ten Z. van Pfijkerk, gem. en 1-J u. N. ten 0 . van Barneveld, 1 u, 0.
van Voorthuizen, waarloc het kerkelijk b e h o o rt; met 30 k, en ruim
180 inw.
SOMEREN-EN-LIEROP, kerk. gem., prov. Noord-Braband, klass,
van Eindhoven, ring vpn Hees.
De e e rs te , die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomcn
is gewcest J a c o b d s B l o k k i d s , die in bet ja a r 1648 lierwaarts kwam cn
in het ja a r 1671 emeritns werd. Het beroep geschiedt door den ker-
keraad.
Men heeft er' eene kerk t e S o m e r e n , en te lt er ruim 60 zielen
, onder welke 40 Ledematcn.
SOMERSZORG of Z o m e r z o r g , koilijplant. in Nederlands-Guiana
kol. Suriname, aan de Tapoeripahreel:, ter regterzijde in het opvaren ;
palende bovenwaarts aan de verl. plant. Ph ilip sd al, benedenwaarts aan
de koilijplant. Mislukt-Bedrog ; 400 akk. g ro o t; met 41 slaven. De
Negers noemen haar d e H o e n .
SOMIET , d . in Oost-Indie, op het Ambonsche eil. Ceram, onder
den Radja Sohomi-it staande.
SOMMELSDIJK, k a n t., prov. Zuid-Holland, arr. Brielle; palende
N, aan het Haringvliet, Z. O. aan h e t Volkerak, Z. aan het Kram-
mer en de Grevelingen , W . aan de Noordzee.
Het bevat, de volgende vijftien gem.: den B o m m e l , D, i rks land,
G o e d e r e e d e , 0 u d — e n - N i e u w - He r k i n g e n , M e l i s s a n t -
N o o r d e r - S c h o r r e n - e n —W e i t e s t r i j p e , Mi d d e l h a r n i s , On-
w a a r d -O u d - e n -N i e u w -K r a a i j e r - p o l d e r - e n -K r a a i j e n i s s e ,
O o l t g e n s p l a a t , O n d d o r p , R o x e n i s s e , S o m m e l s d i j k , Stad-
a a n - ’tH a r i n g v l i e t , S t e l l e n d am , N i e uw e - T o n g e - e n -K l i n -
k e r l a n d , O u d e - T o n g e , beslaat volgens h e t kadaster eene opper-
vlakte van 22,339 bund. 61 v. r . 39 v. eil., bevat 2823 h. en telt
ongeveer 20,000 inw.
SOMMELSDIJK, kerk. r in g , prov. Zuid-Holland, klass. van
Brielle, zij bevat de volgende 13 gem.: den B omme l , Di r k s l a n d ,
G o e d e r e e d e , H e r k i n g e n , Mi dd e Iha r n i s , O o l t g e n s p l a a t ,
O u d d o r p , S om m e l s d i j k , S t a d - a a n - ’t H a r i n g v l i e t , S t e l l
e n d a m , N i e u w e - T o n g e en O u d e - T o n g e .
Men heeft er 12 kerken , die "door 12 Predikanten bediend worden
cn te lt ruim 16,000 zielen, onder welke 3300 Ledematen.
SOMMELSDIJK, heerl. op het eil. Goedereede-en-Overflakkee, prov.
Zuid-Holland, a rr . Brielle, k an t. Sommelsdijk; palende N. aan het
Haringvliet, O. aan het regstgeb. van Middelharnis , Z. aan de heerl.
Grijsoord, W . aan de heerl. van S t. Michiel-in-Putten, Dirksland,
Onwaard, Oude-Kraaijers en Kraaijestein; terwijl een afzonderlijk klein
gedeclte begrensd wordl W . en N. door de heerl. van S t. Michiel-
in-Putten ; voorts N. aan de heerl. Stad-aan-’t Haringvliet, O. van
de heerl. van S t. Adolfsland, Z. aan Grijsoord.
Deze heerl. bevat de gem.: S omme l s d i j k , benevens gedeelten
van de gem. M i d d e l h a r n i s e n d e n B o m m e l ; bestaat uit de pold:
het O u d e l a n d , het N i e u w e l a n d , St. C h r i s t o f f e l s - p o l d e r ,
eenige landerijen in de polders O n w a a r d , de O u d e - P l a a t , den
Ouden - Oo s t m o e r , den N i e u w e n -O o s tm o e r , de Ni e uwe - S t a d
cn de T i l l e ; voorts den E v c r d i n a - p o l d e r , de We s t p l a a t ; ein-
dclijk eenige Be z om e r k a d e - w e i d e n - t e n - n oo r d e n - v a n-de-
W e s t p l a a t , en ecnigen grond , met Mi d d e l h a rni s gcmeen , in
de T i l l e cn den U i t s l a g - v a n - d c n - B o m m e l .
De Herv., die er wonen , maken gedeeltelijk de gem. van Sommelsdijk
u it, en behooren gedeeltelyk tot de gem. den Bommel en
^ !\Veleer bestond te S o m m e ls d ijk eene gem. van Doopsgezinden, welke
b e d ie n d werd door d en 'P red ik an t der Doopsgezinden l e Middelhamis,
doch deze gemeente heeft opgehouden te bestaan.
De R. K., die men er a a n tr e ft, behooren to t de s ta t. van Middelhamis
en-Sommelsdijk.
De naam dezer heerl. willen sommigen afleiden van de bedyking
als die te kennen zouden geven , somtijds dijk en somtijds geen , of
des zomers dijk en niet des winters. Doch hoe waarschijnlijk d it möge
zijn, men vindt den naam van S o m m e ls d ijk eerder g emeld , dan er
van eene gehcele bedijkinge dier landed gesproken wordt.
■Vrouw J a c o b a v a n B e i j e r e n deed in den ja re 1417, aan hare moe-
der, vrouw M a r g a r e t h a v a n B o o r g o n d i e , uitgifte van eene uitgorse ,
g e n a am d Sommelsdijk , om die te bedijken; welke in het ja a r 1430 we-
derom verkocht en opgedragen werd aan F l o r i s v a n B o r s s e l e .
Omtrent het ja a r 1431 werden eenige polders aan h e t land van
Somme lsd ijk bedijkt door Heer A d r i a a n v a n B o r s s e l e , z o o als in het ja a r
1417, door Heer J a k o b v a n B o r s s e l e gedaan was. Doch de geheele be-
dijkiug dezer heerlijkbeid schijnt in wat later tijd geschied te zijn ,
volgens de brieven van uitgifte, op den 13 Junij 1 4 6 4 , verleend door
Heer A d r i a a n v a n B o r s s e l e , en wel in gemeenschap met die van Mid-,
delharnis en die van Duivenwaart, in het regstgeb. van Nieuwe-Tonge
gelegen. Na verloop van tijd zijn er onderscheidene nieuwe polders
aangedijkt, waaronder de laatsle door den Heer G o r n e l i s v a n A e r s s e n
van S om m e ls d ijk , als Ambachtsheer in het ja a r 1668.
De heerl: S om m e ls d ijk , is in het ja a r 1417 , toen h e t nog slechts u it
gorzcn en slikken bestond, doorVrouwe J a c o b a v a n B e i j e r e n als Gravin
van Zeeland , uitgegeven , op voorwaarden, om die te houden , van haar
en hare nakomelingen , to t een onbesterfelijk erfleen , te r eerste lede niet
te versterven. Zij is altijd voor Zeeuwschen bodem en ambacht bekend
en gerekend geweest. Ook plagt de pacht altoos ten voordeele der graaf-
lijkheid van Zeeland, in de rekeningen van Beooster-Schelde verantwoord
te worden. Het regt daarop is evenwel door de Staten van Holland
dikwijls aan die van Zeeland betwist geworden : to t d a t eindelijk , na
verschillende conferentien , tusschen de Gedeputeerden van de Staten van
Zeeland met de Gecominitteerden van de provincie Holland, de Säten
van Holland , bij eene acte van 19.Julij 1 3 7 8 , hebben bewilligd, d a t
de landen van S o m m e ls d ijk en hunne inkomsten zouden blijven onder
het bewind van de Staten van Zeeland. In het ja a r 1803 is Somm
e lsd ijk echter bij Zuid-Holland gevoegd.
Deze heerl., in het ja a r 1619 aangekocht zijnde 'door F r a n c o i s v a n
A e r s s e n , is in dat geslacht gebleven to t in het ja a r 1 8 2 3 , als wanneer
zij door de erven van A n n a M a r g a r e t h a Baronesse v a n A e r s s e n , douai-
nere van A r n o l d J o o s t v a n d e r D u y n , Heer van 's Gravenmoer en Maas-
dam, verkocht is aan den Heer D a v i d v a n W e e l , Lid van de Provinciate
Staten van Zuid-Holland , woonachtig te Dirksland , die haar thans
nog bezit
Het wapen dezer heerl. beslaat u it een; schild van g o u d , met drie
bandes van azuur.
SOMMELSDIJK, gem. in de heerl. Sommelsdijk, op het eil. Goedereede
en-Overflakkee , prov. Zuid-Holland, a rr. Brielle, kant. Sommelsdijk
(13 k .d . , 12 m. k ., 6 s. d . ) ; palende N. aan het Haringvliet,