112 SCH.
gem. en ruim 3 u. N. W. van Axel , in den Koegorspolder; met 6 h.
bewoond door 7 huisgez., uitmakendc eene bevolking van 30 zielen.
Het oostelijke stroomkanaal, tot afvoer der Belgische en andere pol-
derwaters loopt door dezs buurt, en daarover ligt hier eene kapitale
vaste brug.
SCHAPENBRUGGETJE(HET), brug op den Velwwenzoom , prov. Gelderland,
gem. en f u. W. van Doonverth, 3 min. N. 0 . van Heel-
suni, over de Heelsumer-beek.
SGHAPENBURG, buit. in Gooiland, prov. Noord-Holland, arr. en
3 u. Z. 0 . van Amsterdam, kant. en 1J u. Z. van Nuarden, gem.
en in het noorden van het d. ’s Graveland.
SCHAPENGORS, pold. in het Land-van-Voorne, prov. Zuid-Holland,
arr. en kant. Brielle, gem. Rockanje-Strijpe-Lodderland-Stuifakker-
St.-Anna-polder-en-hel-Schapengors ; palende W. en N. aan de Zeedui-
nen , voorts nog N. aan Oud-Rockanje, 0 . aan St. Pancrasgors en aan
den St. Anna-polder, Z. aan den Quack-polder.
Deze pold., sluit tegen de duinen , en beslaat, volgens het kadaster ,
eene oppervlakte van 99 bund. 22 v. r. 16 v. eil., waaronder 31 bund.
21 v. r. 30 v. eil. schotbaar land ; telt 6 h. waaronder 1 boerderij,
en wordt door ¿¿ne sluis, op de Noordzee van het overtollige water ont-
last. Het polderbestuur beslaat uit eenen Dijkgraaf , drie Leden en
eenen Secretaris.
SCHAPERS-POLDER, pold. in Staats-Viaanderen, in Hulster-am-
bacht, prov. Zeeland, arr. Goes, kant. en distr. Hulst, gem. Hon-
tenisse; palende N. aan den Zande-polder, 0. aan den Kruis-polder,
Z. aan den Oost-vogel (watering van Lamswaarde), Z. W. aan den
polder van Groot-Hengsldijk.
Deze pold., waarvan het tijdstip der bedijking niet is kunnen worden
opgespoord, is groot, volgens het kadaster', 104 bund. 32 v. r.
4 v. eil. en schotbaar 93 bund. 94 v. r. 29 v. eil. Daarin staan 21
hoefjes, allen in erfpacht uitgegeven op de eigendommen van W il l e h I I ,
Koning der Nederlanden, die de grootste ingeland in dezen polder is.
Het bestuur daarover wordt gemeenschappelijk uitgeoefend door de
directie van de polders Groot-Hengst-dijk, Klein-Hengst-dijk en Rum-
mersdijk, bestaande uit eenen Dijkgraaf, twee Gezworenen en eenen
Ontvanger-Griffier. De S ch a pers - po ld e r watert uit door de groote sluis
van Campen , op. het Hellegat.
SCHAPHALSTER-ZIJL, sluis in Hunsingo, prov. Groningen. Zie
S cH A A PH A L S T E R -Z IJL .
SCHAPOE, naam, welken de Negers geven aan de kofKjplant. S chaap-
s t e d e , in N ederlands-Guiana, kol. Suriname, Zie S cha apstede .
SCHäR (DE), voorm. water in Dregterland, prov. Noord-Holland,
waar längs de 'West-Friesohe en Waterlandsche meeren voorheen hunnen
uitloop in de Zuiderzeehadden.
In het jaar 1388 werd in dit water een dam gelegd, waarvan het
dorp S chardam z i j n c n naam ontleent; zoo alsmede het dorp Scharwoude
naar dit water geheeten is.
SCHARDAM, gem. in Dregterland, prov. Noord-Holland, arr. en
kant. Hoorn (4 k. d., 18 m. k., 8 s. d.) ; palende N. aan Scharwoude
en Oudendijk , 0 . aan de Zuidcrzee, Z. aan Etersheim-en-Zuid-Schar-
dam, W. aan Beets-en-Oudendijk.
Deze gem. behoorde vroeger tot dat gedeelte van de Veenhoop,
dat in 1408 onder het regtsgebied van Hoorn kwam. Zij hevat het
noordelijk gedeelte van het d. S c h a r d am of No o r d - S c h a r d am,
benevens eenigc verstrooid liggende h. beslaat , v°lSens hct kadaster,
eene oppervlakte van 189 bund. 51 v. r, 44 v. eil,, waaronder 186 bund.
36 v. r. 6 v. eil. belastbäar land ; telt 18 h., bewoond door 22 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van ruim 90 inw., die meest hun bestaan
vinden in de kaasmakerij en de visschery.
De inw., die, allen Herv. zijn, worden smds lo81.tpt de gem.
Etersheim-en-Schardam gerekend, welke ook hier .l®
wijl de Predikant te Etersheim woont. Tot omstreeks 1 j 86 was Schar
dam met O o s t h u i z e n vereenigd. Alzoo m 1576 de gem. tot de
Herv. ¿verging, vertrok de laatste Pastoor Job an Baarthodds en werd
Scrardam met E t er sh e i m inl577 kerkelijk aan O o s t hmz e n toege*
voepd. tot 1587, wanneer Sghardaä en E te r sh e im te zamen een eigen
leeraar kregen en sedert gecombineerd zijn gebleven.
Men heeft in deze gem. eene school, welke door een gemiddeldge-
tal van 25 leerlingen bezocht wordt, onder welke ook de kmderen van
Et e r s h e im, als zijnde die beide gem., wat het ondcrwys aangaat,
^SCHARDAM of Schaardes , oudtijds Scaerdam , d., gedeeltelijk in
Dregterland, gedeeltelijk in Waterland, prov. ISoord-Holland arr. en
2 u Z Z. W. van Hoorn, gedeeltelijk gem. Schardam, gedeelteli k
gem. Etersheim-en-Zuid-Schardam, nabij de Zuiderzee aan den zeedijk.
Men telt er 18 h. en 100 inw.
Het wordt onderscheiden in N o or d - S c h a r dam en Z u i d - b c h a rd
am, waarvan het eerste tot de gem. Schardam en het laatste tot de
gem. Etersheim-en-Zuid-Schardam, behoort. . . . n r
De kerk, die te Noo r d -S c h a r d am Staat was voor de Refor-
matie ter begeving van de Graven en van het Domkapittel van Utrecht,
doch had zeer geringe inkomsten. Het is nog een eenvoud.g goed ge-
bouw , met eenen spitsen toren, doch zonder orgel. ,
Men heeft in dit dorp d r i e uitwa.terende sluizen, waarvan twee behooren
aan het collegie der uitwatering te Alkmaar en eene onder de
directie vjiii de Beenister* v . « *.
In 1388 werd hier de eerste sluis in den zeedijk Sel®Sd
tering der opgemalen ringsloten: in dit. gedeelte van ^Noord-Holland.
In 1508 brak hier een gat in den zeedijk die nog met volkomen her-
steld in 1509 andermaal te dezer plaatse doorbrak, waarbij verschei-
^SCHARDAM (N00r” ‘ b. in Waterland, prov X°ord-HoUc»id
arr en l i u Z. Z. W. van Hoorn, bevat het noordelijk gedeelte van
Schar dam; . telt 7 h. en 30 inw. - De Hervormde kerk en de
Beemster-sluis, vindt men in dit gedeelte van Schardam.
SCHARDAM (ZUID-), b. in Waterland, prov. Noord-Holland,
arr. en 1 | u. Z. Z. W. van Hoorn , gem. Etersheim^en-Zuidbevat
het zuidelijk deel van het kerkdorp S > h a r d am, en
wordt door de twee uitwaterende slnizen aan het Coilegie der uitwate-
rins te Alkmaar behoorende, van No o rd -S ch a rd am afgescheiden,
danig echter, dat het huis tusschen deze twee b.j
slnizen staande, tot Zuid-Schardam behoort. Men telt
C\cVrD°AMMERK00G, pold. in
land, arr. en kant. Hoorn, gem. Schardam; palende N. » < 1 _
watering van de Beemster, 0 . aan deZmderzee i ^ ° ' aan 1
Koog , Z. aan de heerl. Etersheim, W. aan de Beets-Koog.