met de W e s t e r -Sy pe n , W. door de N i eil w e-sl oo t met het
Koe v or de r -mee r cn Z. met het Kl e i n - I d s k e rme e r in verbin-
ding* .slaat,
SYPEN (DE WESTER-), twee ineen loopende meertjes, prov. Friesland,
kw. Zeventoouden, grief. Doniawarstal, I u.-Z.O. van Langweer.
SYPENS, geh., prov. Friesland, kw. Westergoo , griet.Hennaar-
deradeel. Zie S ip p e n s .
SYREN , d. in het balj. van Luxemburg, landmeijerij van Sand-
weiler, grooth. Luxemburg, kw., arr., kant. en 2 u. Z. 0 . van
Luxemburg, gem. en J u. N.O. van Weiler-zum-Thurm. Men telt
er 83 h. en 330 inw., die meest in den landbouw hun best aan vinden.
De inw., die alle R. K. zijn , maken.eene par. ui t , welke tot het
apost., vie. van Luxemburg, dek. van Bettemburg , behoort en door
cenen Pasloor bediend wordt.
SYREN (DE), groote beek in het Duitsche kwartier van het grooth.
Luxemburg, welke een hegin neemt te Syren, en met eene noordelijke
en noordoostelijke rigting , bij Merteret, in de Moezel uitloopt.
^ De S y r e n is vaak bijna geheel droog, doch bij zwaren regen neemt
zij spoedig toe en wordt niet zelden gevaarlijk. Hare lengle bedraagt
bijna zes uren.
SYREN (OBER-/, geh. in het balj. van Luxemburg, landmeijerij
van Schuttringen, kw., arr., kant. en 2£ u. 0. ten N. van Luxemburg
, gem. cn 28 min. N. N. 0. van Schuttringen, aan de Svren :
met 20 h. en bijna 200 inw.
SYSWERD , b., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wonsera-
deel. Zie S v d sw e b d .
SYTEBÜREN, S y t j e b u r e n of S i d d e b e r e n , geh., prov. Friesland, kw.
Oostergoo, griet. Idaarderadeel, arr. en 3 u. Z. Z. 0. van Leeuwarden,
kant. en 1^ u. 0. van Rauwerd, £ u. ten N. van Grouw, waartoe
het behoort, aan de Wyde-Ee
SYTGEMA of S y t b i e m a , voorm. state, prov. Friesland, kw. Ze-
venwouden , griet. Haskerland. Zie S y t j e m a .
SYTHUIZEN, b., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet. Haskerland,
arr., kant. en l£ u. N. N. W.' van Heerenveen, u. N. ten
W. van Haskerdijken , waartoe zij behoort.
SYTJEBUREN, geh., prov. Friesland, kw. Oostergoo, grie t. Idaarderadeel.
Zie S y t e b e r e n .
SYTJEMA , S y t g e a i a of S y t b i e m a , voorm. state, prov. Friesland,
kw. Oostergoo, griet. Ferwerdergdeel, arr. en 2J u. N. ten 0 . van
Leeuwarden, kant. en 2£ u. Z. W. van Holwerd, 10 min. 0. van
Hallum, waartoe het behoorde.
Op deze state woonde in het jaar 1307, O e n e S y t j e m a , Grietman
van Ferwerderadeel, en in het midden der vorige eeuw i s zij bezelen
geweest door M e n n o B c rm a n i a v a n T j a a r d a ; doch zij is op het laatst
dier cenw afgebroken.
Ter plaatse, waar zij gestaan heeft, ziet men thans tuin en boom-
gaard , beslaande eene oppervlakle van 1 bund. 83 v. r. 88 v. ell.,
wordende in eigendom bezeten door J a n T i t z e s B o s c h , woonachtig te
Hallum.
SYTINGA , voorm. state, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Wymhritseradeel, arr., kant. en 1 | u. W. van Sneek, 10 min. Z.
Abbega, waartoe zij behoorde , aan de Wymers.
SYTZAMA of S y t sm a , voorm. state, prov. Friesland, kw. Oostergoo
, griet. Ferwerderadeel, arr. en 4 u. N. N. 0 . van Leeuwarden,
kant. cn | n. Z. ten W. van Holwerd, $ u. Z. 0 . van ß lija , waartoe
zij behoorde. ,
SYTZAMA of S y t s h a , v o o r m . state, p r o v . Bnesland, kw. fr estergoo,
griet. Barradeei, arr. en -3* u. W. N. W. van Leeuwarden,
kant. en u. N. 0 . van■ Harlingen^ Ö min. N. 0* van Tjummarum,
waarloe zij behoorde. . ,
Ter plaatse, waar zij gestaan heeft, is thans een stak weiland,
beslaande eene oppervlakte van 1 bund. 93 v. r. 80 v. eil., ^ wordende
in eigendom bezeten door J o h b it H a r tm a n s , woonachtig te
Wierum. . _
SYTZAMA of S y t s m a , voorm. state, prov. Friesland, kw. fr estergoo
, griet. Hemelumer-Oldephaert-en-Noordwolde, arr. en 3^ u.wZ. AV".
van Sneek, kant. en 2 u. Z. van Hindeloopen, niet ver van de kerk
van Wams, tegen het Noordoosten, op het einde van de terp , waar
de kerk op Staat.
In het begin van September 1494 hebben D o ü w e en O t t o v a » Ga-
i a m a , met alle hnnne vrienden en partijlieden van de zijde der Vet-
koopcrs , het vaste huis of de stins van J e lm e b v a n S y t z a m a , te Warns j
belegerd, welke J e lm e r v a n S y t z a m a , die zieh toen te Sneek bij B o c h o
v a n H a r i r x m a bevond, dit naauwelijks vernomen . had, of hij verzocht
aanstonds, uit kracht van verbindtenis en bondgenootschap van
den gemelden B o c k o v a n H a r in x m a , benevens de stad Sneek en andere
met hem verbondene Sehieringer heersebappen , onder anderen ^Loow
v a n B o n n in g a (zijn schoonvader) en W y b e J a b i c h s , hulp en bijstand
om zijn belegerd huis te ontzetlen. Zij trokken alle daarop , met huune
bijeengebragte magt en manschap, benevens J e lm e r v a n S y t z a m a , naar
Gaasterland , behalve B o c k o v a n 'H a r i n x m a , die op zijn nieuw gebouwd
blokhuis te Hemclum bleef, om den uitslag van dezen optogt af te wachten.
J e lm e r v a n S y t z a m a , körnende omtrent ter plaatse , daar die van
G a l a m a zieh gelegerd hadden , maakte zieh , met zijn volk , aanstonds
slagvaardig, en zulks met te minder vrees, daar hij , met zijne hulp-
benden , veel magtiger en sterker dan het volk van G a l a m a was. De
slag, die op den 6 of (zoo als S c h o t a n e s schrijft) den 1 3 September des
voorschreven jaars plaals had, viel echter , tegen alle verwachting,
ongelukkig voor de Schieringers uit, naardien zij door de Velkoopers-
partij van G a l a m a niet alleen geslagen en op de vlugt gedreven werden
, maar ook Loow v a n B o n n in g a , met vele andere Sehieringer heer-
schappen in het gevecht sneuvelden. J e lm e r v a n S y t z a m a , heldhaftig
met zijn volk strijdende , werd zwaar gekwetst en met vele Schieringers
gevangen genomen. Zijne buisvrouw, At v a n B o n n in g a , dochter
van Loow v a n B o n n in g a en H y l k v a n H a r i n x m a , eene vrouw van kloek-
moedigen inborst, gedurende het beleg zieh op het huis bevindende ,
verdedigde het zeer dapper , ontzag geen gevaar , en wilde zieh noch
door den dood van baren vader, noch door het wonden en gevangen
nemen van hären man, tot eene lafhartige overgave laten bewegen.
Nadat nu B o c k o v a n H a r in x m a met veel leedwezen de nederlaag zij-
ner vrienden en bondgenooten had vernomen, begaf hij zieh van He-
melum naar Harich, op het huis van M in n e v a n H i l l a m a , een der ge-
zworen Schieringers. Middelerwijl werd door onderhandeling van Priesters
en andere goede mannen een verdrag getroffen , bestaande in de
volgende artikelen : * dat men de gevangenen ter wederzijden loslaten
v en öp vrije voeten stellen zou , en dat de stins van J e lm e r v a n S y t z a m a
» aan die van G a l am a overgegeven en ingeruimd zou worden” ; ten
X. D e e l . 54