■
V
604
vaderland aanmerkelijk toegenomen zijnde , dwongen den Admiraal dei*
Stalen , den Heer'van Warmond, J o ha n v an D o iv e n v o o r b b , beide de klok-
lien uit dezen toren te doen haien , ten einde , benevens meer anderen,
tot geschut te doen vergieten , onder belofte noglbans van ze te zullen,
wederlevercn, of de zuivere waarde daarvoor te betalen. Doch deze
belofte is niet nagekomen ; gclijk zulks, blijkt uit een request door de I
ingezetenen van S p a a r n w o u b e , den Staten, van Holland en West-Fries.
land, in het jaar 1013, aangeboden, waarin zij verzoeken , ter weder
aankooping van de twee klokken,, eene belasting van acbt stuivers
te mögen leggen op iedere ton bier , welke door de tappers by hen
zoude wor den gesleten. Dit verzoek is hen, den 13 Maart van het ge. I
melde jaar , gedurende zeven achtereenvolgende jaren , toegestaau,
onder voorwaarde , van de penningen, uit deze belasting ingezaineld,
tot geen ander einde te gebruiken. Dit oetrooi werd in het jaar
1621, voor nog zes , en den 24 Junij 1627 andermaal nog voor
zeven achtereenvolgende jaren vernieuwd., doordien den Staten gehle-
ken was, dat de voorschrevene heffing niet alleen nog minder dan.
negen gulden jaarlijks opgebragt had , maar dal anderdeels. de verzoe-
kers deze weinige penningen tot andere benoodigdheden, ter verbeterinj
van het dorp , hadden moelen aanwenden , en wel inzonderheid ter
herstelling hunner kerk , alsiuede tot het leggen van eenen geheeL
nieuwen viper, nieuwe banken en tot ander noodzakelijk onderhoud en,
verbetering van het geheele gebouw.
Dit dorp heeft vroeger veel door geweldige doorbraken geleden , en
laatstclijk stond het daarvoor nog in het jaar 1836 bloot, zoo als
men zulks omstandig op b e t art. S pa a r n b am (hi. 596 en 597) kan
vermeld vinden.
SPAARNWOUDE (HET SLOT-TE-), voorm. kast. in het balj. van
Blots, prov. JVoord-Hollatid, arr., kant. en J u. N. W. van Haarlem.,
gem. en in het d. Spaarnwoude, benoorden de kerk.
Dit kast. was het .slambuis van het edele geslacht van S p a a r n w o u d e ,
van lietwelk G e b a r » v a n S p a r e w o b b e voorkomt in eenen verzoenbrief, van
het jaar 1413 , tusschen dezen G e r a r b v a n S p a r e w o b b e en G e r a e b vai
P o e l g e e s t ; welke verzoening bewerkt werd door tusschenkomst van
F i l i p s en D i b e r i k v a n B l o o t ; ter oprzake van den doodslag aan A lu »
v a n P o e l g e e s t geplecgd,. A m p z ih g maakt gewag van W i l l e m v a n Spabb-
w o e b e E l o r i s z . , welke' zijn eigen zegel gebruikle , deze leefde in het
jaar 1554, alsmede van J a n v a n S p a r r e w o c b e , Klerk , welke in het
jaar 1492 bij den Heer S im o n v a n » e r H o r s t , Priester te Haarlem,
woonde. Een ander met name J a n v a n S p a r n e w o e b e , heelt volgens de
archiven der gebeneficieerden van Holland , in het jaar 1488, de beer-
lijkheid van Spaarnewonde verbeterd. Y s b r a n b v a n S p a a r n e w o e b r be-
zfcgelde in het jaar 1491 met zijn eigen zegel, als borg van W i l l i «
v a n A b r i c h b m , eenen brief binnen Leyderdorp. Op de lijst der Ede-
l e n ,.welke ten tijde van Hertog K a r e l v a n B o b r g o n b i e , van zijne erf-
dochter M a r i a en den Aarlshertog M a x im i l i a a n v a n O o s t e n r i j k , name-
lijk sin Ls de jaren 1477 tot 1500 , bekend waren , vindt men Klass
v a n S p a a r w o u b e mcdc opgeteekend. W i l l e m en I J s b r a n b v a n S p a r e s -
w o b b e waren beiden op het jaar 1497 Leenmannen van de grafelijk
heid van Holland; en in later tijd , namelijk in het jaar 1520, korot
G e r r i t v a n S p a a r w o u b e , welke in het jaar 1548 Deken van het St,
Jorisgilde te Haarlem was , als Lecnman voor. Nog vinden wij by
A m p z in g cn S c b r e v e l i b s eenen anderen I J s b r a n t v a n S p a a r w o u b e , op der
22 Augustus 1572, lot Schepen te Haarlem , en na hel overgaau d i e t
, op den 9 December 1573 , tot Bnrgemeester gekozen ; en ein-
deliik vinden wij op de geslachtslijst der Heeren van A m s t e l v a n M .xn-
x eene J o zy n e v a n S p a a r w o h d e , die in het jaar 1600 overleed , als
fTcd'awe van Heer W o b t e r v a n M i j n b e n , Heer van Ruweel, na den
Idood van zijnen vader , C o r n e l l s benoemd , ook nog. eene M a r ia ,
erfdochter van G e r b i t van S p a a r w o b d b , in bet jaar 1613 , te Vianen
Lchuwd met J a co b v an A m s t e l v a n M i j n b e n , Heer van Loenersloot,
[waarbij zij kinderen gewonnen heeft. Doch omstreeks dien tijd is dit
Leslacht nitgestorven.
I Er rnoeten nog onderaardsche kelders van bet slot bestaan.
SPAARNWOUDE-AAN-DE-L1E , R\ K. stat., prov. Noord-Holland,
tick, van Kennemerland.
[ Tot deze stat. behooren niet slechts de R. K. van de gem. S p a a r n -
[wonde ' maar ook die, van S p a a r n d a n i , Haa rl em m er l ied e ,
Hofam’b a c h t , f lo ut r i jk en gedeeltelijk die van P o l a n e n . Zij
[wordt door, eenen Pastuor bediend; en telt 500 zielen en ruim 350 Coml
" SMARNWOUDE-EN-HOÜTRIJK-EN-POLANEN (DE ZUIDER-POL-
IDER-VAN-) of b e R o t t e - p o l b e r , pold. in het balj. van Blots, prov.
INoord-IIolland, arr. en kant. Haarlem, gedeeltelijk gem. Spaarn-
WLoitiek gedeeltelijk gem. Hoiitrijk-en-Polanen; palende N. aan den
¡'Koogendijk , O. aan den Houtrijkerweg, Z. 0 . aan den Hollandsche-
iSpoorweg, W. aan de Binnen-Liede-en-Mooije-Hel.
|, Deze pold., wordt des zomers doorgaans door eenen molen , van het
Ictertollige water o ntlast; des winters naar vordering van den waterstand.
I Door dezen pold. is men in 1841 begonnen te graven de in 1844
Ivoltooide kanaalvaart tot droogmaking van bet Haarlemmer-meer.
I SPAARNWOUDE-EN-SPAARNDAM , kerk. gem., prov. Noord-Hol-
mland, klass. en ring van Haarlem.
|, Tot deze gem. behooren, behalve die van de burg. gem. S p a a r n -
Iwoude en S p a a r n d am, ook die van Haa r 1 em me r li e de , Hof-
| ambac h t , Hout r i j k en gedeeltelijk P o l an e n. Men telt er 520 zie-
Klen, onder welke bij na 300 Ledematen , en heeft er twee kerken , als:
■tene te S p a a r nwo u d e en eene te S p a a r n d am, terwijl de Predi-
kant te S p a a r n d am woont. De eerste, die in deze gem. hetleeraar-
fcmbt heeft.waargenomen , is geweest A r e n t A r e n t z . , beroepen van Uit—
■geest, in Mei 1580,:vertrokken naar Broek-en-Zuiderwoude in Ju lijl5 9 5 ,
izooallhans luidt de opgave van een geschilderd bord, in de kerk alhier
8 voorhanden , ofschoon uit eene naamlijst van Predikanten , die te Haar-
llem gestaan hebben , te vinden achter een pud psalmhoek , b lijk t, dat
Breeds voor lic.t jaar 1568 zekere M a a r t e n D ir k s z . te Spaarndam zijne
■ predikatien heeft doen hooren en daarom , 21 Mei 1568 , door den Her-
itog van A lv a verbannen is geworden. Teruggekeerd schijnt hij ook in
■'Haarlem geprcdikt te hebben , in 1572 en 1573, en daarom als Predi-
■ kant te Haarlem uitgesloten te zijn uit het afgekondigd pardon, 6 Junij
B1574. Onder de hier gestaan hebbende Predikanten verdient-melding
H J oh»nnes v a n b e r W a ev e n , die er van 1662—1665 stond, en later als
■ Hoogleeraar te Franeker, den 4 November 1701 , overleed.
K Vroeger werden er te Sp aa r n w oude veel meer Hervormden gevonden
■dan te S p a a r n d am, daarom woonde de Predikant eok te Spaarn-
B'Wonde. Nadat echter het getal Hervormden te Spaarndam meerder
■ Ras geworden is dit veranderd , hetwelk in het jaar 1648 schijnt plaats
fcehad te hebben. Uit de kerkelijke acten der gemeente blijkt namedat
ten jare 1672 aan zekeren G e r r i t J a n s e n , Kerkmeester van