lo o j E d i t o r u m O b s e r ÿ a t i 'o v e s 1064
iîmo fubreptio recifa fuit ? Non meminit quidem Bonifacius refcriptorum Zofi-
m i. Cum vero ea tam folemnia fuerint, 8c Bonifacio Roman* Ecclefiæ Prêt
bytero præfente édita, eumdem latere non potuerunt-: quod fatis eft, ut ejuf-
de.m filentiuni in obreptionis & ignorantia fufpicionem adduci nequeat. Nec
opus fuit audire vel Patroclum Arelatenfem, quem per fraudes Zoiimum dece-
piffe exploratum erat, vel Hilarium Narbonenlèm, pro quo fatis loquebantur
litter*, qua« una cum apoftolico fuæ lèdis privilegio ad Zofimum nufiflè Bonifacius
.turn Rom* prafens fciebat. Quomodo tandem obreptitium did potell
hujus Pontificis ’decretum j quod a nullo Bonifacii fucceifore revocatum, immo
veluti onirn.no ratum & juftum a Ckleftino confirmatum fuit • 8c cajus caulfa
Leo in cpill. 10. affirmavit : Idipfiim , quod Patroclo a So do Apojlolica temporalité*
videbatur ojj'o concojfum , poflmodum ejfe fententia meltore fublatum ;
& ita fublatum, ut Narbonenfis Epifcopus eodem jure Temper petites fit ? Vt-
debqtur, concejfum, inquit S. Leo : quia decretum Zolimi ob fraudolentiam 8c
eotoriam fubreptianem irritum habu.it- QuefneUus autan ut hoc decretum pro-
pugnet, non tam Bonifacio, quam Çaieftmo Sc JLeoni deceptionem impingere
non veretur.
Receptum Q-ua: P?rro conjeftura: a Quefhello afferuntur cap. 5. ut Bonifacii decre-
«1 GjJliis.■ turn in GalUistffu non receptum, nec efïèéium fortitum oftendat, adeo incongru*
& exiles ac longius quæfitæ font, Ut per fe nihil confidant. Ufus, quo
effeélus probetur, a faétis pendet. Unicum autem faftum Lutubenfis Ecclefiæ,
quod hadenus proditum. fit, ad provinciate Narbonenfem I. pertiuet ; & iftud
praterea Bonifacii conftitutione pofterius non eft .. In hoe autem ipio fado fo-
ius Pacroclus Zolimi decretum - in ùfumv perduâurus -, Lutubenfibus Epifcopum
dare contendit. At cum Zofimo fubreptum fcirent ejufdem Ecclefia Clerus &
popuks,,legates ad Bonifacium mifiere, qui de Patroclo quefii funt inter cetera
hoc .nomine, quod 101 aliéna provincia prafetmiffo Metropolitan contra
Vatrum régulas ordinaffet . Hie autem \ Rootifex ■ nullanf ratfohem babens re-
feriptorom Zolimi, qua non ignorabat,: adeo ea irrita cenfuit, utad Hilarium
■ Nurbqnenlbm icripferit, epift. 12. Noflra auHontato coïnraoaituo , quod quidem
facero fponto doboros, doji denis fupplicantium & voluntate refpebla, ad eumdem
locum, m, qm.prdtnatio talis celebrata dicitur, Metropolitani jure ma-
.1 s nitys , ,pr<CFCpt.iombus nofiris foetus accede : intelligent arbitrio tuo fecun-
dum r^ulfls Vjttrum qutecumque facienda funt, a nobis ejfe concejfa ; ita ut
tercel ;.v ■ o/riu ; hue, Apbflolicce Sodc , quid quid ftatueris, to referente clarefcat,
dta.qtoftus prcruinçig ardinationem liquet ejfe mandatant, ‘Non dicit fe hoc de-
creto mandate, fed liquere ejfe mandatum, antiquo fcilicet fil*" fedis jure ,
qpi fubreptitias Zolimi conftitutiones reipfa non derogaffe credidifle videtur ;
code eura f ponte fua. jam potuiffe idipfum' facere, ut audôritate
pdloiica., qua Zolinu conftituta relcinderentur, non indigeret. Ne quid vero du-
bii lupereilet, eumdem Metropolitanum e;us provincex liac epiitola declaravit
COrdirrpia'.itque, ne. tortaliis cuipiam Zo.fimi dei:reta impedimento*efle credérCh-
tur, Poft -hqc autem' Bonifapji referiptum nullum aliitd facluth ad Narbonenfem
L; proyinciam fpedans, memori* .mandatum eft ad S. Hilâ-rium üfqùe, qui
Projeclp fuccelforem dedit : unde miramur ■ Quefnelljianimofitatem, qua line ullo
faclo hoc decretum ante S. Hilarium Arelatenfem' Çftêdum non fuiiie fortitum i
feu non receptum.pronuntiavitq çum aprsriertim idem decretum a Cai’leilinocon-
firmatum fuerit Sc. Leo iple, tium affirmât Zolimi decretis Parrôcîo jus in
eam pro\;inc iame atiporah tor fuiiie conceffum, Hilarioqüe Arelatenli fuccelifet,
quod poli caffatioiiem Bonifacii idem jus ufurparit, neminem poll Patroclum,
& poll d,ecretum Boniiacii idem jus fibi arrogaffe ptafumat.
Qucfcçili. 9*-Atqui, inquit ills c. 5. cum S, Leo ftribat, nullum Hilarii deceflorem
objetla jus mçtropalitiçum.;inreameprovinejam fibi vindicaffe ante Patroclum , hujtis
0 rutuur. iucceflores Bonilacui decreto negleito idem jus exercuilie exinde feqiutur. Hire
veto mera cavrllatio.iffitinaafflimsp^ Çum enim eo loco S. Leo-antiquâm ' fo-
lummodo, qua: praferebaturi, Arelatenfis poffeffionem ante Patroclum voluerit
tevincere, & juftitiam aperire ltdecreti prædeceftbris fui Bonifacii , qua Zolimi
decretum emendatum fuiflè ftatim fhbjicit, • foli àilfeeeflores Patrocli comme»
morandi fuerunt. Fortius videri poteft argumentum ex Caeleftini epiftola ad
P Epi-
10 05 i v I I . P a r t . D i s s e r t . V . Q u e s n e l l i . ioo<f
Epifcopos per Viennenfem & Narbonenfem provincias conftitutos, in qua Bonifacii
decretum confirmans, neminem fuæ provinciæ limites praterire, nec quic-
quam in alterius Epifcopi injuriam prafumendum decemit. His S. Honoratum
Arelatenfem indicari Quefnellus putat, ac ft Bonifacii decretum negligens ,
opines provincias a Zolimo concédas , 8c iplàm Narbonenlèm I. rexerit. Sed
titulus epiftola cum provincia Viennenfi unicam Narbonenlèm præfert. Unde
autem colligas; fkmonem ibi eflè potius de Narhonenfi I. quam de II? In hac
quidem Epilcdpus Aquenfis jus metropoliticum exercere debebat ex Bonifacii
decreto, ut explicabimus c. 6. n. j. Hoc tamen decretum cum non ita effet
expreffum de Narbonenfi IL uti fuerat de Narbonenfi I. Honoratus inv illam
jus .fibi fupereffe fortafîis credidit , idque a Caleftino» iliis verbis indicari po-
tuit, ut ne ad Narbonenfem primam hoc teftimonium traducatur 5. qua: cum
expreflè a Bonifacio exclufa fuiffet a jure metropolitico Epifcopi Arelatenfis ,
hoc decretum a fanîto viro Honorato contemptum fine ullo certo telle affir-
mare, temerarium Sthujus memoria injuriofum eft. Adde quod memorata Ca-
leftini epiftola in duas veluti partes diftinguitur. Prima pars tribus capitibus
comprehenfa eos abufus, qui ad Pontificem delati fuerunt, manifefte perftrin-
git: & in hac nihil legitur, quod alieni juris ufurpationem infinuet. Altera vero
pars quafdam generales difclplina régulas fubjicit, quibus inferendis. millape-
culiaris querela occafionem dediffe indicatur. Immo ea tantum ratio aftèrturlub
finem c. 3. ut Apoftolica Sedis ftatuta licet plorijquo cognita, hac repetitione
ad difeiplinte normam quilque revocare feftinet. Et fiait quaedam in his regu-
lis interdifla ab Honorato violata coiiigi nequeunt,. jta nec primum llatutum
de Metropolitarum juribus non violandis j quod uti recentius a Bonifacio edi»
turn, & ad eafdem provincias pertinens inter cetera primo loco repetendum vi-.
fum elf. Hihc- tandem rqfolvuntur omnes Quefnelli nifus, quibus Hilarium A-
relatenfem excufaturus , Narbonenfem I, provinciam Arelatenfi Metropolitano
iubjeflam fuiffe contra apertum Leonis teftimonium contendit.- fimulque patet,
quam jure idem Pontifex : ipfum Hilarium hoc quoque nomine reprehenderit ,
quia in aliéna provincia Projeflo fuccelforem confecravit.
C A P U T III .
De difpofitione a v ili provinciarum G allie proefertim circa Narbonenfem foli-
dam. Quinque provincice non ex fala Narbonenfi excifoe, fed Aquitaniam
Novempopulanam comprchendebant. Alta dtvifio provinciarum fex fub
Theodofio I. Divifio feptem provinciarum IV. fteculo fafta ojlenditur .
Omnium G alii arum divifio in duas dioeeefes, qua duobus Vicariis Prafedi
Pretoria G alii arum fuberant. De "notifia provinciarum ex MS. Veronenfi
édita, quæ libello provinciarum, & notifia dignitatum utriufque Imperii
vetufiior ofteriditur. Catalogus Epifeoporum Concilii Arelatenfis I. vindicat
e : aliaque anterior Narbonenfis foltdig divifio conjicitur.
1. Î A E divifione civili ■ & ecclefiaftica provinciarum in Galliisq de qua Quefi c . .
nelks & in prima 8c in fecunda pramiffa differtatfonis parte pluribus vS[gI t*
differit, nullam haflenus obfervationem fecimus, eo quod hac valde implexa liammdi-
difputatio ad vindicandurq Leonem. neceffaria non fuit. Nunc vero "Leone fetis
aliunde vindicato, nonnulla de hoc argumente proferre non piget, quibus Quef- aSendu®?
nelli lapfus detegentur. De divifione civili in primis dicendum eft, cui an tiqua
ecelefiafticarum provinciarum divifio accommodatâ cseditur.
a. Confiât inter omnes Auguftum Galliàs difpartitum fuiffe in paries qua- .
tuor, feu in très Gallias, Celticam vel Lugdunenfem, Belgicam, Sc Aquitani- divifio
cam, ac in Narbonenfem, qua poftfema uti vetufti juris populo. Romano-reli-Ç^Au-
fta, proprio Provincia nomine decorabatur. Hac, de qua in cauffa Hilariigafto.
potiffimum agitur, totam eam regioneml compleâebatur, qua pofteribri' divifione
in provinciam Viennenfem , in duâs Narboneniès, in Alpes maritimas',
8c Alpes Grajas diffefla fuit. Ifta Augilfti partitfo’diutius: obtinuitv Sab Dio-
cletiano novam infignem provinciarum divifionem faftam fuiffe antiquus au- Alia Dio.
clor libelli de Mortibus perfecutorum teftatur c. 7. Provincia quoque m frufta cietiam .
con