhof genaamd , onder Spanga wonende , werd met
hare woning eene prooi der golven , terwijl, tegen over S cherpenzeel,
buitendijks een geheel huisgezin jammerlijk het leven verloor. Groot
waren de verliezen hier geleden , daar menige boer dertig tot vijftig
stuks hoornvee, waarvan bij niet een enkele redden kon , verdrinken
en daarna zijn vermögen verdwijnen zag.
SCHERPENZEEL, voorm havez. in Twenthe, prov. Overijssel, arr.
en 6 u. 0 . van Deventer, kant., gem. en 3 min. N. W. van Goor. —
Deze havez. is gesloopt.
SCHERPENZEEL (GROOT-), buit. in Zalland, prov. Overijssel,
arr., kant. en 2 u. N. van Deventer, gein. en £ u. N. van Olst, in
de buurs. Duur , aan den straatweg naar Zutphen. Daaraan grenst
Klein-Scherpenzeel, een boerenerf, hetwelk echter niet onder G boot-
S chebpenzeel behoort.
SCHERPENZEEL (HET HUIS-TE), adell. h. op de Neder-Feluwe,
prov. Gelderland, distr. Veluwe, arr. en 6| u. N. W. von Arnhem,
kant. en 4 u. N. N. W. van Wageningen, gem. en in het d. Scher-
penzeel.
Het is een fraai gebouw, dat van alle zijden door water omringd
is en eene vaste sleenen brug heeft.
SCHERPENZEEL - SPANGA - MUNNEKEBUREN - EN - NIJETRYNE,
keik. gem., prov. Friesland, klass. van Heerenveen , ring van JFolvega.
Men heeft er twee kerken , als : 6ene t e S c h e r p e n z e e l en dene te
Munnekeburen, en telt er 1070 zielen, onder welke 373 Ledematen.
De eerste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen ,: is
geweest B a l t h a z a r S toifzand , die in het jaar 1622 naar Berlikum ver-
trok. Op den 2den Junij 1684 is alhicr overleden Ds. O bebtos M ie -
dehgis , biijkende uit een grafsteen in de kerk te Sc he rpe nz eel te
vinden, op welke het volgende grafschrift te lezen is :
» igeft Ijefi jjeieef eh leite nog#.
» iftft ieef öen maar fjaort mp öarfj.
» Sffcß £egij u nosij ai£ ^retiißant
» # a t icß u tnaeft in ’£ eeiaigij tant.”
SCHERPERSWIJK of S c h a b p e h sw ije , naam, welken men geeft aan
het zuidelijke en geheel onbewoonde gedeelte van den pold. Leksmond,
in het dijk-distr. Finnen, prov. Zuid-Holland, arr. Gorinchem, kant.
Fianen, gem. Leksmond-Achthoven-en-Lakervcld, wordende beheerd
en van bet water ontlast als bij het art. Leksmond is vermeld.
S chebpebswue heeft, volgcns het kadaster, eene oppervlakte van
87 bund. 40 v. r. 84 v. eil., waaronder 86 bund, schotbaar land j
palende N. O. aan de körte kade onder Lexmond , Z. 0 . aan het
Zederikrkanaal , Z. W. gedeeltelijk aan het Zederik-kanaal en yoorts
aan Lakerveld, N. W. aan Lakerveld. Aan het zuidereind van S cheb-
pe b sw ije , staait een der beide watermolens van den polder Leksmond.
SCHERPIEN, naam , welken de Negers geven aan de kofhjplant.
E hst-en-R d st , in Nederlands-Guiana , kol.Suriname. ZieL ost- en- R dst.
SCHERREBIER, naam , onder welken bet geh. S chebpdieb , in Staats-
Flaanderen, in het Vrije-van-Sluis, prov. Zeeland, wel eens voor-
komt. Zie S cherpbieb.
SCHERWOLDE of S cheebwolde , buurs. in Folienhove, prov. Overijssel,
arr. en 8 u. N. van Zwolle, kant. en 1 u. N. van Steenwijk,
gem. en I 5 u. Z. W. van Steenwijkerwold.
Vroeger stond hier eene kapel aan den H. N irolaas loegewijd welks
Pastoor door het kapittel van Steenwijk benoemd werd. Deze kerk
had eene vikarij, te weten , van den H. A ntonius , welke hären