SCRABBEKERKE, naam, welken men in de wandeling veelal geeft
aan het d. ’s I I e e r -A b t sk e r k e , i n het eil. Zuid-Holland, prov. Zeeland.
Zie ’s Heeb-Abt-keeke.
SCRANAHOLT, voorm. bezilting der Utrechtsche kerk. Zie GRAVENHOLT
(’s).
SCULENBURG,oud kast. in Twenthe, prov. Overijssel, op een eil.
van de rivier Reccla of Regge, waarvan de steenen door W ilbrand van
O l d en b u r g , den vijf en deriigsten Bisscbop van Utrecht, in 1228 naar
den Hardenberghzijn overgebragt. Echter behoudtde plaats nog den naam.
SCULINGBEKE (DE), naam, Welken D i r k , Graaf van Holland, in
zijnen giftbrief van het jaar 1085 geeft aan een stroompje, tusschen
liet welke .en Huuslede zijn betovcrgrootvader aan de kerke van Esmond
geschonken had vier hoeven (mansae), benevens de visscherij.
M e l is S t o k e verhaalt het aldus :
@Tu£irfjen ^uien iien
9 ln i^uu^iciiE bier morgen brie
Cnbe baertoe bie in#frtjerie.
Het eene dorp , Lede genaamt, dat in den giftbrief door het bij-
woord Huus of Hues , onderscheiden wordt van het andere, dat naar
het woord Scbip, Seieplede (Schipluy) genoemd i s , is geen klein
bewijs , dat deze beide dorpen , naast aan elkanderen gelegen hebben •
zoodat dit riviertje niet verre van Schipluy gezocbt en opgespoord moet
worden. Of dit nu het water is dat hedendaägs de .Gaag genoemd
wordt, bij de stad Delft, of een ander de Slink genaamd , valt niet
te bepalen , S cul ing bek e vindt men geteekend in de kaart van A lting
Tab. V Pars I I , zoo als dit stroomptje van de Liora (Liere) loopt,
tot in een watertje daar genaamt Harga. Maar dewijl de Gaag, voorbij
het dorp Schipluiden loopende naar Maasland en Maaslandsluis hier-
van te ver schijnt verwijderd te zijn , zou men de andere gissing van
A l t in g liever mögen toevallen en stellen , dat de Slink of Slinksloot,
een gedeelle van de S culing b ek e geweest is. Het is zelfs niet onwaar-
schijnlijk, dat de naam van Slink door verbastering zijnen oorsprong
heeft van S culing en dat S ulen den V l o e t , zoo als M e l is S to k e schrijft
van sommigen S culen en met een anderen uitgang S culing genoemd is.
SEA, kaap in Oost-lndie, in den Archipel-van-St.-Lazarus , aan de
Westkust van het Ambonsche eil. Borneo.
SEA, d. in Oost-lndie, resid. Amboina , op het eil. Bonoa, op de
kaap Sea.
SEAGALLIS, st. in Oost-lndie, op het Sundasche eil. Borneo , aan
de Noordoostknst , aan de baai Sandakan.
SEALAND , katoenplant. in Nederlands-Guiana, kol. Suriname, in
Oppcr-lVickeri; palende N. aan den Atlantische-Oceaan , 0 . aan de katoenplant.
Gloucester , Z. aan denrijweg, W. aan de katoenplant. Providence
; 1000 akk. groot.
SEAVIAN , oud d. in Oost-lndie, op de Westkust van het eil. Timor,
in eene baai, 5 of 4 m. N. van Amabre.
SEBA , vorst. in Oost-lndie, op het eil. Savo. •— Dit vorstendom wordt
door eenen Rad ja , benevens eenige Felters en Tomongons geregeerd.
SEBA , d. in Oost-lndie, op het eil. Savo, vorst. Seba, met eene haven.
C ook , die in het jaar 1770 het eiland Savo aandeed, vond in de
haven van S eba een Hollaudsch Korporaal als posthouder. La P byrouse
en d’E ntb ecast eaux hebben dit eiland mede bezocbt.
In het d. Seba is een groote steen , die door hem , welke een eed
d o e t, wordt aangeraakt. De overlevering zegt , dat onderscbeidene
S B B.
personen, die valschelijk op dien steen gezworen bebben , onder het
doen van den eed zijn dood gebleven en dat die steen bij eene der-
gelijke gelegenheid van een gebarsteta is.
SEBALDEBUREN, S ybaldabuuren of S ib a i.d e b u r e n , d . in het JFes-
terkwartier, prov. Groningen, arr. en 4 u. W. van Groningen , kant.
en 2 u. Z. W. van Zuidliorn , gem. en J p 0 , ten N. van Grootegäsl.
Men lelt er in de kom van bet d. 54 b. en 210 inw. en met het
daartoe behoorende geh. de Jouwer of Cus eme rb al k , benevens
het We s t e r z a n d , ' 76 h. en 410 inw., die meest hun bestaan vinden
in den landbonw en veenderijen.
De bodem bestaat op sommigen plaatsen uit zandgrond, waarop
S ebaldebuben , de Jouwer , de Balk en het Zandt grootendeels gebouwd
lijn ; doch men beeft er ook vele läge landen , waarvan de ondergrond
zwart zand en ook veen en roodoorn bevat. Daarenboven bezit het ten
Z. een aanzienlijk gedeelte veenlanden , welke reeds aanmerkelijk uit-
gebaggerd zijn. De läge landen ten N. worden drooggemalen. Op de zand-
gronden bouwt men , zoo wel hier als elders in deze burgerlijke gemeerite ,
veel rogge , boekweit, vlas enz. , Men baggert er insgelijks, hoezeer de
läge landen thans met meer voordeel, dan voorheen , tot den landbouw
worden gebruikt. Weleer plagt S ebaldebuben de hoofdplaats van geheel
Ooster- en Westerdeel-Langewold te zijn en werd aldaarregtdaggehouden.
Op het Wes terz and vindt men nog de burgstede van den gesloopten
bürg Boekstede. Oudtijds was het kerspel zeer uitgestrekt en aanzienlijk
en verdeeld in S eb a 1 d e b u r en - b o v en en Se ba ld eb ur en-
beneden^ het laatste beeft zieh in lateren tijd bij Grijpskerk gevoegd.
Aan de ooslzijde wordt dit dorp door het Wolddiepvan Oldekerk geschei-
den. Het Kolonelsdiep , afkomstig van den Spaanschen Kolonei C as-
»ar R obles , is hier afgedamd en slrekt thans tot een molendiep.
De inw., die er allen Herv. zijn, onder welke 40 Ledematen , maken
eene gem. uit, welke tot de klass. van Groningen, ring van Grootegast,
behoort. S ebaldebuben en G r ijp s k e r k werden van 1602 tot in 1605
bediend door den Predikant N icolaas P e t r i , die in laatstgenoemd jaar .naar
Visvliet vertrok. Toen werd S ebaldeburen met G ro o te g a s t vereenigd ,
tot in 1616 of 1617, en daarop met 0 Id e k e rk . J ohannes F b e d e r ic i
Hooknberg werd voor beide gemeenten in 1616 of 1617 beroepen en vertrok
in 1622 naar Saaksumhuizen. Na het overlijden van H en ricu s S w em ,
hetwelk in 1680 plaats had, werden die beide plaatsen gescheiden en
Sebaldeburen bekwam , tot in 1685 , baren eersten afzonderlijken Predikant
in G eorgius P lacius , die in 1690 naar Holwerdin Friesland vertrok.
netcollatieregt is hier , nevens andere collatoren , bij den huize Nijenoort.
Onder de Predikanten van naam , die te S ebaldeburen geslaan hebben
verdient melding de Oudheidkundige N icolaas W e st en d o r p , die hier in 1797
kwam en in 1812 naar Losdorp vertrok, waar hij in 1856 overleden is.
De kerk, welke hier vroeger slond , en vöör de Reformatie aan den
« • S ebaldus was toegewijd en met drie torentjes prijkte , is in 1806 afge-
oroken en in 1807 vervangen door de tegenwoordige kerk met een koepel-
torentje, doch die van geen orgcl voorzien is. Zij Staat op een hoog zan-
'g kerkhof, ten Z. van den rijweg en werd den 22 November 1807
■ngewijd door den loenmaligen predikant, N icolaas W e st en d o r p (1).
M De bij deze inwijdiog uitgesprokene Leerredo werd , door Wbstbndorp , met oudheidkundige
Moleekeningen , uilgegeyen te Groningen 1809. Ten aanzien van dit dorp en liet af&emheiden ge-
» . dat nn tot Grijpskerk behoort, kan men naslaan : Mr H. O. F k itb , euer de kurspcllaslen
wn Grijpskerk, met eene bijlage over het eolUtieregt mty Grijpskerk en eene kleine verhandehng
« de oude jaartakeen en de voormalige verponding in d e « i>roeinete , Groningen 18A0.
• A.. D e e l .