la Haarlem* in rust le houdcn. In de lente van het jaar lo 6 0 , was
alles met zoo goeden uitslag volvoerd , dat den 10 April , do eersle
boeiier, door de uieuwe sluis, met een vaar-zeil te Haarlem mvoer;
doch zander lading. I)eze Boeijer werd , den 8 Me. gevolgddoor eenen
anderen , die beladen nit Noorwegen kwam. Van dit vaartuig behoor-
dcn de meeslo goederen te Rotterdam te huis. Den 2a Augustus,
kwam de eerste boeijer binnen Haarlem, die voor rekemng van koop-
lieden dier stad met rogge beladen was. Derhalve werd de schipper
metecnen rozenhoed begifligd en inet den wijn der stad beschonken.
Deze sluis pronkte met de wapens van Holland en Haarlem , benevens
het iaartal 1568. Zij had de wijdte van 7.84 ell. en dne paar deu-
rcn. Behalve tot het doorschutten van groote schepen , werd er ook
de doortogt aan kleiner loegestaan , doch met leggende m a st, en nuts
het regt der kolksluis betaald werd. De brug aan den dijk, over bet
gat der groote sluis, was-van zonderlinge uitvinding. lj wer , lj
L rs c h uU in g , aan de eene zijde op den dijk gehaald en a a n de andere
zijde daariu weggeschoven. - ln 1585 kwam het onderhoud daarvau,
n l eenige verschillen. daaromtrent, bij overeenkomst, len laste van
Rijl Ä jaar 1806 is d e , in het jaar 1368 gebouwde sluis geheel
geamoveerd en de dijk weder doorgelrokken , nadat in de jaren 804
en 1805, ongeveer 50 eilen westwaarts, eene meuwe sluis gebouwd
was, zoo als zij zieh nog thans in den besten Staat bevindt Zij is
50.50 ell. lang en 7.80 ell. breed. Daarover l.gt eene dubbele op-
haalbrug en zij is voorzien van drie paar deuren. Behalve dat zij zeer
nuttig is voor do uitwatering van Rijnlands boezem op het I J , is zy
> Zeer geschikt voor de doorvaart van schepen. Gedurende de laatste
lien faren zijn hier jaarlijks 8000 A OOOO sebepen doorgelaten. In
den oostmuur prijkt zij met het wapen van Rynland en in den west
muur met eenen steen , waarop men le e st:
Op order van Dijkgraof en Hoog Heemraden van Rhijnland ts deze
sluis op de se lf de plaats als die welke in het j a a rU f ö gebouwd was,
maarluwvallig was geworden, meer naar het Westen maar loch op
dezelfde breedte gelegd, en van vasten steen gebouwd en keep een der
JJoog Heemraden J . Wileem Drovvestevn , m de te3c™°ordlf p L u
anderen den eersten steen van dit werk gelegd, op den 13 Augustus 183 .
/ Hct- p ril non d"™ i s -O K5-cll. onder A.4A
SPAARNDAM (DE KLEINE-SLU1S-TE-) of he H a a e le ^ r-S e u .s ,
de meest westelijke der vijf sluizen te Spaarndam, in
prov. Noord-Holland, waardoor een kanaaltje breed 12 en lang b lu e .
zieh uit het Spaarne in eene noord-noordoostelyke rigting in de Rave
110Deze sluis ligt in den zeedijk en heeft de wijdte van 3 .2 6 ell., en twee
paar deuren. Twee vaste bruggen leggen er over. Beha ve lot
'watering , dient zij tot doorlaling van kleine vaartuigen i et 8S
marten? die hier, zoo wel bij nacht als bij dag , mögen doorsckuUeu.
De stad Haarlem heeft deie sluis gelegd , m de plaats van eene ^
toen aanwezigen overtoom. Zij wordt bij voortdunng vo
ning ouderhouden , volgens eene overeenkomst van den 16 Me. I. ,
met het Hoogheemraadschap van Rijnland, voor Comm.ssar.ssen van
den Hove van Holland aangegaan. De laatste vermeuw.ng aan deze
sluis heeft plaats gebad in het jaar 1807. . Smärn-
SPAARNDAM (DE KOLK-SLU1S-TE-), een der vijf sluizen te Sp
dam, in' Kennemerland, prov. /Voord-Hofland, in den zeedyk,
plaalse waar de eerste spui , volgens handvest van Graaf Ftoms , ge-
Dl Deze sluis had de lengto van 5.65 eil. en w-erd, in den jare 1 4 9 2 ,
oaar den kant van het Spaarne, 2.48 eil. verlengd, hetwelk 4444 Frausehe
Schilden en 8 stuivers (9352 guld. 80 cent) gekost heeft. De laatste vci-
nieuwing aan deze sluis, waardnor de kolk in het dorp S p a a k s d a b ge-
meenschap heeft met het I I , geschiedde in het jaar 1571 , wanneer
de eerste stcen gelegd werd door H e n d r i k v a n B r o o c k h o v e n , zoon van
J a » v a n B r o b c k u o v e n , Rentmeesler van Rijnland, Zij beslaat uit twee
afzonderlijke waterkeeringen , die vereenigd worden door twee kaden
of wallen , met houten beschoeijingen voorzien, helwelk eene ruinie
legplaats of kolk vormt en te zamen eene schutsluis uitmaakt, welke
l l o l k s l u i s genoemd wordt en waar 20 tot 25 schepen te gelyk kun-
nen doorgesebut worden. De doorschutting heeft hier op gezetle ty-
den plaals , des zomers vier- en des winters dnemalen daags ; helwelk
door het luiden van den klokje, zoowel in het belang der sch.ppers
als der sluisbedienden wordt aangekondigd. Buiten deze gewone sebut-
tingen worden ook nog extra schuttingen. loegestaan , zoowe b.j dag
als nacht, mits daarvoor het bepaalde hoogere sluisregt betaald wordt.
Over de laatste tieu jaren zijn door deze sluis negen tot tieu duizend
schepen jaarlijks gevaren. . .
De buitenste of voorste wqterkcering dezer sluis ligt m den bpaarn-
damsche dijk , is in haar geheel lang 28.80 eil. en wyd 6 .9 0 eil. Zij
heeft twee paar deuren en kan op zieh zelven eene schutsluis genoemd
worden , en wordt ook als zoodanig wel eens gebezigd. De deuren staan
echter zoo digt bij eikander, dat er alleen körte of kleine vaarluigeu
door geschut kunnen worden en dienen ook voornamelijk tot meerdere
zekerheid bij hooge vloeden , waarom dan ook het tweede .paar deuren
nooddeuren genoemd en bij hoog water digt gezet woidt.
Over deze sluis ligt eene draaibrug in de rigting des dijks. De bo-
venkanlen dezer sluis zijn afgedekt met blaauwe bardsleen. Zij prijkt
met het wapen van Rijnland aan de ooslzijde , en aan de weslzijde
vindt men het volgende opschrift r
Diikqraaf en 11 ooq-Heemraden van Rhijnland I,ebben deze sluis, die
op bevel van F l o r . s , Graaf van Holland, in het jaar 1285 gebouwd,
in het jaar 1492 uit den bouwval hersteld en in het jaar lo71 naar
het Spaarne verlegd en met vasten steen bevestigd was , m het jaar
1778 vernieuwd; terwijl dit werk 10 voeten zeewaarls is vooruitgezet.
De binnenste walerkeering ligt aan het Spaarne en heeft slechls een
paar deuren, zoodat de geheele kolksluis bestaat uit drie paar deuren.
Zij is 7 eilen wijd en in haar geheel 10.25 eilen lang. Uaarover ligt
eene gewone balk of draniplank voor voetgangers.
SPAARNDAM (DE UITWATERINGS-SLUIS-TE-), een der vijf sluizen
te Spaarndam , in Kennfamrland, prov. Noord-Holland.
Deze sluis ligt in den zeedijk, is gebouwd in 1845 en 184 6 , en is ge-
metseld , met twee openingen , ieder wijd 7 eil. en ieder voorzien van
twee paar vloed- en een paar ebdeuren. Zij/wordt door het gcineem? latM
van. Rijnlond ondorhoudea- en dient tot uitvloeijing van het water, dat
door een kanaal , breed 40 en lang 462 eil., door eene stoommachine aan
het Spaarne , noordwaarls wordt opgestuwd naar bet IJ.
SPAARNDAM (DE WOERDER-SLÜIS-TE-), een der vijfsluizcn te
Spaarndam, in JigiuSemerland, prov. Noord-Holland, welke eertijds
uit twee pijpcn be::tond, en in het jaar 1611, tot eene sluis gemaakt
werd , met steen overwelfd. Zij drangt dien naam , dewijl zij is gebouwd
r 2 *