Ambachtsheer v a n S o e t e rw o u d e verleid was, doordien hft geene k in d e r e
naliet , voor eene zekere erkcnlenis aan de Graaflijkheid, van ee
een
kwaad tot een goed leen gemaakt.
Volgens S im o n v a n L e b o w e n zoude de burgwal binnen Leyden Ra-
p e n b u r g genaamd, welke voor het uitleggen der stad , gedeelte-
liik in S o e t e rw o u d e gelegen was, zijnen naam van de Heeren m
R a a f r o r s t ontvangen en daarop een bürg of ander gebouwr van die
Heeren gestaan bebben.
Het d . “ SoETBRWOUDB , ZoETERWOUDE of ZoETEWOODE , blj Verkortmj
Soeterwou , ligt * U. Z. van Leyden. Het is op zieh zell met groot,
maar zeer net hebouwd en zindelijk b e s tra a t; zijhde de voornaara-
ste s t r a a t, die welke van voren längs de kerk loopt. — »len telt er
in de koin van bet d. 47 b . en 580 inw. H B
Men wil dat het eigenlijk S w e t t e r w o ü d e of S o e t e rw o o d e z o u beeten,
naar een walertje ,• dat de Zwet genoemd wordt en niet ver van bet
dorp loopt. Noglans vindt men in zekeren brief van A d a , Markgravin
van Brandenburg, ten beboeve van de abdij van Rijnsburg in het
iaar 1208 verleend, eenen getuige vermeld, met den naam van
F l o r e n t i u s v a n S o e t r e w o l d t , zoodat de naam van het dorp in dien tijd
ten minste met den hedendaagsche overeenkomt. I
He Herv. gemeente van Soeterwoode te lt ongeveer 390 zielen,
onder welke 180 Ledematen , en behoort to t de klass. van Leyden,\
ring, van Alphen. De eerste , die hier bet leeraarambt heeft wQaarSeno'
nien , is geweest Levinus Cabeljouw , die hier m het ja a r 1888 beroe-
pen w e r ! en in bet ja a r 1891 opgevolgd werd door Johannes lim-
marni. Het beroep geschiedt door den k e rk e ra ad , welke daarvan
kennis geeft aan de regering van Leyden. He k e r k , welke voor
de Hervorming aan den H. Johanbs den Dooper was^toegewijd,
moet hier zeer vroeg aanwezig geweest z ijn , zoo als b lijkt uit de
kopie van zeker testament , gemaakt door P ie te r van Levden J,g
nunnik van St. Pie te rsk e rk en , zoo van Leyden , Utrecht als Middelb
u rg , en Pastoor van Soeterwoode, in welk teslament bij , «P
Dingsdag voor St. Maarten , in den w in te r, in het jaar 1316 b -
looft en sticht vier vikarijen in de S t. Pieterskerk te L p d e n -
nevcns zijn huis en eenige vikarijen en nog dr.e honderd guld n
ja a r lijk s , als ook eene kelk en zijne b revieren, te r gedachten^,
onder voorwaarde , dat een der Vikanssen verpligt zoude zijn dage
lijk s , in de kapel, in welke zijne moeder begraven lag misse te lezeii:
— ofschoon wij n u u i t h e t b o v e n s t a a n d e d e j u i s t e t i j d der sti
ting niet können opmaken , zien wij echter d a t de kerk reeds .n
iaar 1316 een eigen Pastoor heeft gehad , en gevolgelyk reeds vroeg
gebouwd is geweest. Wanneer men de bonworde van de tegenwoordig
kerk oppervlakkig beschoutvt, zoude men van gedachten zijn ,
de zelfde is , welke in de eerste dagen hier gest.cht werd ; dan daa J
lezen dat de kerk te S o e t e r w o u d e in het ja a r 1874 of « 7 ü
Spanjaarden , die Leyden belegerd b.eldeu verbrand is^ hebben j
re d e n , hier aan te twijfelen. De eerste kerk-, welke
matie te S o e t e rw o o d e is gebouwd geweest, was aan den .
den Dooper toegewijd. Het tegenwoordig kerkgebouw is « e r ™
g ro o t, zUnde, benevens bet k o o r, aan ledere z.jde met eene kapel«
gebouwd , waardoor de kerk de gedaante van een kru.s heeft. He k P
te r regier zijde van het koor is voor eene kerkeraadskamer a g J
derd. De toren is in dier voege gebouwd , dat men daar onde
middel van een portaal den ingang der kerk heeft. Boven eene a
in de kerk is vroeger een houten bordje geplaatst geweest, waarop
men la s :
0 Menschen wil n ontfdrmen,
Terwijl g ij leeft op d’ Aard.
Gedenkt aan den Armen ,
A h o f gij, zelfs arm waard.
Anno 1730.
Boven de torendeur is een fraaije utirwijzer g e p la a tst; tegen over den pre-
dikstoel, hangt een kunstig gesehilderd houten b o rd , waarop de twaalf
artikelen des geloofs, benevens het ja a rta l 1798 , te r linkerzijde is
een dergelijk bord geplaa tst, waarop de wet des Heeren, met het ja a rtal
1693. Naast den to r e n , .aan de regterzijde, is eene plaats tot ber-
ging van verdwaald vee. Op eene zerk welke vlak voor den predik-
sloel lig t, leest men :
Gelukkig die zieh voorbereid,
Ter zaalige ontsterflijkheid,
Met J ezo s werd zijn ziel vereend,
Schoon ’t Graf bewaard zijn koud gebeent."
1777. J an L in k la a n .
In vroegere dagen pronkte deze kerk met bijzonder fraaije geschil-
derde glazen , op welke de wapens zoo van de steden Haarlem , Leyden,
als andere, benevens die der familien van Bnrgemeesters van Leyden,
als Ambachts-Heeren van S o e t erw o o d e gesehilderd waren ; bijzonder
muntte in fraaije schildering een der achterglazen van het koor u it ,
zijnde daarop een op zijne achterste pooten staande leeuw afgebeeld,
houdende in zijne eene poot eene’speer , waarop de vrijheidshoed, en.
in de andere poot het wapen der stad Leyden ; onder den leeuw las
men : dat de Heeren Burgemeesteren der stad Leyden de Ambachts-
Heerlijkbeden van Soeterwoude, S tompwijk, Tedingerbroek en den
Leidschendam, in den jare 1610, gekocht hadden van Jonkheer I J sbrand
van Merode ; verder stonden op d it glas de wapenen der Burgemeesteren
van het bovengenoemde ja a r , enz., dan alle deze sieraden zijn
meest vervallen. De kerkloren pronkt met eene fraaije spits , en h eeft
van binnen een zeer goed uurwerk en klok. Op h e t midden van h e t
kerkdak , is een zeer schoon, doch klein open koepeltorentje geplaatst,
waarin mede een klokje hangt. In het ja a r 1817 hebben eenige ge-
meenten in Zuid- en Noord-Holland, benevens twee ongeuoemde wel-
doeners , door hunne liefdegiften de gemeente van S oe t erw o o d e in Staat
gesteld, to t opbouw en herstel van bare vervallen kerk en predikants-
woning, en in 1839 heeft zij uit het fonds van noodlijdende kerken to t
dringend herstel. van het kerkgebouw 800 guld. genoten. Het kerk-
hof, het welk aan de achterzijde met huizen is gebouwd, is van voren
met eenen muur omrin g d , en met een houten hek van den weg afge-
sekeiden.
De R. K., die er 1000 in getal z ijn , onder welke 700 Communi-
kanten , maken eene s ta t. ui t , welke door eenen Pastoor en eenen Ka-
pellaan bediend wordt. De kerk , die aan den H. J ohannes den Dooper
1S toegewijd, staat in de Zuiderbuurt, en is een zeer schoon gebouw ,
van binnen tot de godsdienst zeer wel ingerigt. Zij p rijk t met eenen
toren en is van een orgel voorzien. Ook hebben de R. K. hier eene
a zonderlijke begraafplaats. Sedert de Reformatie waren de R. K. van
e n t h u i z e n , S o e t e rw o o d e , Z o e t e rm e e r e n S t omp w i j k in eene
stalie vereenigd , maar sinds het ja a r 1688 zijn die van S o e t erw o o d e
aarvan afgescheiden en hebben eene afzonderlijke statie uitgemaakt.
D eejl. u 5 6