7 caretur, non levem habuit facilemque 7
tra&atum ; jgu^ndoquidem ie^ubriliter-inge.-
rebat dulcedo præfentlum , ut.venjm frugep
gloria m ahôrahçrët, futurorpm, Sed pros
Pater his adhortationibus ànimum mundi ;
profperitate conftriftum folyere gelliebqt :
Ego, fi|i, fuperna infpirçtione flammatus,
ut perennjs vitæ gloriam "confèqùaris ad^ea-
dem loca pro te redire çompellor, unde jam
dii\ fugiendum effe falubri, ut ççrnis, de|i-
nitidne conftitui. Non tibiterrena, fedcæ-
leftia 3 non caduca cum mundo , fed æterna
cum Chfillq, qodem fponfore, qucf farguo-
re muheriS,' in perpetuum''pr6vifui,us ; Iffa,
quæ fequeris, & qua? animo concepifti ,,
8 mors poteft 8 interdipere omni communis
ætgtir.quæ autem fuadeo , non deferentes
parant divitias,Sfed manfurïsj nee*tèmpo-,
ralia commoda, fed æt!ÊiJnà3 nee titufos va-
nefcéntium honorütfpfledperennem gloriarn
tribuunt Angelorùni. In fæculi conVeektio-r
ne . vdlatili, guana feriptura prophéties prm
bra: apparenti ;& 'iltico' vanefeenti credidit
P//»/. 14^4. comparandam , dicens , Dies met ftcut. um-
p bra prater eunt, refte quicquid -afpicituri , 9
deceptorium judicàtur . Et ideo i-feu- corpo*
rum vires, feu patrimoniorum faculcates ,
iQ feu felititatis '10 augmenta, vel diyerfarum
profperitatum infignia , pene eft ut ante
n tranfeant-, quam produ&a lætitia ,11., quolibet
ufu ajiftorem ineipiant oble&are'.Quæ
tamen plus rnetu amiffionis excruciant arm?
torem, quam fuæ profperitatis ambitii læ-
tificent poftidentem. Jugiter fufpe&a ,..nec
tamen manentia, more fubdoli hoftis inge-:
rends parvam prædam ut poftit animarri
perpetuo tenere captivam. Et ideo aceenfus
non humano affeftu, fed divino nutu 3 quia
non faille ille, qui dixit interius , magna
& fupra quam credi poffuntde te mibime-
tere promitto ; ilia tibi & in præfenti pro-i-
vifurus, quæ non æftimas , & in future ,
quæ non poffunt haftenus cogitari..
CAP, III. Sed cum B. Hilarius exercitatione præci-
Repugnat pua, qua pollebat, acrimonia, qua ceteros
Hilarius luperabat , eloquentiæ'fonte , quo ipfis fuis
Honarato. jnftitutor!bus plus fluebat , ifta deftrueret 3
non facile fuleipiendurri'credens ,. quod fum-
-mutit effe mentis videbat intuitu, B.Hono*
ratuS ad Deum tota fe animi virtute convertit.
Quo fadlo non folum .faftidientis af-
fenfum , verum etiam humilem & fubje-
ftura Chrifto au&ore lacrymis gemitibufque
promeruit. Quem blanda adhortatione non
- flexerat, violenta fupplicatione fuperavit V;
Violenta p^ftratus in confpeftu Domini, Ut eumdem
fupplica- cc^ us exaltaret 3 producens flumina t lacry-
tIÜ" mafüfti, ut a lacrymiseximeret futurorum.
IllfcSo in ejus peflore novæ cogitationis flu-
ftus exæftuat .• fufeitantur altercantium di-
yerfa inter fe confilia voluntatum , & cui
7 Lirin. cod. traSlavit. „<•. :•
8 MS. Arel. incipere : pod pauca pro totali
jLirin. habet criminis. •>
g Var. Reg. dcceptio. \ «- f
jo Edit,, Rom. 1732» argumenta.
A r e l . V i t a . 320
invitantis Domini ingerebantur præmia ,
ipfi nihilominus jnuodi „oppo|îuntur obfta-
cula.jîn fufçipienda igitpr ->raplefti| militiae
tyrocmia excitatus, tàlia.^fecum ^pfe_ deli-?
berafTln Âuâiis fæculi cbnftrtûti nonnum- Délibéra,
quam. fuadeodi-^eliberatione, fufcept^i, jufta tio Hilari
>b injuftis, ujilia ph inutjlibus pêrpenfl\fa- convc‘-ri0.
iubriter'êx^mmatione'drfcrevirnus f Norinum- "*™gr**
quam humanis auribus blandientes fpeciem
ju^itiæ orïfqrriæ artis venuftate celavimus .
Hic quid agendum eft , ubi cauffa vertitur
falütis æternæ 3 ubi ftatus animæ & infini-
.prpmcæld/uqi’veft Penfan4q;fecuritas ? Grandi
‘maturjt’ate' traftanda 'furit, i'n qtiibus ad
;,pqrtum\poenitendi nec ratio fupereft, neG
recurfus’. Æquitatis lance cunfta penfanda
funt; quæ utilitatis pondéré menfuramfup-
pleant in. libra juftitiæ. Cünâ:ar~,^quæ aiiioi;4 .
taiibos expetufftur 3- -Kcet'! incoq^rkbilite«
vel at pretiofa: defiderentur # igfa çoptihud
adeptione-vrlefcuht .• nature humaffa yit^qt
rum noxio dnfolens : appetituy i>otr Womens
ta , quod-wbluit, non fatiatd^, '.^ubd conçu;
pi vit ;:in novas cupidrtatuni'_faces flamm?-*
rum more-'detrimentis fuis crefeens, pabuli
affumtione < idefieiens , nëc intelligens. quod;
nonnuniquam in' ipfis eonatibus,morte im-
matura .mortem cogitur fubire.. peepetuam .
Et idcirco quid. juftitia, prudentia j. fortitur
do , temperantia demonfirare foleant, ut di-
gnu m eft, cogite,m u s u > k i
: Juftitia perfuadet. nihil auftori. redemtori-
qüe præponendum: quia propterea Divinitas
ad nos humiliata defcendic ^t ut. ad cæleftia.
régna nos’faceret pervenire,. Re£le députa^
tur : eidem vita , qui dedk . Redemtori.
debetur. obfequium . Ampleflenda devolio >
quæ gloriarn parit dignitqtis; angelicæ. Pru-
dehtia fimiliter, docet illorum,. exempla^de-
bere feëlari’, qui Domino-plaelierunt . Elit
gamus. êrgo, qui noftrum :firmet:ambiguum,
Abraham primus,*occutrit;,. qui. egredi com-
puifus e- patria præeepitumrconVertjt in præ-
ttiium. Aftra juflus.aipicere credidit quod
contra naturam pronaittebat ta æternitas « xa
Promiffum vertit in, debitum . Iftum; deeet
imitari innumerailellarumjcomparatione fe-
cündum ; qui t:xtitit regnij 13 cælqftis con- p
viva gloriofus , .cujus finus: reëlejrdipitiir pa-
radifus animarum;. Fortitudo-coftfis animæ ge-
nerofæ nihil humile, nihil .ah'jeëlum permitt
tit arripere . Celfa feâari.:,;;ardua confçende-
re , facit adverfa fuperare ,. ; defgerationem
fortibus probationem nullatenus exbibereperr
mittens . Temperantia Regr. caelorum tenir
plum" prov.oeat præparandum, fugfljtis ;tener
bris vitiorum ,, replere lumine fplendidilfimo
puritatis ; :abjeftis voluptatura :,fceto.ribus ,
caftitatis fragrare thymiamate. Proindequia
juftitia conditori nos tradere, prudentia ma -
jorum exempla fe&ari, fortitudo contrarias
-• pro-'
11 Cod* Lir« addit leviter. . '
12 Codex Arelat. notante Quefnellp fupra li-
11 earn alia manu habet atatis ; & , -nt videtar,
optime.
13 Lir. & Vat* Reg. perennit.....
profternere poteftates, temperantia templmn
auëlori parari debere, juftæ definitionis' de-
liberatione fuaferuntj contemtum pri^finum
fpontaneo emendemus occurfu : quia non
hunc, fed ilium a quo miffuseft, offende-
mus, fi cauffam falutis diflimulatione ali-
qua, vel occupatione mundana crediderimus
■ effe 14 levandam : & quia laborera ipfius
■ jj ' fuperna potentia i5invitavit, ut fpolia diaboli
viftor ipfe fufeipiat.
| ap. IV. Adftruftioni noftræ ipfe B. Hilarius tefti-
H^monium præbet ita dicens: i <5 Hafitantia
llwnun- ^ . f nvita” te P't0 Domino, totus cum volution
re- Ptat*bus fuis mundus adfiabat : quid relin-
jniriit. quendum, quid appetendum videretur, ani-
id mus meus tamquam collatis apud amicumtra-
Slatibus ventilabat. Quotiens in animo meo
velle & nolle fuccejfit? Et quid plural Ab-
fente illo partes fuas in me Chrtflus exequi-
Gratia tur . Tali definitione firmatus occurrit ,
wfvenit -afpeftu fereno, animo fecuro, fubmiffo col-
jiberumar- loquio, quémadmodum humanum arbitrium
!# um • divina præcedens gratia 17 commutaret in
melius, digna converfatione, fermone, men-
1 17 te , habituque demonftrans, manum conti-
nuo in Evangelii miffurus aratrum, ne retro
vel cogitatione refpiceret. Obita taxatio-
ne omnium prædiorum totiufque fubftantiæ,
acceptas a Germano pecunias vel ufibus pau-
perum, vel refrigeriis députât Monachorum .
Nequeo, ut dignum èft, vel æftimare , vel
dicere, quémadmodum fæculi voluptas, quæ
ætatis lubrico & illecebrofo humanæ fragi-
litatis folet efcario prava deleftatione deci-
pere, ex animo hujus Beati abjeffa fuerit
■ 28 18 refpuendo falubri damnata confilio, rationabili
evitata perfugio, defideratæ eremi
■ ip glorificata fecreto: ilium evangelicum 19
percontatorem merito fuperans, virtute vin-
cens, perfefta confummatione tranfeendens.
Ille vendere noluit y hie univerfa diftraxit :
1 20 ille triftis abfeeftit y hic lætificatus 20 fæculi
paradifum feftinanter intravit. Adftru-
Aioni. noftræ dignum B. Eucherius teftimo-
■ nium perhibet, ita dicens : Et tu licet omnem
B 11 cenfum in Cbrijli pauperes 21 Chrifto dives
ejfuderis : tu licet praferas annis juvenem ,
moribus fenem ; tamen plus eft quod eremum
concupifti *
Ruptis ergo occupationum catenisj &au- CAP. v.
ftori facultatibus traditis, tanto duce terre- Hilarius
ftrem ingreditur Lirinenfis Infuls paradi- ,M°na-
fum : non unde, more primi A d s , in hu- linenfe fe-
jus vits mitteretur exilium, fed unde jure cedit.
viétoris ad caeleftia poftmodum regna rape-
retur. Hinc jam omnibus nota ilia mentis
acrimonia, ardens 22 anima , mens com- 22
pun&a , quemadmodum fingulorum in ea
fervorurn Dei profe&us alacri infpeélione
pervaferit, perfeverantiam hauferit, vigilias
vicerit, abftinentiam rapuerit, humilitatfs
manfuetudinem tranfeenderit, orationis in-
ftantiam fuperaverit , lacrymarum flumina
meruerit, gratias omnium fibimet vindica-
verit, compunftionum virtutes attraxerit ,
& vim intulerit regno cslorum, pontifica-
lis gloria mundo nota fatis fuperque mon-
ftravit. Si quidem quantum compunftionis
tunc acquifierit, hinc aperte cognofcitur ,
quod poftmodum in media civitate eremi-
tica fecit inftituta fervere .
Amorem autem fecreti ita medullitus hau- Eremum
fit infertum, ut cum ilium ducem fuum pa- ad tempus
tremque iprofeftuum in facerdotali faftigio relinquit.
collocatum Jub ordinationis principiura cre-
diderit comitandum, ftatim definierit relin-
quendum . Quantus amor eremi fuit, apud
quern B. Honorati dileftio 25 potuit ftudio
caritatisimminui? Sed, oardentiflimacom- 3
punftionis flamma, nequeo tuum , fauciato
intuitu, videre fulgorem . Quid tantopere fu-
gis? Quid deferis? Quafi alibi poflis lumen
24 parare, quam ubi au&or elegerit. Licet 24
velis proprio gaudere fecreto, licet confue-
to eremi rapiaris affeftu patrem deferens ,
pater effeétus poftmodum reverteris . Rela-
tioni huic feripta Beati Eucherii prsbent
atteftationem, qus adeum diretta teftantur:
Magno , inquit, animo egreffus dudum de Eucherius
domo tua & de cognatione tua ufque inma- de laude
re magnum recedentia eremi fecreta penetra- Eremi, li •
veras: maf ore tamen virtute repetita a te eft nea *•
eremus , quam petita. Siquidem hofpes in-
grejfus habuifti ducem & velut itineris tut
pravium, quem deinde etiam militia cal eft is
magiftrum 3 cumque in pontificals faftigio
perfequendum putajfes , ad familiare eremi
fecretum te amorretulit. Et quia nobis mul-
to-
24 Quefn. latandum ex MSS. Arel. & Lir.
sotavitque in Arel. alia manu latendam . Cod.
Vat. Reg. latandum . Bollandiftae & edit. Rom.
2732. levandam 1 idque magis placuit .
2$ Quefnellus in margine: Forte incitavit.
m 2 6 Idem Quefn. Hafitantiam me am. Magis ar-
xifit Bollandißarum le&io, quam duo MSS. Lirin.
& Vat. Reg. approbant.
27 Bollandiftz , & edit. Rom. eommutarat.
Mox pro converfatione legebatur convex (tone. Emen-
davimus ope MSS. Vat. Reg. & Lirin.
Holland. & edit. Rom. repentefalubri • Mox
defiderabili pro defiderata in MS. Lirin.
19 Arel. cod. peccatorem : & pro merito MS.
Lsr. mentis.
20 Quefnel. in margine : idejl hujus vita, vel
ieSe eremi. D. Salinas optime monuit faculi pa-
**dtjum^hic vocari Infulam Lirinenfem , uti vo-
catur ab Eucherio in libro de laud, eremi ad
ipfum Hilarium miflo , ex quo Vitae auftor pro-
fecit . Id autem multo magis ex fequenti capite
confirmari poteft , ubi Lirinenfis infula paradi-
[us nominatur.
21 Cod. Lir. delet Chrifto.
22 Idem cod. delet novem voces fequentes.
23 Idem cod. non potuit . Hxc autem lumen
accipient ex Eucherii epiftola de laude eremi, cujus
excerptum Auftor hoc loco inferuit . Prius
enim, inquit ille ad Hilarium feribens , cum de-
jertum peteres , comitatus fratrem ( ideft Honora-
tum) videbaris . Nunc cum defertum repetier is ,
etiam patrem reliquijli. At qualem ilium, quan-
tumque , quanto tibi femper dileftionis cultu ob-
fervatum , quam fingulari tibi affeSlione devin-
dum ? ut eujus caritati praferre nihil poflis, nifi
forte folam eremi caritatem.
24 MS. Lirin. & edit, Rom. pr a flare.