»DE V I T A ;
IT HONOR ATI EPISCOPI
A RE L A T E N S I S
, S E R M O
HILARII- A RE L A TENSIL E PI SCOPI »
Bollandia-
nam capi-
* tom ac nu-
merorum
diftin&io-
n«m lerva-
vimus (etfi
accuratior
iniri pote-
rat) neci-
tationum
yarietas&
fcriptores
Tätiget , &
turbec 1er
PRffFAT. g ^ ^ r ^ ^*M^|Gnofcitis , 2 Pile-*
ftiffimi, diem pujbjiY
cis fidelium 3^mce-s'
roribuscorifecraturn,
qui iriihi qiiamdiu *
hos caducos vit? hu-*
jus dies Dominusfu
indulferit , Temper
qy^em ace^bitatU.,
4 bus gravis , 4 plenus tamen dignitatis aa-
yeniet . Hodie enim ille fan&ae recordStio-
nis Ecclefia; hujus Antilles virtute ■ faCer1-
dotio , riomine Honoratus ■, corpore exuttis'
eft. Quicquid ad claufulam elocutionisradjew .
cero, abfurdum poterit judiqariji S i d i t ' 1 ;
x.ero : Ad aftra migravit : ille , etiam duqr .
ir? terris moraretur, inter ilia fplendidiffima
aftra Dei numeratus eft . Addam : Chrifto
adftat ? Quando autem ei in vita fua nort ad-
ftitit ? Cujus omnis vita illam Elis yocem
a, Reg. xS. habuit: Vivit Dominus, cut adjlo hodie. Di-
cam: Terrena deferuit: cujus, ut Apoftolus
f bilip. 3. ait, converfatio femper in caelis fuitP Simi-
?°* liter itaque, quantum animus meus habet,
qujcqui.4 de tali viro dicendum occurrerit ,
ipfa' rTui magnitudine' qongruo ex-itu caret..
Cbmpugnant mceroribus gaudia.. Talem re-
mini lei dulce eft; tali- carere Tupplicium.
II. Duplex itaque materia me provocat ,»
Illinc me laudum fuarum gratia ad lerraq-.
% nem trahit; hinc ad finguku£ 5 retrahunt
damna communia. ignofcite itaque , ft diri-
^ientibus libi duobus his affe&ibus mentera'
mearii oris mei officium tamquam duobus -
dominis famulatum congruum negat. Quicr
quid recordatio in laudis partibus Tuggerit,
totum hoc iibi inter damqa, numerans dolo^
yindicat.. (Quamq«arn etfi. adeftet jyuhi fere-
n'^as mpnti§, & .’famulatu, j4oi?eó.ipênti ljny
'y,güa ferviret,- hum- abundantius laus-ejus pro*
‘ferri fermónlhiis.' tüéis potetif^ quam in ve*-
* ftris fenflbustoanet ? Nemo eft y ut puto ,
. cui i non-.V iUiu* viri gfatiä major; occurrat,
quam poftit opulentiffima cqjuslibet proferre
( facundia • Quia, ergo > ut Serjptura loquitur.,
menioria juftoriim cum jaiidibus Temper el£i
nee potéft quifquatn raeritorum illiiftriunj vi-
ros non -curb laude; memöraté P pröbetamÄ
Ut facultas dattir, aiföquä feX bis j qUas -de il-
, lo dileftionis veftdäe cèrdajd meditantur-. Ad-»
• juvabpnt utiqv^,; 1 vefti^ • fiWfus rnep& i
,&, 7 r.quidqmd fermoni mep' expedire difficile
eft, vejiïra ^ïbi pe^ora proprijs cogitatjo?
nibüs eloquentur, |
III. Scriptum 8 eft : Sapientia in exit»
canitür; hoc eft dicere: fapientis converfatio
.9 in converfatibnis fine laüdätur . Unde &
in aljo • loco: Ne kmdes ho/minem in vit.afua,
Et iterun[i : Ante mortem ne laudes .qu.em-<
quam', ac fi cljcat, lauda pOft raortetn.; in
viventis enim laudibus & laiidato locus va»
na: exultationis offertur, & laudatori 1,9 nota
affentationis; affigitur . Multis modis au4
tem utile-_eft laudare defunftum . Primum
quiai dum abeft , cui gratificari laudatione
: poffimus , neceffe eft ut ad largitorem gra-r
the j i laus tota referatur. Deinde quia Tq«
la virtutis admjratio refidet, ubi TuTpicio aT-
fentatiönis aufertur. Defunfti itaque laus in.
Tanfta fidelium congregatione prqlata ple-
pa eft adificationis , vacua jaftanti» . (Me^
rita quoque in hoc ejus, qui laudatur \ ac-
Parce Ia
dandutn
tem.
Eccl. U
30.
iö
Largito
gratiæU
dem
tarn refei
Hilarius
x In MS. Vat- Reginae 64$. hic titulu? legi-
tur . Incipit Vita S. Honorati Arelatenfis Epifcor
pi , cujus depojitio agitur XVII. Kul. Februarii .
In fine autem appellatyr fermo , & S. Hilarius
au&or profertur fie . Explicit fermo de Vita S.
Honorati Epi fcop't editus a S. Hilario Arelatenfi
Epïjfcopo depojitionis ejus in die , féliciter. Alius
recentior cod. Vat. Keginæ 10x5. h*c habet :
XVII. Februarii . Sermo S. Hilarii in depojitione
fantlte memorize Domini Honorati Epi/copi. Dele-
tx yero confpiciuntur hae voces : eodem die habitus
i & merito , inquit D. Joannes Salinas : nam
fernionem habuit Hilarius elapfo anno ab Honorati
morte , nempe anno 430.
2 Cod. Ripât, a Bollando adhibitus : Agnofci-
te j DsUdiJJimi. j§j ,*\
3 Al. memoriis .
4 Quefnellus cum quibufdam çuitis : plenuscon-
folatoria laude , plenus & dignitatis adveniet.
Quæ autem delevimus . défunt in codice Bolland.
& in utrifque Vatt. Reg.
5 Ita ex duobus Vatt. Reg. & alio cod. Boll.
Quefnellus trabunt .
6 Sic laudati codd, A-pud Quefo. meditentur.
7 Quefn. quod fermoni . Magis placuic le£lio
trium memoratorum exemplarium.
8 Boll. Scriptura quodam loco continet, adftipu-
lantibus utrifque MSS. Vatt. Reg.
ç Unus cod. Vat. Reg. & Boll, in confummdi
tionis fine.
10 lidem addunt maxime.
xi Cod. Vat. Reg. 64$. addit Deum .
Confularis
ffcnorati
yobilitas.
349 V i t a 'S ." H
crefcuht, quod plures Tua laude proficiunt.
Nec verebor ne nimis forfitan Tavorabiliter
de meo loqui credar, quia preeter quam nihil
non inferius dici Tuis vjrtutibus poteft ,
nemo eft qui. ilium non Tuüm computet
Tuum TenTerit, fuumque crediderit. Non ta-r
men ego ingenii fidueja , neque Tretus elo-
quio ad attingendam tanti viri vitam manu
m mittor quam fi quis priTcäi eloquentiae
auftor. attingeret , non Tolum facunaia non
ornaret i, Ted viftus materise rpolq Tuccum^
beret. Vefter-me amor proyocat; veftcr af-
Teflus de illo aliquid loquendi fiduciam Tub-
miniftrat. Animabitur., ut credimus, ipfius
meritis fermo, quamvis 12 tepentis ingenii;
quod jacet verbis,, elevabitur rebus ; &
effufa in ilium caritate veftrorum peftorum
domicilio condietur.
f IV.- Eft illud notum omnibus oratorise di*
Tciplina: y quorum laudandam reqeperint vi-
tam , patriam prius &. originem pnedicare ;
nt quod in propriis virtutibus. deeft, in pa-
trum gloria prjeceffiffe videatur, Nos autem
omnes •’in^Ghrifto unum Turnus : & fafti-
•gium nobilitatis- eft inter Dei 13 filios com-
putari , nee addere nobis quicquam ad dignitatem
terrena; originis decus , - niß contem^-
tu Tuo, poteft. Nemo eft in cafieftibus glo-
riofior, quam qui repulfo. patrum fiemmate
elegit Tola Chrifti paternitate; cenferi . Pra:-
termitto itaque commemorare avita illius
Ta^cularium honorum infignia , & quod con-
cupiTcibile ac pene| Tummüm habet mundus,
uTque ad confulatus proveftam familia: Tua;
nobilitatemmajore 'generofitate peftoris fa--
ftiditam. Nec placuiffe ilium fibi de fuper-*
vacuis Tuorum honoribus , qui per am'orem
yeritatis jam Tuos non optabat.
V. Aft illud potius meus Termo feftinat,
qua rfide baptifraum in adoleTcentise annis
proprio ^epneupierit arbitratu , quam matu-
ro confiiio fanus mortem S expaverit ; 14
qualiter ante baptiTmum vita cariturum Te
effe profpexerit ; qua fiti vjtam Tuam defi^
deraverit renoyari ; quam dulcis ei infan-
tia; quany .modefta pueritia-; . quam gravis
adolefcentia Tuerit; quam omnes etiam teta-
tum gradus gratia Temper & v-irtute tran-.
Tcenderit, majerque Te Temper inventus- fit,
ut prorfus divino quodam 15 paedagogioedtl.
catum putes, Eruditur. fine aliqua fuorum
inftantia, Servat, juvante Deo , BaptiTmum
pra;ter ullam hominum foiliqitudinem ; & ,
quod his majus eft, recenti adhuc & illibato
nitore 16 fpntis fine admonjtore converti-
tu r . Sine admonitore , dixi: & ubi illud ,
quod patria obftabat, quod oblu&abatur pater,
quod propinquitas tota 17 renitebatur?
Jntraverat enim gratia fua omnium fenfus«
-& cum • eum fibi' Chriftus aflfumcret, certa-
tim ia fuis omnibus mundus tenebat. Alios
duleedo ipfius objigaverat : alios collegii
.blandimenta devinxerant alios in variisju-
yenuni exercitiis admiratio fecularium vir-
tutum tenebat, Quot illi vitse prioris gratia
fuerant, tot a cönverfione vinculis re-
trahebatur . Commune quoddam familiade*
cus proripi. omnes timebant . Et vere quis
umquam ilium habitus non quafi 18 pro^-
prium accepit? Qiios aliquando amicus non
ornayit? Itaque. velut fpJendidiffimam gem-
mam & commune omnium decus eripi fibi
fimul Patrja, fimul familiäres , fimul pa-
rentes putabant ; neque enim . immutanda
fiac omnia. Screformanda in melius, ut vidimus
, fed quafi moritura effe; credebant ,
Et inde illud erat, quod quia omnia, qua;
adorfus erat, ftrenue eum pater agere pqr-
fpexerat , a Baptifmate quamdiu potuit ,
a.vertit, timens ne totus, ficut coqfecutum
eft , religionis amore raperetur. Invaluit tarnen
defiderium & amor Chrjfti, & Baptif-
mum difeuffis patris diftimulationibus, pue-*
ritia fidelis invafit . Ita enim fe-adhuc Ca- v
techumenus .inter prima fidei rudimenta
formaverat, Jafcjviam Pro reverentia acci-
piendi quandoque baptifmatis refpüens, de-
.ricos ut patres honorans, & puerili inter-
dum ceqfu pa'uperem juvans. Quicquid habere
adhuc ilia setas, &plus utique prono-
yitate haberidi amare poter^t , miferatione
prodigus offerebat: jam tunc in parvo prze-,
meditans cun^la contemnere, & fua. fimul
4miverfa largiri.
VI. His itaque 8c talibus exercitiis ad
Baptifmum fe Cathecumeni fides robufta
proripuit, Hjnc jam providus pater, & 19
.terrena? pietatis lufpicione fol licit us , variis
eum; obledationibus provocare , ftudiis ju-
yentutis illicere, diverfis mundi vanitatibus
jrretire, & quafi: in collegium cum filio
adolefcente juvenefeere; venatibus 8c ludo-
rum varietatibus occupare, & tota, adfub-
jugandam. illam setatem, feculi hujus dul-
cedine armari , Nec immerito eum fcecula-
ris 20 pater proripi timebat.^ ‘ quern inter
reliquos oroatiffimos juvenes velut unicum
fomple^Iebatur.
m VII. Verum illi major inter haec omnia
erat cuftodieudi Baptifmatis cüra. Faftidie-
bat adolefcens , quo* grand£EVUs oblcftabatur
pater, tali fe fern per adhortatiohe compel-
lans: DeleSiat hrec vita , fed decipit, Alia
•in Ecclefiis prscepta recitantur; alia in au-
ribus meis mandata fonuerunt; illic mode-
ftja-, & continentia, &quies, & pudortra-
ditur; hie effrenata luxuria nutritur. Ibi
pietas viget ,* hie exercitatio corporaljs. Illic
12 Ita re£te Quefn. ex codd. Arel. Lirin. &
.Sur. Boflandus yero , & laudatus Vat. Reg. re-
pentis.
13 Codd. Llr. Arel, &Sur.ita legunt.Bollandus
famulos , minus bene. Qu^efn. *
14 Boll. & unus Vat. Reg. qui earn ante baptif '•
Tnum vita carituram effe perfpexerat.
?S Arel. pr/efagio.
16 Lit. ad fontes: minus bene; agi tur enim dc
fuga feculi, non de feftinatione ad baptifmum ,
K „ . j x7 Boll, retinebat.
18 Boll, proprius .
19 Boll, tenerte .
20 Salinas addit fibi a Çbriflo