De iovallende Noor mannen brandden in 806 dit dorp geheet af
uitgenomen de kerk, de state Li a uc kama en nog een ander huis,
In 1313 was er in Friesland eene groote duurte van levensmiddelen
ja zelfs liongersnood , ter oorzake van eenen zeer natten zomer , waar.
door de oogst bijna gebeel verijdeld werd en er groot gebrek ontstond.
Te S e x b ie r um woonde zekere weduwe , met name T j a l , met hare twee
kinderen. Beze vrouw leefde in groote armoede, en die niet willendc
openbarcn , sloot zij zieh , zonder eten te hebben, met hare kinderen
in haar huis op en werd na weinige dagen met deze dood gevonden.
Zij was te voren zeer vermögend geweest, doch haar man had, in de
partijschappen der Schieringers en Vetkoopers, al zijn vermögen verspild.
Het treurige uiteinde van deze weduwe en hare kinderen bewoog de
edelen L i a u c k am a , A d e l e n en E e l sm a zoozeer met het lot der armen,
dal zij, behalve eigene onbekrompcne giften, ook de Geestelijkcn van
Lidlum , Ludingakerk en Almenum tot milddadigheid aarlspoorden.
Op dezen duren tijd volgde de pest, die vele duizenden ten grave
sleepte ; terwijl de oude geschiedenissen verzekeren , dat niemand der
genoemde Edelen of van de hunnen werd weggerukt.
De Spaansche regering hier te lande beloofde eene premie van 80 gulden
aan dengenen , die L a u r e n s C o s t e r , gewezen schoolmeester te Sbi-
b ie r um en voortvlugtig ter zake van vervolging van de Hervormden,
hetzij levend of dood in handen der justitie zou leveren.
In het jaar 1672, toen ons vaderland te lande en ter zee werd aan-
gevallen , geraakte S e x b ie r um in groot gevaar, en zulks alleen wegen!
ligtgeloovigheid. Eenige lieden zagen twee scheepjes , geladen met
stroo, in de Wadden varende , voor een deel der Engelsche vloot aan,
en men vreesde, dat er eene landing zou ondernomen worden. Dit
gerucht verspreidde zieh keinde en ver; men luidde de klok, en vreesde
het ergste. Men verbeeldde zieh te gelijk , dat het slot Liauckama,
toen bewoond wordende door de Heeren v a n d e r L a e n en M e r c h t e s ,
Eoomschgezinden, met oorlogsluig en zelfs met krijgsvolk voorzien
was , om , in geval de vijand mögt landen, met hen tot verderf des
lands zamen te spannen. Van alle kanten verzamelde zieh veel volks
om Liauckama-state, waar men veiligheidshalve de valbrug had opge-
haald. Bij nader onderzoek van den moedigen B a l t h a z a r B e k k e r ,
destijds Predikant te Franeker, bleek het evenwel , dat de landing
van den vijand aan deze kust en de wapening van Liauckama-state beide
even ongegrond waren , en zoo liep dit onheilspellend gerucht op enkel
dwaze ligtgeloovigheid uit.
SEXBIERUMER-HORN., geh., prov. Friesland, kw. Westergoo,
griet. Barradeel ■ arr. en 8 u. N. W. van Leeuwarden, kant. en 2 u.
M. 0 . van Harlingen , | u. N. van Sexbierum , in eenen uitstekenden
hoek van den nieuwen zeedijk , aan de Zuiderzee.
SEXBIERUMER-VAART (DE) , water , prov. Friesland, ksr.Wes-
tergoo, griet. Barradeel, van het dorp Sexbierum zuidwaarts naar de
Ried loopende.
SEYLALA, oud d. in Oost- Indie, op het Moluksche eil, ylmboina,
op het schiereil. Leytimor, aan de Noordwestkust.
SEYPELE (DE), riv. in Oost-lndie, op het Moluksche eil. Amboina,
aan de Zuidkust van Hitoe, met eene zuidwestelijke rigting in zee
loopende.
SEYS-AMBACIIT, voorm. amb. op het eil. Walcheren , prov. Zeeland,
distr., arr.. kant. en gem. Middelburg; palende N. aan Over-
damme-ambacht, 0 . aan de stad Middelburg , Z. aan de heerl. Kou-
dekerke, W. aan de heerl. Buttinge.
Dit, ambacht bevat noch d. noch geh., maar alleen eenige verstrooid
liggende huizen. De inw., die meest hun bestaan vinden in den land-
bouw, behooren kerkelijk onder Middelburg.
Men heeft in dit amb. gecne. school maar de kinderen genieten on-
derwijs te Middelburg.
SEYSE of Z eese , buurs. in Zalland, prov. Overijssel, arr, en 63 u.
N. 0. van Deventer, kant. Ommen, gem. Ambt-Ömmen.
SEYTERT S eitert of S ijt e r t en bij het kadaster S eitaart , geh. in de
Meijerij van ’s Hertogenbosch, kw. Peelland, prov. Noord-Braband,
Berste distr., arr. en 4'u. Z. 0 . van ’s Hertogenbosch, kant., gern, en
40 min. Z. Z. ,0.. van Veghel, nabij den linkeroever van de Zuid-
Willems-vaart.
SHAGGY, rots in Oost-lndie, W. van het' Molulcsche eil. Wagioe. —
De noordelijkste punt ligt op 0° 28" Z. B., 147° 83' 10" 0 . L.
SHERLIPPENS-POLDER, onbeh. pold. in Staats- Fla anderen, in
Bcuzen-Ambacht, prov. Zeeland, arr. Goes, kant. A x e l, distr. Hulst,
gem. Heuien ; palende N. aan de Wester-Schelde , 0 . aan den Polder-
van-Zaamslag, Z. aan den Zuid-polder, W. aan den Noord- polder.
Deze polder, bedijkt in 1728 , heeft eene schotbare grootte van
42 b. 78 v. r. 97 v. ell., na aftrek van de ingenomene landen voor
het oostelijk stroomkanaal tot afvoer der Belgische en andere polder-
wateren , hetwelk door dezen polder heen loopt, en waarvan de juiste
opmeting nog niet is geschied , zoodat ook de kadastrale uitgestrekt-
heid niet kan worden opgegeven. llij ontleent, zoo het schijnt, zijnen
iraam van den eerslen bedijker , zekeren Heer S herlippens.
De uitwatering geschiedt door twee duikersluisjes in het gemelde
kanaal en de polder wordt beheerd door eenen Directeur.
SHOAL (H0EK-), kaap in Oost-lndie, in de Straat-van-Makassar,
aan de Oostkust van het eil. Borneo , straat Passier.
SHOE, eil. in Oost-lndie , in de Stille-Zuidzee, bij het Moluksche
eil. Wagioe, V Z. B., 148° 89' 0 . L.
SIA (DE), W at- S ia , riv. in Oost-lndie, op het Moluksche eil. Am-
boina , op de Noordkust van het schicreil. Hitoe.
SJAARDA , voorm. state, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Bennaarderadeel, arr. en 2 u. N. N. W. van Sneek , kant. en I 3 u.
0. N. 0 . van Boisward, 10 min. Z. Z. 0 . van Oosterend.
Ter plaatse, waar zij gestaan heeft, ziet men thans eene boerenplaats.
De daartoe behoord hebbende gronden , beslaande eene oppervlakte van
80 bund. 81 v. r. 31 v. eil., worden in eigendom bezeten en bewoond
door E eltje Y des S jaarda.
SJAARDAHUIS , voorm. stins , prov. Friesland, kw. Westergoo,
griet. Wymbritseradeel , arr., kant. en 1 u. W. N. W. van Sneek,
te Folsgara. — Deze stins is in het jaar 1498 afgebrand.
SJAARDAHUIS (FOPPE-), voorm. stins ^ prov. Friesland, kw. Westergoo
, griet. Wymbritseradeel, arr., kant. en 1J u. W. van Sneek,
10 min. N. W. en onder het beheer van Abbega, in de b, Morra,
Deze stins werd den 16 September 1490, door D ouwe T ietes H et-
tinga en zijnen broeder E pe , ingenomen en verbrand, waardoor de ei-
genaar, een vreedzaam man, na verloop van drie dagen, van droefheid
stierf.
SJAARDASLOOT (DE), water, prov. Friesland, welke van de Snee«
ker-trekvaart, in eene zuidoostelijke rigting, tusschen Gauw, in Wymb
r i t s e r a d e e l , en Sybrandaburen , in Rau we r de r b em , naar den
Demdijk en het Sneeker-meer loopt, en aldaar de scheiding tusschen