D« inw., die hier op 5 na allen R. K. zijn , onder welke 780 Com»
munikanten , makcn eene par. u it , welke to t hei apost. vic. gen.
van ’s Hertogenbosch, dek. van Eindhoven , behoort, door eenen Pas-
toor en eenen Kapellaan bediend wordt en eene eigen begraafplaats heeft.
De R. K. van Son hadden eertijds twee schuurkerken, eene aan
b et d o rp , en de pndere aan h e t gehucht d e n He u v e l , onder de
bescberming van den H. P e t b u s staande. Den 21 October 1753 weid
van de Staten verlof bekonaen , o n eene dier schuurkerken te ver-
nieuwen. In 1809 hebben de Roomsch Katholijken de oude parochie-
kerk weder to t hun gebruik bekonien en daarin alleen wordt nu
godsdienst verrigt. Zij was van ouds gesteld onder de bescher-
ming van den H. P e t b u s . Het Kanoniken-kapittel van Cortesheini,
in het bisdom van L u ik , benoemde eertijds de Pastoors dczer paro-
chie. De kerk is groot en schoon , en rust van binnen op onder-
scheidene pilaren. Zij ligt in het midden van het d o rp , digt bij het
marlitplein , de loren is boog en zwaar van eene schoone bouw-
ord e, en voorzien van eene zeer hooge en fraaije spits. Deze kerk en
toren leden veel door den storm van' 9 November 1800 , doch bleven
echter staande. In den toren hangen twee groote en eene kleine klok ,
op welker tweede men le e s t:
&at|jarfna fg ttiijntn naatn
Jüijn 0Eiuit 3ij t&utie ößftWaam
3 |an moor maafite mij in Ijßt jaar anjg feeren
< T B C € C C € < 0 .
De Herv., die er 5 in getal zijn , behooren, s e d e rtl8 0 7 , to t de gem.
van St. Oedenrode-en-Son , vöor dien tijd was So» met B r e u g el
vereenigd.
Men heeft er een tämelijk n e t, doch geen g ro o t, R aadhnis, dat op
h e t laatst der vorige eeuw gebouwd is.
De dorpschool, welke in 1856 gebouwd i s , wordt gemiddeld d o o r
een getal van 120 leerlingen bezocht.
De beesten- en linnenmarkten te So», vallen in Donderdag na half-
vasten , Maandag na l b Augustus , en Woensdag d a a rn a , Maandag na
l b October en Woensdag daarna.
S on is de geboorteplaats van den G o d g e l e e r d e H em e e ic ü s n t
CiMPO ( H e n d r ik v a n h e b V e id e ) , geb. omtrent 1 3 8 2 , f in 1460 als Hoogleeraar
in de godgeleerijheid te Leuven en F b a n s v a n d e b V e id e , beter
bekend onder den naam van F b a n c is c ü s S o n n iu s , f 29 Junij lb7b, als
cerste Bisschop van Antwerpen, na tot in lb 6 9 de eerste Bisschop van
’s Hertogenbosch te zijn geweest, en van den R e g t s g e l e e r de Ant
o n iu s B a e n k e n , Hoogleeraar in de Regten te Leuven , -¡- 20 Januarij
1470.
De gemeente of de gemeene gronden te Son zijn aan de ingezeteneß
aldaaruitgegeven , in het ja a r 1355," door Jan I I I , Herlog van ßraband.
In 1702 werd de Hervormde Leeraar J o h a n n e s Mina ’ s avonds d o o r
eenige R. K. zoodanig met eenen stok op het hoofd geslagen , dat bij
nederviel , en voor dood bleef liggen. Hij bekwam echter weder, da
dader bleef, ofschoon de Staten den gemelden Leeraar in hunne beschcr-
ming namen en d it feit streng lieten onderzoeken, verborgen.
In 1794 Iced d it dorp veel door de Franschen en Engelscben.
Den 23 Augustus 1802 stormde , donderde en bliksemde het hier
geweldig ,het was een noodweer; den volgenden dag was het ’snamid-
dags het zelfde weder, verzeld van zwaren h a g e l, die de boekweit
en haver (de rogge was reeds in de schüren) vermeide., en zelfs vpgels
die in de boomen eene schuilplaats gezöcht hadden , doodde.
SON (VAN-), na am, welken de Negers geven aan de suikerplant.
K b o o n en b u b o , in Nederlands-Guiana, kol. Suriname. Zie K b o o n b n b u h o .
SONABAY , rijk in Oost-Indie, op het eil. Timor, eene der Zuid-
wester-eilanden-van-lianda. — Het le lt eene bevolking van 20,000 zielen
en S t a a t onder eenen Radja;
SONARO, P o e l o e - S o n a b o , eil. in Oost-Indie, in de Indische-Zee, aan
de westkust van het Sundasche eil. Sumatra ; 0° 5 3' N. B., 117° 28' O. L.
SON-CASA , plant, in Oost-Indie, op het eil. Curacao , in de ¡Uid-
den-divisie, N. van den Priesterberg , 0 . van den Veerisberg.
S0NDALANG-TJ1LLIMAJA (KARANG-), kaap in Oost-Indie, op het
Sundasche eil. Java. Zife K a b a n o - S o n d a l a n o - T j i i l im a j a .
S0NDEL of S i n d e i , in het oud Friesch S i n d b i b a , d ., prov. Friesland,
kw. Zevenwouden , griet; Gaaslerland, a rr. e n '4 u .'Z . Z . W. van
Sneeh, kant. en 2 u. W, N, W. van de Lemmer. lle t is een net dorpje ,
bestaande uit eenen hoogen grond , die het tegen overstrooming bevei-
ligt. Men te lt er 48 h. en 280 inw., die meest in landbouw en vee-
tcelt hun bestaan vinden.
De Herv., die er 220 in getal z i jD , behooren to t de gem. Oude-
mirdum-Nyemirdum-en-Sondel, welke hier eene kerk heeft. De kerk ,
bragt voör de Reformatie 120 goudg. (180 guld.) op. Van het vikaris-
schap kwamen 90 gondg. (155 guld.) ; voorts waren er twee vikarijen;
de eene 80 goudg. (120 guld.) de*audere 45 goudguld. (67.50 guld.)
waardig. Deze kerk was een zeer groot gebouw met eenen zwaren toren ;
thäns echter heeft men er maar een klein k erkje, met e eD spits torentje,
doch zonder orgel.
De Doopsgez., die er wonen ; worden tot de gem. van Balle gere-
kend. — De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 30 leer-'
lingen bezocht.
In het Noorden van dit d. ligt het geh. S o n d e l e r - Y b e r t en in
het Noordwesten lag weleer een b u u rtje , met name W a l l e n t r o g ,
doch waarvan thans niels meer overig is. Men heeft er nog het nette
huit. Beu k e n s w ij k..
Ook ligt Z. van S o n d e l een hooge dijk , die zuidoostwaarts naar zee
loopt, en bij het Zandvoorder hoofd in den zeedijk overgaat j dienende
die dijk oin , bij onverhoopt boog water , te beletten ,. d a t h e t zee-
water, over het strand van Nyemirdurn , niet in de läge landen loopt ;
waarom ook deze dijk , met eenen anderen ta k , eerst Zuidwest aan loopt
tot aan Nijemirdum. In het ja a r 1846 zijn de vaart en de weg van
Sondel naar Tako-ziji veel verbreed en verbeterd.
De kermis valt in den 25 Ju lij.
1 SONDELER-BERGEN (DE), hooge en zandige bouwlanden, prov. Friesland
, kw. Zevenwouden, griet. Gaasterland, tusschen Sondel en Wykei.
SONDELERLAAN (DE); weg, prov. Friesland, kw. Zevenwouden ,
griet. Gaasterland, in eene zuidoostelijke rigting van Sondel naar de
Zandvoorde loopende.
SONDELER-LEIJEN (DE), meertje , prov. 'Friesland, kw. Zevcn-
wouden, griet. Gaasterland, £ u. Z. O. van Sondel, dat ten Z. O.
door d e J o l l i n g - s l o o t met deOude-Ee, ten W.. door de Hooi -
bergs terwi j k met de Zandvoo rde in verbinding Staat.
.SONDELER-YBERT, geh., prov. Friesland, kw. Zevenwouden,
f ? ^ aas^er^and > arr- en 4 u. Z. Z. W. van iSneek, kant. en 2 u.
W. N. W. van de Lemmer, 10 min. N. van Sondel.