SCHAFFELAAR of S cd a f f e l e r , havcz. op de Neder-Veluwe, pro?.
Gelderland, distr. Veluwe, arr. en 6 u. N. ten W. van Arnhem, kant.
en 2 | u. Z. ten 0. van Nijkerk, gem. cn 8 min. N. 0 . van Barneveld.
Deze havez. beslaat, met de daartoe behoorende gronden , eene op-
pervlakte van-150 bund., en wordt tbans in eigcndom bezcten en bewoond
door den Heer J. H. Baron vah Z cylen van N ijev e l t .
SGHAFFERMEER (HET) , meertje in het Westerkwartier, prov.
Groningen, N. van het Zuidlaarder-meer.
SCHAFFERWOLDE, geh. in het Gooregt, prov. Groningen, arr,
en u. 0 . ten Z. van Groningen, kant., gem. en 1 u. Z. W; van
Hoogezand, nabij Kropmolde, waar toe het behoort.
SCHAFT, d. in de Mcijerij van ’s Hertogenboseh, kw. Kempenland,
prov. Noord-Braband, Derde distr., arr., kant. en 5£ u.Z. van Eindhoven,
gem. Borkel-en-Schaft, 20 min. 0. van Borkel , J u. van de
Limburgsche grenzen, nabij den Dommel, waarover hier e,en brug
lig-t, in den weg naar Borkel.
Men heeft er 35 h. en 180 inw., die meest in den landbouw hun
beslaan vinden. De grond is er schraal en heeft gedurig mest noodig.
De granen , welke er geteeld worden, zijn rogge, boekweit en haver.
De inw., die er allen R. It. zijn, behooren tot de par. van Borkel.
Gèdurende ■ cenige jaren , na het veroveren van ’s Hertogenbosch door
de Stalen , hebben de R. K. van S chaft , bunne godsdienst gaan oefenen
te Achei, een dorp , op een uur afstands van daar , in de Belgische prov.
Limburg ; daarna is S chaft eenigen tijd vereenigd geweest met V a Ike ns*
w a a r d , waarvan het in 1690 gesckeiden isr, als wanneer het onder
Borkel met eenen Pastoor vereenigd werd ; terwijl het sedert 1844 daar-
mcdc ééne parochie uitmaakt. Vroeger stond er te S chaft eene kerk,
zijnde een klein gebouw, met eenen toren , doch zonder orgel. Zij
was aan den H. P etbds in zijne banden toegewijd. Gedurende de bitterste
jaren der vervolging van de R. K., onder de Fransche Repu-
bliek , op het laatst der vorige eeuw , namen de inw. van Achei, in
deze kerk • hunne godsdienst waar. In het jaar 1844 is zij echter,
even als die te Borkel, afgebroken en ter Vervanging vàn die beide
eene aanzienlijke kerk, met eenen toren , gebonwd , tusschen B o r li
e l en S c h a f t , in de beide, ter plaatse , waar sedert onheugelijke tijden
de school, geheel afgezonderd, stond, zelfs zonder woning van
den meester. Deze kerk is aan den H . S ervatius toegewijd.
In de nabijheid van S chaft is eens zekere Generaal of Kolonel ge-
legerd geweest om het kasteel van Achei te beschieten, waarvan de
werken nog ziglbaar zijn. De naam van den Generaal of Kolonel is
niet meer bekend, maar wel de legende, dat men eenen geheelen dag
was bezig geweest om de koffijboonen, die hij, waarschijnlijk ten ge-
schenk, ontvangen had , te kooken.
SCHÀFT (KLEIN-), geh. in de Mcijerij van ’s Hertogenbosch, kw.
Kempenland, prov. IVoord-Braband, Herde distr., arr., kant. en 5£ u.
Z, ten 0. van Eindhoven , gem. Borkel-en-Schaft, \ u. 0 . N. 0 . van Borkel,
10 min. N. 0 . van Schaft, waartoe het vroeger kerkelijk behoorde j
met 5 h. en ruim 20 inw.
SCHAGEN, kant., prov. Noord-Holland, arr. Alkmaar; palende
N. aan het kant. den-fielder en aan de Zuiderzee, O. aan de Zuiderzee
en aan het kant. Medemblik, Z. aan het kant. Alkmaar, W. aan
de Noordzee.
Dit kant. bevat de volgende twaalf gemeenten, als : S chagen-
c n -B u r g h o r n , S t . -Ma a r t e n - Eenigen b ur g- cn- Va lkoog ,
Warme nhui zen, Har i n g k a rS p c l - e n -D i r k s h o r n , Oude-Nie-
d or p - e n - Z i j d e w i n d , N i e u w e - N i e d o r p , Wi n k e l , Bars in-
gerh orn - Kolb or n - e n »Ha r i n g h u i z e n , Wi e r i n g e rwa a r d ,
Zij pe-en- Haze-p o l d e r , Cal andsoog en Pet ten. Het beslaat,
volgens het kadaster, eene oppervlakte van 24,298 bund. 63 v. r.
61 v. eil. waaronder 23,965 bund. 17 v. r. 53 v. eil. belastbaar
land. Mentelt er 2445 h., bewoond door 2926 hnisgez., uitmakende
eene bevolking van 15,180 inw., die meest hun bestaan vinden in-
den landbouw en de veeteelt. Vroeger legde inen er zieh ook veel op
de zwanenteelt toe , doch dit is thans zeer verminderd. _
SCHAGEN , vrije heerl. in de Schager-en-Niedorperkogge, prov. Noord-
Holland, arr. Alkmaar, kant. Schagen; palende N. aan den Wieringerwaard,
0 . aan de Zuiderzee, Z. 0 . aan Winkel, Oude-Niedorp
en Nieuwe-Niedorp , Z. aan Haringkarspel, Z. W. aan Valkoog en
St. Maarten, W. aan de Zijpe.
Het bevat de gem. S c h a g e n - e n -Bu r g b o r n en Ba r smg e r -
h o r n -Ko l h o r n - e n -Ha r i n g h ü i z e n , en beslaat, volgens het kadaster,
eene oppervlakte van 5384 bund. 12 v.r. 95 v. eil.,, waaronder
3547 bund. 61 v. r. 8 v. eil. belastbaar land. Men telt er 662 k.,
bewoond door 780 huisgez., uitmakende eene bevolking van 3550 inw.,.
die meest in landbouw en veeteelt hun bestaan vinden, en zieh ook
op de vlasteelt toeleggen. ~
De Herv., die er 2500 in getal zijn , onder welke 1200 Ledema-
ten , maken de gem. S c h a g e n , B a r si n g e r h o r n - e n - Ha r ing-
huizen eil Kolhorn ui t , welke in deze heerl. vier kerken hebben,
als eene te S c h a g e n , ¿ene te Ba r s i n g e r h o r n , Oene te H a r i ng-
huizen eri eene te Kol h o r n , welke door drie Predikanten bediend
worden. ' „
De Doopsgez., die er 350 in getal zijn, behooren tot de gem. Bar-
singerhom-Kolhorn-en-Wieringerwaard, welke eene kerk te Ba r s i n gerhorn
heeft; j,i
De 8 Evang. Luth., die er wonen, behooren tot de gem. Alkmaar.
De R. K., van welke men er 600aantreft , onder welke 440 Com-
munikanten, maken de stat. van Schagen ui t , welke door eenen
Pastoor bediend wordt en te Schagen eene kerk heeft.
De ongeveer 70 Isr., die men er aantreft, behooren tot de ringsy-
nagoge van den Helder.
Men heeft in deze beerl., vijf scholen als twee te S c h a g e n ,
¿¿ne te Ba r s i n g e r horn , ¿¿ne te Ha r i n g h u i z e n , en ¿¿ne te
Ko l h o r n , welke gemiddeld door een getal van 490 leerlingen bezocht
worden. (
Men wil dat deze heerl., weleer tot het balj. van Kennemerlana
behoord hebbe. De heerl. Schagen, werd, volgens alle waarschijn-
lijkheid, in den jare 1427, door Hertog F i i i p s vah B obbgondie ge-
schonken aart W illem , natuurlijken zoon van A lbbecht vah B e ije r e k ,
verwekt bij Maria of G ijsbebta van B rohckhorst. A lbrecht , W ih em s
zoon , bekwam de heerlijkheid na hem. Zijne dockter J ozina maakte
de heerl. S chageh , bij uitersten wil, aan hären neef J an van S chagen,
in wiens geslacht de heerl. verbleven is , tot op den dood van W il lem
van S chagen , die in het jaar 1658 overleed. Zij werd toen gekocht,
door den Heer G eorge van C ats , Heer -van de Coulster, voor
263.000 guld. cn den 11 Julij 1675 door P etrus C oRnehszoon G root voor
56.000 guld. doch is den 24 Januarij 1676, wederom verkocht voor
170.000 guld. aan F loris K arel van B eheben , Graaf van Warfuse en Heer