De R. K., die er 4020 in getal zijn , onder welke 2640 Conunuui.
kanten, inaken eene par.' « R , vielke tot bet apost. vic. gen. van
’s Hertogenbosch, dek. van Orthen , behoort , en door eenen Pastoor
en drie Kapellaans bediend wordt. Behalve de parochiekerk te Sehijn-
d el , Staat in deze parochie nog eene kapel op het Weibosch, welke
echter niet rneer gebruikt wordt en bouwvallig is.
De Herv., die er ongeveer 30 in getal zijn, bebooren tot de gem.
van St. Michielsjcstcl-den-Dungen-en-Schijndel. S ch ijn d e l had eerst
eenen eigen Predikant, in het jaar 1648 werd daar beroepen U ober-
t o s I mmer« , die in het jaar 1689 naar Oirschot c. a. werd verroepen.
H bnr icd s B la n k ert volgde bem in het jaar 1639 op , tijdens wiens
dienst Liempden daarbij gevoegd werd , cn wel in het jaar 1668. Na
het overlijden van den Predikant ’P etrus G rootvbld , hetwelk in het
jaar 1773 plaats had, is S c d u n d e l eene afzonderlijke gem. geworden,
en Liempde bij Boxtel gevoegd. S ch ijn d e l bekwam toen tot afzonder-
lijken Predikant M a o r it ic s G romme , die in 1794 naar Ooslel-Middel en
Wcstel-Beers vertrok. In het jaar 1824 toen de Predikant A drianos
S l in g sb ie emeritus-werd , is S c h ijn d e l met S t. - 31 ichiel sges tel en
I) e n - Dung en vereenigd.
Het tiental Isr., dat er woont, wordt tot de bij kerk van Veghel
gcrekend. — Men heeft in deze gem. eene school, in het A. Schijndel.
Dezegem. werd sedeft 1839 onder de heerlijkheden gerekend , zijnde
voor 2380 guldens verpand aan E dzard I I , Graaf van Oost-F riesland:
doch toen de ingezetenen in 1612 deze pandpenningen afloslen , werd
het weder een Hertogs- en naderhand een Statendorp. In het jaar 1808
verpandde Hertog F il ip s I I I , voor de eerste inaal , dit dorp met het
hoog en laag regtsgebied, benevens de jagt en andere domeinen , aan
zekeren C o r n e l is van Z ev e n b e r g e n , doch het werd daarna weder ingelost.
Het d. ScnuNDtL of S chin de l , ook wel S ciiende l , eertijds S ciiijni.e
en S chyndele genoemd , en in eenen oorspronkelijken brief van 1299,
onder den naam van Skikle voorkomende, ligt 2 j u. Z. O. van 's Hertogenbosch
, 1 | u. N. O. ten O. van Boxtel. Het is een schoon en
groot dorp, in welks kom men 110 h. en 870 in w. telt.
De oude parochiekerk van S c h ijn d e l , ingewijd onder de bescherming
van den Bisschop van Tongeren , S erv a t io s , die sedert den vrede van
Munster door de Hervormden bezeten was, werd aan de 11. K. weder
hergeven, in het jaar 1812, en was door hunne zorg aanmerkelijk
hersteld , en tot behoorlijke oefening van hunne godsdienst ingerigt.
Deze kerk is echter in 1840 afgebroken , en vervangen door een geheel
nieuw gebouw, mede aan den H. S erv a t io s tocgewijd , staande tegen
den ouden toren , die met eenen lagen kap gedekt is. Ook is de kerk
van een orgel voorzien. In deze kerk wordt een merkwaardige gothi-
sche kelk bewaard , waaraan een geemailleerd plaatje gevoegd is , bc*
vattende behalve het wapen van den Aarts-Bisschop van Besançon,
F rancisco« van B osleiden , het volgende omschrift : RmQ in Xro Fr.
Dns Fracisc9 de Busleide Archieps Bisoting me ded ecclie i Sundei a°
1802 <1).
( d . i . De zeer verwaarde vader in Christus, heer F r a n c i s c o s d e Bcs-
x e id e n , Aartsbisschop van Besançon heeft mij aan de kerk te Schijndel
geschonken , in het jaar 1802). De R. K. hebben hier mede eene
(1) De verkortiDgen aldus le lezfcn ; ReiereBdisGmus in Christo iyC äs grieksch voor c ä j
Dominns F k a n c is c u s db B o s lb id e n Archiepiscopos Bisontious me deiiit ecciesiao in Schände*
einen bepraafplaats. Na den vrede van Munster, moesten de R- K-
hunne godsdienst oefenen op ondersebeidene plaatsen buiten het gebted
van den Staat, ü it aanteekeningen blijkt, dat zij onder Pastoor -
moos van G e l b r o p , omtrent het jaar 1666, op het gebucht d en
Haen, bij de hooge beide, onder Uden Land-van-Raveste.n eene
kapel of bidplaats, hadden opgengt. Naderhand hebben zij eene ker -
schnür gebouwd, ten zuiden van de parochiekerk in de straat den
He ik c J ¡renaamd, welke kerkschuur, bij het betrekken der oude
oarochiekerk, is afgebcoken. In het jaar .1348 werden de tienden
cn het personaal der parochie van S c h i jn d e l , door den Deken van
’s Hertogenbosch , P h il ip p c s d e S p in a , verleend aan en vereenigd met da
theologische faculteit le Leuven ; zoodat alle de inkomsten (| ier t'e '
den moesten besteed worden tot beurzen van Studenten in de godge-
leerdheid, en deze schikking werd door Paus P aclbs III en door Keizer
Karel V bekrachtigd. Door deze stichtmg zijn vele Studenten van
ons vaderland in hunne godgeleerde Studien endersteund geworden , tot
fcesteliike voorziening van het bisdora , tot op de Franscbe omwenteling,
wanneer alle dergelijke stichtingen zijn vermetigd. _
S c h i jn d e l heeft bet schoonste R a a d h u i s van de gebeele Meijerij, het
werd voor weinige jaren gebouwd , en het voorste gedeeUe bestaat uit
blaauwen zerk- en arduinsteen : ook zijn er onder dit dorp nog twee
kasteeltjes geweest, welke', naar men wil , le voren jagthuizen waren
van de oude Herlogen van Braband. tu
Men heeft in dit dorp vier beesteo- en paardenmarkten als . een
Woen"dag voor den laatsten Maandag in April een Maandag na St.
Ln Bantist een Dingsdag vöör St. Bavo en 66n den tweeden Maan-
I dag in November. De kermis heeft plaats Maandag na den. laatsten
Z0D ifd ö rp tPd rib ö o rte p l. van den Godgeleerde Phil,ppds van de
Ven geb. 21 December 1787 , t 13 November 1837 , als Hoogleeraar
aan bet Seminarium te Herlaar, en van den dapperen Zee held Jan
van Amstel , die er in het begin der zeventiende eeuw het eerste licht
lag. Hij was de zoon van eenen boer , die uit vrees voor straf wegens
het kreupel rijden van zijns vaders paard het dorp yerl.et, en te Amsterdam
dienst genomen hebbende , binnen weinige jareu tot den rang
van kapitein opklom. In 1669 overleden zijnde , werd h.| in d t kerk
van zij ne geboorteplaals begraven , en zijn graf met eenen steen g
dekt, waarop men dit vers van den grooten Vondel las:
Hier rust de eer der Amstelheeren 7
Die turken won en ook den Zweed,
Hielp met kracht de Funen keeren,
En G bstav üs zeemagt sleet.
T romp de hand bood twee paar dagen,
In den slag met Brittenland
Zwaar gewond, maar nooit verslagen,
Stierf voor de eer van ’t Vaderland.
Looft dien vroomen Zeebeschermerl
Schriift ziin naam in duurzaam marmer.
Toen deze kerk, aan de R. K. afgestaan werd , is deze grafsteen,
hij gelegenheid van het verhoogen des vloers, onder de aarde be
dolven zoodat er in den laatsten tijd niets meer van te zien was.
Bij den opbouw der kerk in het jaar 1840 is deze grafsteen weder
opgeliaald, en geplaatst in den gang aan den zmdkant voor het kleine
altaar. , w
X. Deel,