*47 © I S S . M i «E A u e
ad nnum peculiarem popalmn dcftaiatura
eft f p ad omnes.çntcs : m
differt , ijü* rolls I f f .data § | K ? de„ ^
facile eft agnofeete quaip univerialitatem
hujùfmodi gratte frlbuat , &qUo fente _gra-
jtte nomen ei largratur. _
Reftat jöltur ut primtun iolummoao gra-
tiæ aenus° omnibus temporibus, ortroibuS
populjs , omnibus & ßngulls homjmbus
commune propre hie dixerit au£lor lfte :
cæli , inquam , & terra teftnpoma , ele-
Tnentonam obfequia & famulatute j tonuç
idenique mundi pulchritudinem & ornatum,
qulbus gratte nomen tribuere, fcriptoris ett
primum integri hominis ftatum , non præ-
fentem lapfi conditipnem contemplantis ;
fofficientiam veto ad falutem largiri exte-
liori hujufmodi gratte k non eil nlfrhomi,
nis pelagiana lue infefti. ;
I l Quæ explicatio lucem affert his omnibus
locis ex quibus dofliflimi viri Norifius &
Voffins occaßonem temfere diferirpen fta-
tuendi inter Auguftinianam Profperi do3 n-
mm & eam quam tradit auflor- librorum
de Vocatione omnium Gentium . Qui o-
mnes ; fi paullo attentius exammentur, nihil
aliud deprehenderentur habere de gratia generali
quam quod modo expoteimtls.
! Infignis in primis lib. i . cap. 4. occur,
rit locus. Sad IK in prttmtts ßuidem ]*cur
Z,V, inquit , b*ç ea^em gratia , qux fùjt
Domini S M Jxsu C hristi j f e M
ubiquo diffaf* if li & & 1™ W g ig g ‘J1 '
Illuxerunt: corufçationes tuæ orbi terra .
MFUIT MUNDO , Qaamyis entm fpcciall
cura atqtie indulgent!» Vet popular» Ifraelt-
iiciim conftet M u m , 0mnefque aha natto-
"ms funs vins ingn& , boo | ft | ftoundum
p jr iam pormiff* f i¥ vwere v olmtatem ,
U n ita fe tarnen aternaÇreatmis bmttqs ap
h li s ho,ninitmS avertit, ut eos & cogmfcen-
duin be atqite metuendum , nullts Jigntpca-
tlonibus admmeret . Calum qutppe ao terra
é r màre , omnifque creatura', qitx videri
ittnue intelligi potéfi ,' pd banc praapue dij-
vptttq eft hurpam. generis utthtqtem, ut na-
{ura rdtionalis de çontemplatitme g g fpecie-
rum, de exper imentis m boriorumj de per-
cetJtione tot rnunirum , ad fultum & dtle-
Ptionem 'fut imbueretur auBoris : implente
omnia Jpiritu P ‘ i , » p»>W«Ms-t mo-,
■ vernir',-& ■ Evidens eÊft'Ü hoÇc unum auaflo 1tl.s l!fftt-.i u_s_ e_o_nfilium
effe,' ut his yerbis ttempàrationem
inftituat triplicis1 illius medin, feu ,, ut votât
gratte 1 per quam Dens pptim. Max,
cognitionem tel nominis hommibus imper-
t iil per varias femporum allâtes . Pnmam
quidem , quam in catli Sc terra, omn.um-
i j c creatuVarum confettiplatione conftituit,
omnibus hominibus eCÈ communern . Se-
eundam' Judatis fpecialem , . quibus prater
eiementqrum, ut fp e loquimr, paginas ,
dollrinam legis addiderit . Tertiam dem-
uue , quæ poll Chrifti Refurreflionem lllu-
xit, in pradieatione Evangeln ponit, quæ
3c creaturarum confiderationi ,Sc dofclrinæ
teois adiefta 1 multo magis aliter mifertooit
o r e L i b I o r u m 6 4 S
dtarti Dei univerf.s hominibus declaravit ;
Gratiâ igifur ÿ quam omnibus hominibus
communern facte, creaturarrfm contempla-
tid eft : naturalis y inquam ) ce exterior
gratia ; quæ, ut feribit cap. to. ejufdem
libri, -docendib ■ jwbandifpue homtnum. men-
tibus numquam defuit, Semper etenm plu.t
fuper boms & malts P femper Solem Juum
oriri fecit'fuper JuJlM & tn,ufl°s ; .femper
■ Vitales "duras prabuit ƒ femper die, ao no®,f
vicittitndines miniffravtt,. ubertqtem -agra ,
mùltipUeationcm feminibut y feciinditatem gc-
nirindis hominibus femper mpendtt , Hane
gratiam capite 4. Citato ait effe teftimo-
îium illud, de quo Aftof. 14. Paullus ait,
quod DeUs non firie tefttmonto femeupfum
reliquh'Quad eft atltcm ,: inquit ,hoc tefti-
monium, quod femper Domino defervit, &
numquam de e/us 'benitate ;M,.poteftate conti-
cuit w m ipfl TOTIUS MÜNDI INENARR.A-
IÎIUS pulchüStudo y & tnnumcrabilmm
bencficiorum ijus diiie* & ordtnata largtttb ; ■
per qua huttianis-.ootdibus qttadam aterme
beets tabula prabeèàntur -, ut in . eaoinis
ELEMENTORUM AG yOLUMINIBUS ■ ’THMPOm
m communis & püblica dtvm* mjtttutior
m/"dtâbina ïegerèiur]b'
Hdhc gratiam nemo dixent eamdem elfe
, qüam fanaus Profper omnibus eommu-
nem :negat, nift qui cutu Pelagianis. vèrani
ÇHrifti gratiam in doarina legis & prædi-
catione Evangelii pofuerit . Illius enim gra-
fije vim omnçm & efficaciam ait Jtgni-
jîcatiànibus admonere , ad cultum & dile-
'ftionem Dei imbuere, hoc eft docere ; a^ter-
nam legem velut in tabulis exhibere , &
veiut in paginis quibufdam ^ communern &
publicam divins inftitutionis doarinam le-
gendam pr£ébere> Hanc et-iam legem yocat,
quæ plerifque faaa'eft odor mortis ad mortem
& littera occidens . Ita e.mm profe-
quitur & claudit c^put i illud quantum ;li-
hti hd Calum ergs' Çtm&aque çoeleftia, mare
& terra, omniaque qua in eis funt 9 çonfo-
no fpeciei fuce ordïmtionifque çoncentu pro-
tefiabàntur gloriam Dei , & pradieatione
perpétua majefiatem fui loque bant fir auSorisj
'& - tamen maximus numerus bominum, quia
vias voluntatis fua qrnbulare permijjus cji >,
non iniellexit 9 nec fevutus hanc legem eft :
& odor vita , qui fpirabdt ad vivant , fa-
0ùs eft ei odor mortis ad mortem ; ut etiam
in illis viftbilibus teftimoniis difeeretur ,
quod \ittera Occident ? fpiritus qutem vivi-
ficaret f ' • . .. ;
e Unde autem fit, ut hæc gratia maximo
homjftum numéro littera occidens, & odor
■ fit mortis ad mortem , facile mtelligit i
qui quod Paullus Apoftolus differit de lege
mofeica, non ignorât • Idem enim utriut-
qüë munus & qfficiumi eft , hominem-.iru-
(dire & monete Exterior porro admonitio
feientia eum omnem inflat & fubvçrtit j
quern interior fpiritus caritatis & fidei non
ædificat nec convertit. Hac autem fides »
ait”v antequam veniret hoc femen , de quo
Abraha diftum efi : In fe mi ne tuo benedi-
centur omnes gentes terræ : intra univ.s°f.
M jfa I> E V o C A T . OM
ftirpis populum continebatur , vigente apud
veros Ifraelitas fpe redemptionis noflra .
Quoniam etfi fuerunt ex alienigenis , quos
temporibus legis veritas illufirare dignata
f i t , tarnen tam pauci fuerunt , ut vix
cognoscatur an FUERiNT. Sine ilia vero
interioris gratis Chrifti luce , quid poffit
in cordibus hominum exterioris hujus gratis
lux & doarina , docet idem cap. 17.
L lib,2. libri 2. Quibus tarnen , inquit, nationibus
pjj. qus de Chrifto non audierunt, ilia menfu-
ra generalis auxilii , qua defuper omnibus
femper hominibus eft prabita, non negatur .
Quamvis tarn acerbo natura human a vulne-
re fauciata fit , ut ad cognitionem Dei neminem
contemplatio fpontanea plene valeat
erudire ( en quale eft generale , de quo loquitur,
auxilium, ) ntfi obumbrationem cordis
vera lux difcujferit , quam inferutabili
judicio Deus juft us & bonus , non ita in
prateritis faculis, quemadmodum in novijji-
mis d 'tebus effudit.
Denique, ut intelligat quifque quantope-
re a mente auaoris iftius abhorreant, qui
generalem , quam aftruit gratiam , omni-
bufque communern facit , de vera Dei per
Chriftum Servatorem gratia interpretantur,
legenda funt qus habet file cap. 31.. ubi
quodnam fuum fuerit in fuperioribus confi-
hum , qus fententia , ipfe aperit y ne in
alienum fenfum lsva interpretations detor-
querentur ejus verba . Elaboratum eft , inquit
, quantum Dominus adjuvit y ut non
folum in novijfimis diebus , fed. etiam in
eunBis retro faculis probaretur gratiam Dei
omnibus adfuijfe , providenfia. quidem pari
& bonitate generali , fed multimode opere ,
diverfaque menfura . Quoniam five occulte ,
five manifefie ( hoc eft, five per gratiam oc-
cultam & interiorem , five per manifeftam
& exteriorem ) ipfe■ eft ut Apoftolus ait ,
Salvator omnium hominum , maxime fide-
lium . Qua fententia fubtiliffima brevitatis
.& validijfimi robotis fi tranquillo confidere-
tur intuitu , totam hanc , de qua agimus ,
controverfiam dirimit. Dicendo enim, Qui eft
Salvator omnium hominum, confirmavit bo-
nitatem Dei fuper univerfos homines effe generalem
. Adjtciendo autem, maxime fide-
lium , oflendit effe partem generis humani,
qua merfto fidei divinitus infpirata , ad
fummam atque atemam falutem fpecialibus
henefictis provehatur. Quod utique nulla ini-
quitate agitur juftiffimi & mifericordiffimi
Dei, cujus judicium in his difpenfationibus,
non cum arrogantia difeutiendum , fed cum
tremore laudandum ejl. Supervaeaneum erit
loca Sermonum fanfti Leonis his fimilia hie
exferibere 5 cum fuperius pofita adiri pof-
fint. Quibus illuftrandis fufficiunt ea , qus
1 modo expofuimus .
wh*- de J Addit Norifius manifefte auftorem iftum
mlsHm in hac materia pugnare cum Profpqro. Hie
W%ltb. enim , inquit , hanc communern gratiam pe—
H- Tom. II.
E D I T O R U M A D
£5 Horum locorum fenfum vide in Obferv. r
n iu m G e n t i u m . 6$o
nitus repudiavit, ob earn rationetn î quia
Evangelium non omnibus gentibus annuntia-
turn ftatim fuit ,• cum tamen alter gratiam
communern fact at, quia ad omnes miffi funt
Apaftoli ut Evangelium pradicarent . Pace
tua , vir doftiffime , non pugnant inter fe
au&ores illi , vel ad fummum Ievicula eft
verborum , non fenfdum, pugna . Veram /
enim Chrifti gratiam non effe communern
omnibus hominibus ; & omnibus commu-
nem effe generalem illam gratiam natura-
lem , quam probavimus ab au&ore illo
conftitui in contemplatione creaturarum ,
certum eft contradiéloria vel contraria non
effe I At non minus certum eft, de gratia
Chrifti Profperum loqui:
Die unde probes quod gratia Chrifti Profper
Nullum omnino homtnem, de cunSlis qui Carm. de
generantur., Ingratis.
Pratereaty cui non regnum vitamque beatam
Impertire velit.
Au&orem vero alterum perfpicuum eft loqui
de gratia exteriori & natural! , qusvi-
cem legis implens, timendum amandumque
Creatorem admonet, timorem vero amorem-
que ipfum nequaquam impertit , ,uti abun-
de probavimus. Veram porro Chrifti gratiam
non omnibus a fe credi communern
fignificat fexcentis, utita diçam, locis ejuf-
dem, opufeuli. 1$ Hinc lib, i^cap. 13. Quod
aliquos falvantis gratia pratereaty & pro eis jye lyocat.
oratio Ecclefia rec.epta non fuerit, ad occulta Génf; lib *
divina juftitia judicia referendum- eft , in- J Cap, i.
quit, & agnofeendum feçreti hujus profun-
ditatem nobis in hac vita patere non pojfe .
Quod pluribus aliis locis ab eo repetitur .
Hinc cap. 25. Tales fuerunt, qui funt at- Ibid.c.25.
traSli , quales hi qui in fua duritia funt re-
li£li. Sed illis tribuit. gratia ftupenda quod
voluit ; iftts. tribuit veritas jufla quod de butt ;
ut judicium Dei magis mfcrutqbileftt inele-
£lione gratia, quam in-, rétributions juftitia .
Et lib». 2.. cap. 1.9. Qui exortes gratia fue- Ibid.lib.2.
rint y de fua nequiùà redarguantur ; & qui cap. 19.'
ejus, lumtne enituerint, non in. fuo merito ,
fed in Domino glorientur . Verum tantum
abeft ut veram gratiam Chrifti Salvatoris
communern omnibus fecerit, ut etiam ex
hoc quod communis omnibus non fit, tra-
ftandam proponat fib! capite 25. & ultimo
libri primi difficultatem, libro fequenti ven-
tilandam ; quomodo, videlicet concilieturilia
fententia cum hac parte fidei qus generalem
de hominum falute voluntatem Dei », ,-r
profitetur. Verumtamen , inquit poft verba em 1 '
naox citata, ne- ilia pars fidei, qua pie ere- 1 C'
dimus Deum veil0 ut omnes homines vert-
tatis agnitione falventur , per hoc quodde,ef-
feBibus gratia evidenter oftenditur y infirmata
videatuTy annitendum eft y auxiliante Chri-
Jlo y ut nobis Jlflbilitas hujus definitions apparent
.
V u 2 M Ar-
N O T A T I O N E S .
urn. 18,