Voorheen heeft er tusschen S cho onebeek en de stad Koevorden , uabij
het gehucht W e i j e r s w o l d eene abdij gestaan, welke in het jaar
1289 nog aanwezig was. Deze abdij is in oude oorkonden bekcnd on-
der den naam van ’t C o n v e n t der Hei l ige Mar ia t en Kämpen
bij Koevorden. De Nonnen die er woonden; beboorden tot de
Cistercienser-orde. Kater werd dit kloosler opgehev^n en naar^ Assen
verplaatst, waartoe H e n d r ik van V ian den . de acht en dertigste Bisschop
van Utrecht, in het jaar 1232, en G dido van A ve sn es , de twee en
veertigste Bisschop, in het jaar 1312, de vereischte toestemmmg gaven.
De kastelein van Koevorden trok insgelijks zijne voordeelen van het con-
vent. De kloosterlingen waren altans verpligt jaarlijks van Padhuis een
pot boter : van eene zekere weide , Burchiuad geheeten, drie jonge
hanen , en van Veenhuizen , onder Dalen liggende, almede drie jonge
hanen aan het kasteel te Koevorden op te brengen Daarentegen ge-
noten de kloosterznsters, toen het convent reeds naar Assen verplaatst
was ook weder andere voordeelen , voortspruitende uit de landerijen
en veenen , welke zij nog in den omtrek van S cho onebeek bezaten ;
b v zij zonden niet voor den wereldlijken regter te Koevorden worden
gedaagd : zij behoefden ten dienste van de Heeren van Koevorden
geene jagthohden te voeden of aan te fokken , noch hunne knechten
van spijs en drank te voorzien, geen hooi te maaijen of in te zame-
len geene paarden te ieenen , runderen noch varkens te houden en
waren bovendien vrij van de hoender- en boterpacht. Dit een en
ander werd haar toegestaan in het jaar 1341. ■
Tusschen S choonebeek en Zui d- en Noord-Barge is sedert de
laatste dertig jaren een pleitgeding over de grensscheiding hangende
geweest dat , om zijnen langen duur, en om de ontelbare daar mtge-
borcne processtukken en akten , inderdaad den naam van monsterproces
verdiend heeft. < . . .. . ,
Historische herinneringen heeft S choonebeek zeer weinige. Alleen vmdt
men van dit plaatsje opgeteekend , dat de Spaansche Veldoverste V e r -
dd co , in Junij van het jaar 1393, met eenige ruiterij er doortrok, toen
hij Koevorden wilde insluiten. Daartoe had bij eenen ouden weg laten
opmaken en in bruikbaren Staat brengen. D e z e weg werd wemig tijds
later, door C aspar van E wsdjh , Bevelhebber der Staatschen binnen
Koevorden , vernield en bedorven. Van eenen twecden doortogt van
Spanjaarden, onder aanvoering van Graaf F r e d e b ik van den B erge ,
teD zelfden jare , gewaagt de geschiedenis ook nog met een enkel woord.
Of zekere H erhan van S chonerbeke , welke in den bnef van verdrag
tusschen F r e d e r ik van B ia n k en h e im , den een en dertigsten Bisschop van
Utrecht, en R e ih o l d van K oevorden , in 1597, voorkomt, in betrekkmg
S t a a t met dit dorpje is ons niet duideljjk gebleken.
SCHOONEBEEK (NIEUW-), bnurs. in het dingspil van Zmdenveld,
prov. Drenthe, arr. en 12 u.Z. 0 . van Assen, judic. kant. en 7 u.
0 . Z. 0. van Hoogeveen, adm. kant., gem. en 4 u. 0 . Z. 0 . van
Dalen, 2 u. 0 . van Sclioonebeek. y*
Deze bnurs. is eigenlijk eene van jaar tot jaar zieh uitbreidende en
ontwikkelende kolonie, welke van belarigrjjk nut voor deze streeken moet
geoordeeld worden, indien wegen of kanalen den afvoer der produkten
naar Koevorden of elders met der tijd gemakkelijker maken. Deze
bnurs. bestond oorspronkelijk uit zoogenaamde boeen of veestailen,
doch in het jaar 1818 is men begonnen een groot deel der omgelegene
veengronden , in de Schoonenbeker-Marlctc, te o n l g i n n e n en aldaar een
aantal huizen, alsmede een schoolgebouw te stichlcn. De buurt ee
daardoor een geheel nieuw aanzien gekregen , zoodat men ert lians
reeds 62 li., met 390 zielen, telt. De inw., meestal u.t het nab.j ge e-
„ene Hannover afkomstig, hebben door mjverheid en vlyt een gcdeeltc
L woesle veenen zoodauig bearbeid , dat zij daarop reeds goed. koren
en vooral boekweit, door veenbranding, Winnen. Zij zijn meest K. K.,
en teilen 230 Communikanlen , welke door den Pastoor van het Hannoversche
d. Ad o r f of de Twi s t bediend worden.
De hier gevestigde twee bijscholen, worden gemiddeld door een
cetal van 70 leerlingen bezocht. WSj?* , ,
SCHOONEBEKERDIEP (HET), water »n het dingspil Zmdenveld,
prIJet emtsbringt in Hannover, maakt voor een gedeelte de grensscheiding
„it, tusschen dal rijk en Drenthe; loopt, steeds in eene westelijke
riptinp , op eenigen afstand längs het dorp Schoonebeek en ontlast zieh
in de grachten van de vesting Koevorden. Aan de oevers van dit
slroompie worden vruchtbare weilanden gevonden.
B i j deze groenlanden hebben de Schoonebeker boeren hunne boeen ,
zünde hutten of stallen voor jong vee, ligt en digt van ruwe boom-
staaimen en p l a g g e n of heideschalen opgeslagen. In of bij deze boeen
blüft het vee gedurende het geheele jaar , met uitzondering van eenige
weken midden in den winter. Het wordt bewaakt door eenen man voor
iederen stal, welke tot zijn levensonderhoud mede eene melkkoe bij
zieh heeft en eenmaal in de week naar zijnen boer of heerschap gaat
om zieh van brood , spek en verdere benoodigdheden te voorzien.
SCHOONEBERGH (KLEIN-), buit. in Schteland, prov. Zuid-Ilolland.
Zie P u n t e g a l e n . i _ r , n ,
SCHOONEGGE, voorm. adell. b. in de stad Utrecht, op de Uude-
Graclit, nabij de Backersteinebrng.
SCHOONENBERG, buurs. in het Land-tusschen-Maas-en-traal,
prov. Gelderland, distr., arr. en 2 | u. Z. van Nijmegen., kant. en
u. Z. 0. van Wijchen, gem. en 10 min. N. W. van Over-Asselt;
met 33 h. en ruim 200 inw. '
SCHOONENBERG, voorm. kast. in het Land-tusschen-Maas-en-
IVaal, prov. Gelderland, distr., arr. en 2* u. Z. van Nijmegen, kant,
en 1| u. Z. 0. van Wijchen, gem. en l u. N. W. van Over-Asselt,
in de buurs. Schoonenberg. _ . .
Ter plaatse, waar dit kaäteel gestaan heeft, ziet men thans tum,
boomgaard , vijver, bosch , gracht en boerenhuis. D e daartoe behoord
bebbende gronden , beslaande eene oppervlakte van 1 bund. M v. r.
40 v. eil., worden thans in eigendom bezeten , door den Heer D. L. Baron
van B r a k b i x t o t d e n B r a k e i e , woonaebtig te Zoelmond.
SCHOONENBERG, voorm. bnit. in het balj. van Brederode, prov.
floord-Holland, arr. en 1£ u. N. van Ilaarlem, kant. en i u. L. W.
van Beverwijle, gem. en J u. Z W. van Uelsen. ^ ,
Deze buit. is in het jaar 1827 gesloopt, de daartoe behoord. heb-
bende gronden zijn in onderscheidene handen geraakt, doch beboo-
ren thans groolendeels aan den Heer J acob ’t H oen , woonachtig te
Amsterdam. •
SCHOONENBURG of S chonenberg , voorm. kast. in den Alblasser-
uaard, prov. Zuid-Holland, arr. en u. W.N. W. van Gormchem,
kant. en 2£ u. W. van Sliedrecht, gem. en 20 min. 0. Z. 0. van /Vieuw-
Lekkertand. . ,
Men meent dat dit h. reeds sedert het jaar 1436 vervallenen sedert
verdwenen is. Ook zegt men, dal het door de steden Dordrecht,