Ib idem.
Ibidem.
Proculi
MafTilien.
fis Epifeo-
pi eau fia,
3
Inftantius vero, qùi prior juflits efl cauflam
diccre, poß quam fc parum expur gab at , indignas
efle Epijcopatu promntiatus eß. De
Romano Epifcop.o ab alterutroappellato nulla
rnentio. Imrao cum antea 2 Inftantius ,
Salvjanus, & Prifçillianus a Cæfarauguftana
Synodo abfentes. damnati , Romam profeBi
eßent, ut apud Damafum Urbis ea tempefia-
te Epifcopum objeBa purgarent . .. ne in con-
fpeBum quidem ejus admijfi funt| Additum
quippe fueràt in fynodali adverfus eos fen-
tentia , ut fi quis damnatos in communionem
recepiffct, fciret in fe eamdem fentcntiam pra-
mendam.
Sed majoris momenti eft Proculi Mafli-
' lienfis Epifcopi cauffa, cujus 3 ad fe traxif-
fe etiam primam cognitionem Zofimus-di-
citur, inftante Patroclo Arçlatenfi, cujus &
ftudio depofitus eft . Hoc Uluft. Petrus de
Marca dicit aSurn efle Romæ poft Gratia-
ni legem promulgatam , quæ Romani Pon-
tificis judicio commiferat Metropolitanos ,
quamque merito jure non multi faciebant
Gallicani , utpote confuetudini eçclefiafticæ
receptifque reguljs adyerfam.
Quicquid fit de hac lege, quæ Canonum
fan&iones*infirmare non potuit non eft
cur nos Zofimi conatus ifte plurimum fol-
Jicitet. Primum enim ex fplo fado jus na-
fci cuiquam non poteft, præfertim cum répugnantes
& contradicentes habet adverfæ
partis patronos . Deinde Zofimi fadum ap-
pellationum jus nequaquam attinet , neque
ex Sardicenfibus Canonibus patröcinium tra-
here poteft : hi fiquidem nec de prima co-
gnitione , nec de appellatione quicquam ha-
bent , fed de fola cauflæ in provincia ipfa
retradatione procuranda, Tertio, etfi nolu-
nros. epiftolis Zofimi. fidem derogari , nihi-
lomihps totius iftius negotii ratio non fatis
perfpeda habetur, quæ non nifi ex his epiftolis
iqnotefcit. Cum enim audoritatis fe-
dis fuæ ^amplificandæ ftudio plurimum la-
borafle convincatur ex Africanis monimen-
tis , quæ jam fuperius attigimus, non teme-
rarie conjicimus eamdem paflum repulfam
in Galliis Zofimum , quam in Africa . Et
quamquam défunt alia fcripta, quæ nos ifta
edoceant, fufficiunt tarnen ipfæ Zofimi epi-
ftolæ , ut probetur fuperior noftra fententia
de non admilfis apud Gallos Synodi Sardi-
cenfis Canonibus, deque audoritate Romani
Præfufis in deponendis ejus regionis Epi-
fcopis ibidem tunc minime recepta.
Liquçt enim ex earum ledione præcepto
Zofimi 4 Proculum non obtemperafle , nec PAR$
Romam, quo judiçandus vocabatur , petiif- CApjj'
fe ; quamquam non tam ad judicium voca- XVj,
ri videbatur , quam ad fraternum conven-
tum, in quo ejus & Patrocli jura amice exr ?°fiuiij
penderentur. Renuitinquam, illuc fecon-
ferre: unde hæc Zofimi querela. Multaeon- ^e011
tra veterem formam Proculus ufurpaffe dete- n
Bus efl in ordinationibus nonnullorum inàe- z0fim
bite cele brandis , quas proxime numéro fa co- ep. ^ ■
gnitione difcuflimus : licet ipfe diu expeBa- Epifl
tus, jaflidiofe fcrens fibi inducias attributasprov,lm
convenire diflimulet. Quod quamvis- faftidio- &
fæ cuidam fuperbiæ tribuat Zofimus, hoc ta- bon. J
men de viro , quem fanditatis nomine célébrât
Hieronymus, fentire nefas ducimus',
præfertim cum Zofimo notus non effet, nifi
ex teftimonio Patrocli , qui & Proculo in-
fenfiffimus erat, & ut alienæ fedis invafor,
multorumque criminum reus hujufmodi fe-
rendo teftimonio parum idoneus erat. Cre-
diderim potius Proculum ideo Romanum de-
clinaffe judicium , quod Gallicani Epifcopi
tranfalpinis fefe judiciis fummittere non con-
fueverant , nec ut id facerent , adduci po-
tuerant ad ilia ufque tempora . Quamobrem
ægre admodum tulerunt Proculi cauffam Romam
a Patroclo efle delatara, illiufque pa-
trocinium libenter fufceperunt , ;inec pafli
funt quicquam roboris habere in Galliis Zofimi
de Proculi depofitione decretum, qiiod
ecclefiafticæ Galliarum confuetudini adver-
fum erat . Ii funt enim , quos eamobrem
objurgat idem Pontifex epift. 12. ad Mafli- Zoftm'n
Jienfes. Addern fibi , inquit , jungitque in- ep.ud
quietce mentis homines , & qui foli poffunt
favere damnato : per quos, quce turbarum flu- f(U
diofus cogitât, hac fua confifus focietate con-
ficiat . Si enim. quos paucos dicit inquietæ
mentis homines , qui Proculo damnato fa-
vebant, non præcipui Galliarum eflent Epifcopi,
non ita facile his cefliflet Patroclus:
quem ex Zofimi litteris novimus non au-
lum efle ulterius Proculum infeâari, nec ea
poteftate uti , quam . illi Pontifex adverfus
Maflilienfem largitus erat. Conqueritur enim
Zofimus Proculum fuis illicitis aufibus a Patroclo
dimiflum effe, epiftola 11. Cum, in? Zofim
quit, & in prafenti cognoveris , & frequen- ep.wf
tibus a nobis litteris ipfe fis monitus, ut au* fewfjl
Boritate Metropolitani,. quam tibi Apoftolicoe A^tà\
Sedis pronuntiatione firmavimus, Proculi au- Wm
fibus conatibufque illis, quibus adhuc fepu-
tat] aliqua poffe turbare . . . miror quiçl poft
ifla Proculo liceat , ut vacet ilia | quce conflue
■-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
1 Vide ibi n. 10.
3 Hujus cauflæ 'cognitionem non ad fe at-
traxit Zofimus ; fed Patroclus Gallicanus Epi-
fcdpus earn ad Zöfimum detulit. De jure au-
tem Apoftolicæ Sedis in his quoque cauflis
primae cognitionis lege Obferv. part. 1. c. 7.
n. 6. & 7. ac ex-iis patebit, quam perperam
Quefnellus fcribat, Zofimum auftoritatis fedis
fuæ amplificandæ ftudio laborafle . Quæ vero
quæftio inter Zofimum & Afriçanos fuerit, &
num ex ea colligi queat Zofimum fuam au-
dioritatem voluilie extendere, patebit ex cap. 6.
noftrarum Obferv. in part. 1. n. 20. & feqq-
4 Cur Proculus initio non paruerit, ex alia
ratione collegimuS- in Obferv. part. 2. c. 6.
n. 3. ut ne apoftolicum jus in hifte cauflis non
agnoviffe crecfatur . Num vero poft depofitio-
nem fe tamquam Epifcopum geflerit, non ita
certum ibidem oftendimus, ut Quefnellus con*
tendit.
837 P-R o S. H m a
!jRS I* fueverat, aiit pejera committed. Manifeftum
’pflT: eft enim ex his verbis Proculum feipfum pro
jjfVf. depofito non habuifle , nec habitum efle a
Gallicanis Epifcopis ; fed eum potius fcien-
te approbanteque Galliarum Ecclefia Epifcopum
egiffe, non minori quam antea fidu-
cia ac audloritate . Confiât ex eadem epiftola
Proculum ordinafle Epifcopos, ex pri-
vilegio, quod_ ejus non fedi, fed perfonæ in-
\fini.ep. dulferat Taurinenfe Concilium. Pofliflam,
*aiPa- inquit Zofimus , delegationem , ecce ad nos
[him- rumor advenit Proculum. quafi confuetis ludere
, & uti moribus fuis, junxiffe fibi quos-
dam idoneos. turbationibus homines , & poft
ilia y qua ilfi interdiximus ,, ordinafle , De-
nique in Epifçopatu fuo perfevçraffe, ac fu-
pervixifle Patroclo verifimile fit ex epiftolæ
Cæleftini Papæ ad Epifcopos proyinciarum
Viennenfis & Narbonenfis cap, 4. \xbi Maf-
ßlienfis Ecclefia Saçerdotem y qui dicitur ,
quod, diBu nefas, efl. , in. necem. patris fui ta-
liter gratulatus, ut, huiç , qui ejus fanguine
cruentatus advenerat, portjonem cum. eoflabi-
turus, occurreret : hune ipfum Proculum efle
exiftimaverim, qui talem calùmniara paf-
fus fuerit apud Cæleftiuum oçcafiop.e necis
Patrocli , qui ,a Tribuno quodam Barbaro
eirca hæç tempota, occifiis çfi, ad occultam ,
ut Profper ferifiit , juflionem Félicis Magi-
ftri mifitum v Ex quihus liquet inconçufla
manfifle in Galliis Patrum décréta , quibus
Epifeoporum uniufcujufque provinciæ judicial
rata habçbantur citra omnem altçrius
judjcii confirmationem , nec hujus regipnis
Epifcopos per ifiam ætatem Sardicenfibus
canonibus , appellationum.quç novitaçi ,çolla
fubdidilfe.
ams Ex çjufdenj Papæ Zofimi epiftolis difei-
G mus. al*Q* ali9uot Epifcopos in Galliis fen-
fealliis tent^am 5xcepifle , quos inter Lazarus Aquen-
v fium Epifcopus, & Urfus., cujus fedes igno-
ta, numerantur . Nullius tarnen appellatior
nem legimus .:-tantum abeft^, ut, primam
fentcntiam in illos ferre aggreflus fit R6-
manus Epifcopus : ita ut Patrocli improbi-
tati ac audaciæ tribuendum fit , quod 5 primum
in Proculi negotio tentatumeft. Nam
veritus ne ordinationem ejus faèris, canoni-
bus^ contrariam in irritum mitterent Gallicani.
Pontifices, Romani gratiam.&fa.vorem
fibi variis artibus. conciliavit ,: fpemque fecit
maxime au&oritaris eius in Galliis raa-
gis promovendæ; quamoceafionem.avide ar-
ripuit Zofimus, ut impérviam haàtenus hu-
jufmodi; confuetudini ac moribus Galliam
circa Epifeoporum judicia ,. aliarumque return
adminiftrationem ,. tandem aliquando
T om . I I \
perviam haberet; quod tamen eo quem opta- PARS I.
bat exitu caruit, w CAPUT
Sub Bonïfach Pontificatu , qui Zofipao
proxime fucceflit;, unica occurrit Maximi Maximi
Valentini Epifcopi caufia , adverfus quem Y a^nP'
cum a Valentinæ civitatis Clericis conven- ^ •^)1"
tus effet , 6 non ad fe cauflæ cognitionem C0Çr
pertraxit, fçd monuit a comprovincialibus C ’
mftruendum êflç judicium, D.ecrevimus, in- Bonifacii
quit Epifcopos Galîiæ alloquens , veflrurn Papa ep.
debere intra provinciam effe judicium , &. 2. ad Epi-
congregari Synodum ante diem Kalcndarum ficopos
Novembrium , ut fi adefle voluerit prafens , Gallia.
fi confidit, ad objeBa refpondeat fi. vero adefr
I e neglexerit, dilatioqcm fentqntia de abfen-
tia non luçretur, ) ,,
Ç/SIÆS'pnus Papa , qui poft Bonifaciura Danielis
fediç, Danielem quemdam ad fuum tribu- vagi cauf-
nal videtur eyocaffe; fed hominem vagqm f ^a * eP?ft:
qui ab Orientalibus, apud quos multa flagi-
tia : perpetrarat , accufatus apud Romanum ^
Pontificem, eique q.uafi traditus, apud Gai-
lias diu quæfitus eft ad judicium . Sed talis
cauffa çxtra exemplum eft ,. nec jus ullum bon. Pro-
ffmilç fibi attribuiffe in GaUicanos Epifco- vine.
pos çredendus eft Cæleftinus , qui in fine
ejufdem epiftolæ ad Epjfcopos provinciæ Vien-
i?enfis & Narbonenfis , çauffam Maflilienfis
Epifcopi provinciæ fqæ Col.legio. audiendam
grp çpnfuetudinç ac- jure dimittit.
- ,A §ixyp III, qui Cæleftinum exqipit ,
nullupi .legimus. Saçerdotem ad, RorçanæSedis
tribunal, accerfitum , Sed e contra vide- Armenta-
mus.Armentarium, qui Ebredunenfi Cathe- ni Ebre-
dræ præfe£lus fuerat , a Concilio Regenfi dunenfis
enè depofitutn , ipfb nec per appellations EPifcs
libelium reclamante , nec Sardicenfes aliofr cauflà,. —
ve Canones in patrocinium. vocahte .
Talis fuit Ecclefiæ Gallicanæ ftatus .ufque
ad fan^H .Léonis tempora : qui proinde >
cum ,, dixit 7 per diverfarum appellationem 7
caufl,arum ‘Çficut vêtus confuetudo pofee bat )
aut. retraBata, aut confirmât a fuifle judicia ,
vel-, memoria lapfus eft , vel a Celidonio
palpante & imponente delufus, veldenique
alia penes fe rerum in Galliis geftarum mo-
numenta habuit, quæ ad nos ufque non per-.
venerunt.
Quod autem, addit de confultationibus re- Confufta-
larionibufque ,. quibus. Gallicanis Epifcopis tiones re-
familiare fuifle ait Romanam Sedem conve- lationef-
nire , Synodorum auftoritatem nullatenus ^y-
minuit: de quarum fententiis ad Sedem Apo- no°or^m
ftoJiçam^quæ omnium Ecclefiarum caput, a.u^onta"
æquum' eft referri, vel cum de illis certioc nQCent
cupit fieri , vel cum adverfus majorum fe- * ^
dium Epifcopos latæ funt : ne videlicet pri-
I i* i marium
E D I T O R U M A D N O T A T 1 ,0 N E S .
$ Confer Obferv. part. 1. c. 5. n. 17. Ve-
tuftiorcrri appeiratiorium confuetudinem in ipfis
Galhis ibidem probavimus n. 18^ & 20. Par
troclus1 reprehenai jure poteft:, nob quod hanc
C.aufwjn ad Zofimum detulerit., ,fed quod eum
per fubreptionem deceperit. Vide Obferv. part.
c. 2. de injufta reprehenfiope Zofimi confer
not. 3. '
6 Poterat Bonifacius Maximi cauflam reci-
pere ; fed earn ad Comprovincialium judicium
remittere maluit ; ut ne Bonifacio jus defuif-
fe exinde fequatur . Cum cauffe apud duos ju-
dices agi poflunt, fi ad unum, deferajur, non
idcireo alter eo jure expers inferri poterit. Jus
Roman® Sedis in Obferv.. conftituimus,(
7 Vide Obferv. part. 1. c., n. 18. & feqq’