Magelang , aan den grooten weg naar Solo , bljna Op even grooleti afstatid
van den N. W. gelegen berg Oenarang of Gengarang , als van den zuid*
waards liggenden berg Merbahoe.
Deze stad ligt ruim 800 ell. bovende oppervlakte der zee. Bij de landen
des Heizers is de lucht en wärmte zoo aangenaam als bij ons in de maand
Mei.5 vele -vruchten, ook'Europesche groenten , peulvruchten , bloemkool
enz. beeft men hier; ook maakt men er goede boter.
Er loopt een militaire weg, van hier over Hopping naar Magelang,
die voor lastdieren zoowel als voor gesehnt te gebruiken is.
Men heeft er een fort en een Gouvernementshuis, ook wordt er ge-
woonlijk nachtverblijf gehouden. De Assistent-Resident, houdt zijn
verblijf in het Gouvernementhuis, aan het fraaije plein van het goed
onderhouden fort de H e r s te l le r .
Uithoofde van de ligging en de omringende bergen, is er de wärmte
gematigd, en men zendt veelal de jongst uit Europa aangekomene
troepen naar deze plaats, om van de zeereis uit te rüsten en aan het
luchtgestel te gewennen.
Hier was h e t, dat de Gouverneur-Generaal Janssehs , den 18 September
1811, de capitulatie teekende, waarbij Java en onderhoorig-
heden aan de Engelschen overgingen.
SALATIGA , büit. in het Overkwartier der prov. Utrecht, arr., kant.,
gem. Utrecht, aan de Bildstraat. — Dit buit. wordt thans in eigen-
dom bezeten door den Heer Bisx.
SALATIGA (DE), berg in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java,
resid. en reg. Samarang. — Het is eene vulkaan, welke reeds voor
lang uitgebrand is.
SALATTI, oud d. in Oost-Indie, resid. Amboina , op het Ambonsche
eil. Amblau, aan den Zuidwesthoek.
SALATTI, oud d. in Oost-Indie , resid. Amboina, op het Ambonsche
eil. Kelang, aan de oostzijde des eilands, in het hangen van eenen
hoogen berg , en ten Oosten van den berg , zoodanig geplaatst, dat het
zieh ten deele ook beneden nog wijd uitstrekte. Dit was het vermögendste
van alle de dorpen op Kelang, en de ingezetenen waren vrij
trotsch op eenige vastigheid , die zij boven op dien berg hadden, waarop
zy , in tijden van oorlog, hunne schatten plagten te bergen , tot welke
vastigheid de Ternataansche Stadhouders ook wel toevlugt namen, om
hunne kestbaarste goederen in veiligheid te brengen, verzekerd , dat
die berg als men het van boven beletten wilde , niet dan met het
uiterste gevaar , kon beklommen worden. De tijd heeft echter geleerd
dat de Nederlanders er raad toe wisten, alzoo er de Landvoogd D emmer ,
en na hem nog een Duitscher (hoewel met veel gevaar) op geweest
zijn , en deze vesting der inlanders aldaar toen afgebrand hebben.
Men heeft aan den voet van dezen berg , omtrent Salatti, eene fraaije
groole rivier, waarin de inlanders hunne vaartuigen en zelfs jonken
ophalen , en zoo wel verbergen konden, dat er de onzen ^ met geene
vaartuigen wisten bij te komen, omdat men vooraan die rivier onder-
scheidene rifjes heeft, welke den ingang voor onkundigen zeer gevaar-
lijk maken.
Men vindt er ook veel witte damar- of harsboomen , welke voor den
inlander van eene groote nuttigheid zijn, en waarvan zij goede flam-
bouwen voor eigen gebruik maken ; ook verhandelet» zij die wel ofver-
koopen de bars in mandjes.
S AL A WANE , oud d. Oost-Indie, resid. Amboina, op het Sundasche
eil. Ceram , op Groot-Ceram, aan de Zuidkust.
S A L.
SALAWATTA, eil. in Oost-Indie, in den Mohksche-Archipel, een
der Goram-eilanden. '
SALAWATTY of S ailawatti , ook wel S elwatty gespeld , eil. in
Oost-Indie, in de Stille-Zuidzee, N. W. van Nieuw-Gmnea, tot de
Papoesche-eilanden behoorende, 1° 6' Z. B. 149° 1' 0 . L. Het
wordt van Nieuw-Guinea door de Straat Gallewo gesoheiden.
SALAWAY , kaap in Oost-Indie, in den Moluksche-Archipel, op het
Noordoostelijk schiereiland van het eil. Gilolo, 1°24 N.B.149°37 O.L.
Gp den top is eene natuurlijke vesting, met huizen en tuinen,
SALEKAT of R amaoe , baai in Oost-Indie, in de Indische-Zee,
aan de westkust van het eil. Sumatra,
SALELA, oud d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil .Ja va , resid.
Krawang. I .
SALEM, voorm. houtgr. in Nederlands-Guiana, kol. Suriname, aan
de Catiapoerakreek.
SALEMPARANG , naam , welken sommige geven aan het eil. L ombok ,
in Oost-Indie, tot de- Zuidwester-eilanden-van-Banda behoorende, , Zie
L ombok.
SALENTEfN, landg. op de Neder-Velmce, prov. Gelderland, distr.
Veluwe, arr. en 9 u. N. W. van Arnhem, kant., gem. en f,u. N. 0.
van Nijkerk.
Dit landg. beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene op-
pervlakte- van ongeveer 46 bund., en wordt tegenwoordig in eigendom
bezeten door Jonkheer vak W eede , woonachtig des winters te Amsterdam
en des zomers op S a ien t eik .
SALEYER, S alaver , S e iev e r of S aleyer- groep , groepeil. m Oost-
Indie, in de Zee-van-Java , Z. van het Sundasche eil. Celebes.
Het grootste eil. van deze groep heet mede S a le y e r o fG ro o t-
S a le y e r . Ook behooren tot deze groep: K a la u r a , B o n e r a tta ,.
het Yark-en s-eila*nd en de B o eg e ro n e ^ . — Deze groep maakt
eene afdeeling uit van het gouv. Makassar.
SALEYER, G root- S aeeyer , eil; in Oost-Indie > in Ae Zee-van-Java ,
Z. van het Sundasche eil. Celebes, in de groep Saleyer.
Het is door een smal kanaal- van Celebes gescheiden , heeft eene
lengte van ongeveer 8 en eene breedte van mijl- en is met bergen
bedekt, welke overal met goede bosschen bezet zijn.
De voornaamste veortbrengselen zijn : eene soort van gerst, oeby ge-
naamd, waarvan de inwoners brood maken; batta, een wortel; katoen en
vele zuidvruchten. Ook heeft men er eene menigte herten in de bosschen
en de zelfde huisdieren als opCelebes , benevens 60,000 inwoners, die als
zeer kruipend geschetst worden en welke fijn katoen en gestreepte
stoffen weten te maken maar ook eenen uitgebreiden bandel op Batavia
en de Moluksche kusten drijven. Hr.t eiland is onder 12 Opperhoof-
den verdeeld, die jaarlijks naar Makassar gaan, om den Nederlander
hunne schattingen, in katoenen stoffen bestaande, te betalen. De Nederlanders
hebben hier een fort Cons t a n t i a .
De bewoners schijnen eenen hoogeren graad van beschaving bereikt te
hebben dan vele andere eilanders in den Sundasche-Ärcbipel. Hunne woon-
buizen-zijn goed gebouwd en er bestaat veel welvaart onder de ingezetenen.
Rijke bewoners van S aleyer , die van de eene plaats naar de andere
willen reizen, laten zieh in bamhoezen draagstoelen over het gebergte
dragen ; paarden worden alleen in de valleijen of op het vlakke land ge-
bezigd. Het gebergte is hier te steil voor deze dieren , zelf de koeda-
goenong of bergpaarden van Java rouden hier bezwaarlijk voort kunnen.