werd, boven in het gewelf was gemetseld, doch nu aan het zuidooslcn
in den muur is geplaatst, met dit opschrift:
M
I CCGC
XLI
De loren is eerst in 1785 gebouwd , waartoe de materiale door den land-
lieden, zonder onderscheid van godsdienstige gezindheid , kosleloos
aangehaald zijn, Vóór het afbranden was hij ongeveer 6.5 eil. en is
tbdhs 4.7 eil. hoog. In 1856 is hij van eenen bliksemafleider voorzien.
De kerk is in het jaar 1744 aanmerkelijk hernieuwd en verfraaid ,
zoodat zy thanS eene der sehoonste kerken voor landgemeenten in ons
Vaderland is. Het legenwoordige fraaije orgel was recds in het jáar 1807
in de kerk geplaatst, zijnde bekostigd door de liefdegiften van de
geineente.
De dorpschool jvordt gemiddeld door een getal van 80 leerlingen
bezocht.
De kermis valt/in in de maand September.
Den 27 April 1762, des middags te één ure, ontstond er te S t e e n -
d e r e n een zware brand, die zoo schielijk de overhand nam, dat alle
huizen aan de ooslzijde der kerk , zijnde 20 in getäl. in minder dan
1J uur tijds in de asch werden gelegd. Daardoor werden 28 huisgezin-
nen in de uiterste eilende gedompeld, een man en eene vrouw kwa-
men, door het invallen van het dak van hun huis , om het leven.
ln 1774 was er eene zware pestziekte onder het rundvée, zoodat van
oDgeveer 2000 runderen er meer dan 1700 stierven.
Den 12 Maart 1782, ’s namiddags ten 4 ure," sloeg eenbliksemslraal
in den toren , even onder den pijnappel, waardoor deze, alsmede da
kerk , voor zoo verre zy brandbaar was, het schoolhuis , de Armen-
woning en nog drie andere huizen in de asch zijn gelegd. De hevig-
heid der vlam, aangedreven door eenen Sterken noordwesten wind, en
de hoogte van den toren , maakten het onmogelijk den brand te blusschen.
Ten gevolge van eene doorbraak in* den Rijndijk te Bislich , boven
"Wezel, werd de geheele gemeente, in het begin van Maart 1784, over-
stroomd, zoodat er in het dorp zelf maar 4 of 5 huizen van het water
bevrijd bleven , en de kerk vol paarden en rundvee stond. By deze
ramp zijn elf stuks vée, doch geene menschen verdronken.
Toen het in Eebruary 1799 weder zeer hoog water was, viel de vorst in,
waardoor de eilende in de buurten zeer groot was, want , doordien het
ijs niet'overal drr.gen kon en te sterk was , om er met akendoör te bre-
ken , waren er menschen, die in acht dagen, op zölders of S t e ig e r s
gezet , geen brood konden. bekomen, helgeen hun eerst, met eene
siede over het ijs , met levensgevaar , daarna bij open water met aken
is toegebragt.
Bij den storm van 9 November 1800 , woeijen in dit dorp 5 huizen
geheel om , terwijl aan de andere , even als aan de kerk en pastone,
groote schade, werd toegebragt. N '
In Januarij 1809 was het zeer hoog water, vergezeld met zwaren ys*
gang en hevigen stormwind, op den 51 dier maand, waardoor 5 ä
huizen gedeeltelijk en 2 ä 5 geheel weggedreven en zeer vele zwaar be-
schadigd zijn.
ln Augustus 1816 had men zeer hoog zomerwater , waardoor het koren
voornamelijk aan den IJsselkant meerendeeis vermeid'werd.
Den 14 Julij 1852 had er een verschrikkelijke hagelslag plaats , vergezeld
van donder en bliksem, waardoor al het te veld staande koren
en tuinvruchtcn geheel vcrnield. werden ; ook werden daardoor eene
menigte glazen verbrijzeld , vele vogels , onder anderen een ooijevaar op
zijn nest, doodgehageld ; voornamelijk de zuidzijde dezer gemeente de
buurtschappen Olborgen , Raa, Luur, Toldijk en het dorp zelf hebben
dezen slag getroffen, de hagelsteenen waren ter grootte van een dui-
venei en sommige stukken ijs ter grootte van een hoenderei.
Den 12 Januarij .1858 is er in het dorp S t e e n d e r e n eene brand ont-
staan, waardoor twee huizen en eene zaadberg afgebrand en vier stuks
vee omgekomen zijn.
Het wapen dezer gem. bestaat uit een schild van zilver, van onde-
ren met keisteenen jn natuurlijke kleur,
STRKNDEREN-EN-BRÜN KHORST, k e rk . g em ., p ro v . Gelderland,
klass. van Zulphen, rin g van Doesborgh.
Men heeft er een kerk , te S t ee n de r e n . Van die te Br o n k h o r s t ,
is in 1842 een school gemaakt en er wordt dus geen kerkelijke dienst
te Bronkhorst meer gedaan. Men telt er 1650 zielen, onder welke
800 Ledematen. De eerste die in deze gemeente het leeraarambt heeft
waargenomen , is geweest J o h a n n e s W e e t e , die in het jaar 1595 her-
waarts kwam en in het jaar 1898 naar Brummen vertrok. Het beroep
geschiedt door den kerkeraad.
STEENDIEP (HET), vaarwater in de mond der Hont, op de hoogte
van Westkapelle.
STEENDIJK, eigenlijk Heyndijk , dijk in het Land-van-Voorne , gem.
Oost-Voome, van Zeeburg aan de duinen , bezuiden Kruiningers, naar
het Steenen baken en van daar bewesten Nieuw- en Oud-Kleiburg en den
Mceuwenoordsche-polder, tot aan de stad Brielle loopende.
STEENDIJK , geh. in Rolder-dingspil, prov. Drenthe, arr., adm. en
judic. kaut., gem. en 10min. O. van wissen; met 11 h. en 60 inw.
STEENDIJK-POLDER, pold. in Delfland, prov. Zuid-Holland.
Zie S t e e n e n d i j e s c r e - p o l d e r .
STEENE, naam , welken de landlieden meestal geven aan het d. S t.
. J a r s s t e e n , in Staats-Viaanderen, prov. Zeeland. Zie J a n s s t e e n (S t.).
STEENE (DE), voorm. water in Staats-Viaanderen, prov. Zeeland7
dat omtrent Baarzande eh Breskens schijnt geloopen te hebben en
waarvan de Steen e-pol der zijnen naam ontleend heeft.
STEENE (BEOOSTEN-), het oostelijke gedeelte van de heerl. Noord-
gouwe, op het eil. Schouwen, prov. Zeeland. Zie N o o r d g o o w e .
STEENE (BEWESTEN-), het westelijk gedeelte van de heerl. Noord-
gouwe, op het eil. Schouwen, prov. Zeeland. Zie N o o r d g o u w e .
STEENE-GRACHT (DE), vaart in Vollenhove, prbv. Overijsselr
lsependc uit -het Giethoornsche-meer~,—hi eene—noordoostolijke rigting
»aar het—Zuidvcon» i fytcc*
STEENENBAKEN, oude v e rvanene steenen t o r e n , gebouwd ten
dienste de r zeevarenden , op de noordelijke k u s t van he t e il. Voorne,
5 u. N. O. van h e td . Oostvoorne. Daarbij is eene k u s tb a tte rij in v erval-
len S ta a t, behoorende to t de linie tusschen Brielle en Hellevoetsluis,
STEENENBERG, vroegere n a am van den h o u tg ro n d d e G o e d e - V r e d e -
e n -C o in Nederlands-Guiana , ko l. Suriname. ' Zie G o e d h - V r e d e - e s -
Co (I)E).
STEENENBDRG, voorm. k a s t. in de Meijerij van 's Herlogenbosch.
Zie D r u n e n ( H u i s - t e - ) .
STEENENDAM^tigete^) ¿p het eil. Zuid-Beveland, prov. Zeeland,
arr. en 2£ u. Z. W. van Goes, kant. en 1 | u.Z. ten W. van Heinkens-
zand, gem. Driewege-en-Coudorpe,