In November 1815, werd het dorp S p i j k door de Franschen, die
Delfzijl bezet badden , vreesselijk geplunderd ; terwijl zij er voorwerpen
van belangrijke waarde wegvoerden.
SPIJK , buurs. op de Lijmers , prov. Gelderland, distr. Doesborgh-
en-Zevenaar, gem. Herwen-en-Aardt, ^ u. Z. van Herwen, ter
plaatse waar de Rijn en de Waal van elkander scheiden; met 130 inw.
Deze buurs. komt onder den naam van H e i i i s p i c bij den Historieschrij-
ver R h e g e n o op het jaar 885 voor. Het zoude ook de plaats zijn ,
waar de Veldbeer der Noormannen, G o d e f r i d , die Friesland toen met
zeer wreede geweldenarijen drukte , den Gezanten van K a r e l den Dikke
ging . ontmoetten ; en waar die zelfde Gezanten , het geheiligde ¡regt
misbruikende , hem dood staken , belwelk bij R h e g i n o , op het gemelde
jaar breeder Staat vermeld.
SPIJK , hofstede in de Meijerijvan 's Hertogenbosch, kw, Oisterwijk,
prov. Hoord-Braband. Zie S p e y k .
SPIJK , pold. in den Tielerwaard, prov. Gelderland. Zie S p ijk s c h b -
v e l d (H e t ) .
SPIJK of S p ie k , lustpl. in bet graafs. Zutphen , prov. Gelderland,
distr., arr., kaut, en 55 min. Z. ü . van Zutphen, gem. en 55 min.
Z. 0 . van Gorssel, aan den straatweg van Zutphen «p Deventer.
Deze lustpl. beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene op-
pervlakte van 7 bund. 26 v. r., en wordt in eigendom bez^j^n door
den Heer E. J. W o l t e r s , woonachtig te Zutphen.
SPIJK (HET), pold. in het Land-van-Heusden, prov. Noord-Bra-
band, Twerde distr., arr. 's Hertogenbosch, kant. Heusden, gem. Herpt-
en-Bern; palende W. en N. aan den Hooge-Maasdijk, 0. aan de Maas,
Z. aan h?t Heleind.
Deze polder beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
6 bund. 55 v. r. 66 v. eil., en wordt door een houten duiker, wijd
0.20 ell., voorzien van eene schuif, op de rivier de Maas van het
overtollige water ontlast. De hoogte van het zomerpeil is 1.70 eil.
boven A. P., die der dijken 4.05 ell. boven A. P. Het pölderbestuur
beslaat uit de eigenaren.
SPIJK (HET HUIS TE) , voor m. adell. h. in het graafs. Leerdam,
arr., kant. en 1 u. N. 0 . van Gorincliem , gern.S p ijk , aan de Linge.
Het was een oud slot, gebouwd door J a n I I , Heer van Arkel, die
in het jaar 1077 overleed.
Ter plaatse , waar het gestaan heeft, ziet men thans hout en water
, omringd door eenen onbeplanten dijk , wordende deze oppervlakte,
met twee stukken bouwgrond en de beplanting van een gedeelte van
den Zuider Lingedijk, thans in eigendom bezeten door de Heeren G r i j n s ,
woonachtig te Leerdam.
SPIJK (HET HÜIS-TE-), voorm. buit. in het balj. van Brederode,
prov. Noord-Holland , arr. en 1 u. N. van Haarlem, kant. en 1 u.Z. van
Beverwijk, gem. en £ u. Z. van Velsen, in Velserbroek, aan het einde
van den Hofgeesterweg, nabij het Wijkermeer.
Het huis lag op eenen verheven grond, omgeven door eene vrij
breede gracht. Voor het voorpoorlje las men Bene qei lateit , bene
r a n , (d. i. Hij leeft met lust , die somtijds rust). Het zeskantc
torentje, op een vierhoekig grondstuk, bijkans te midden uit bet
doorgesneden dak opgebaald, en met eene sierlijke koepelkap , waar-
uit een fraaije windwijzer oprees, gedekt, had deze hofstede alom be"
kend gemaakt onder de benaming van het Torentje. Het huis was
gebouwd omstreeks 1060, vermoedelijk door eenen jongeren zoon,
nit het geslaclit der Heeren v a n S p i j k , in het graafs. Leerdam.^ Bij
rabrek aan aanteekeningen weet men niet wie het aan de Regulieren
van Heiloo geSchonken heeft, die het naderhand benevens andere goe-
dereu hier omtrent gelegen , verkocht hebben. De ondste naam van
dat huis , zoo verre die tot nog toe in zeer oude brieven en opdragten
is voorgekomen, was E n d e l g e e s t , het geene laatstelijk bevestigd wordt,
bij eenen opdragtbrief, gedagteekend 29 Januarij 1605, wanneer dit
huis bezeten werd bij de Heeren H a l e w u n R a e t , en de beiden uit voor-
name Holiandsche geslachtcn en van wie het overgegaan is aan den
Heer N i c o l a a s H e l f t , in wiens familie, die men met regt onder de
aanzienlijkste van Amsterdam mag teilen, het bijna honderd jaren
verbleven is ; zijnde het ook naar deze het Hois te ^ H e l f t gerioenul
geweest. ln het begin der vorige eeuw was het in het bezit "van
Mr. J o a n v a n d e r P o l , Burgemcesler van Amsterdam.
Dit h., is in het jaar 1834 gesloopt. De daartoe behoord hebbende
gronden, eene oppervlakte beslaande, van 6 bund. 7 v. r. 20 v. eil.,
worden thans gebezigd tot eene tuinderij , loebehoorende aan P. v a n
den N ie bw en h o b .
SPIJK (GROOTE-EN-KLEINE-), geh. op de Ocer-Veluwe, prov.
Gelderland, distr. Veluwe, arr. en 65 u. N. N. W. van Arnhem, kaut,
c n 2j u. Z. 0. van Harderwijk, gem. en ) u. W. len N. van Ermelo.
Ilet is een groot gedeelte der buurs. Horst .
SPIJK (HET NEDEREINDE-VAN-), dat gedeelte der heerl. Spijk
belwelk in den Tielerwaard ligt , en tot de prov. Gelderland behoort.
SPIJK (HET OVEREINDE-VAN-); 'dat gedeelte der heerl. Spijk
betwelk tot het graafs. Leerdam, prov. Zuid-Holland, behoort.
SPIJKDORP, geh. op het eil. Texel, prov. Noord-Holland, arr. en
11 u. N. van Alkmaar, kant. en 3 u. N. van den Helder, gem.
Texel, j u. W. van het dorp Oostereind, waartoe het behoort; met
5 h, en 30 inw.
SPUKENISSE, d. in het Land-van-Putten, prov. Zuid-Holland,
arr., kant. en 3J u. 0. Z. 0 . van Brielle, gem. Spijkenisse-en-Braband.
Dit dorp is van zeer hoogen ouderdom. Het was in het jaar lo09
niet alleen bekend , maar toen reeds met gcestelijke goederen beschon-
ken. Men telt er 162 k. en 1160inw., die meest in den landbouw en
graanteelt hun bestaan vinden.
Het dorp bestaat uit eene dubbele rij aan clkander gebouwde huizen ,
van eene aanzienlijke lengte. Het beeft door eene haven gemeensebap
met de Oude-Maas , waarover hier cen pontveer is op Hoogvliet.
De inw., die e r , öp 11 na , allen Ilerv. zijn, niaken, mel de overige uit
de bürg. gem. Spi jkeni sse-en- Br aband, eene gem. uit, welke tot
de klass. van Brielle, ring van Geervliet, behoort. De eerste, die
in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen 9 is geweest Allardus
T h e o d o r i , die in het jaar 1574 , ter leen van Monster herwaarls kwam ,
en in het jaar 1577 opgevolgd werd door T h e o d o r u s R o e s t i ü s . Het be,-
roep geschiedt door den kerkeraad.
Yoöt de Reformatie heeft hier eene parochiekerk gestaan , welke in
het kapittel van Geervliet was ingelijfd en door den Deken van Geervliet
werd begeven, waarvan een brief onder de papieren van dat kapittel
gevonden werd. Aan deze parochiekerk was ook eene vikarij
gestiebt, waaraan bij erfenis 26 morgen (22 bund. 14 v. r. 7 v. eil.)
lands, daar omstreeks gelegen , gemaakt waren. Dit land bragt den
hezitter der vikarij , indien hij buiten de parochie woonde, jaarlijks
drie gülden op, Of de tegenwoordige kerk de zelfde is , die er reeds