Sx
il
S
s
1
rc J fine humanis cohortationibus elegiftî ?
& de quo inter ipfa principia rhultij Hiflju
tunc in Ecclefia præeminçhant, merîtonon
filuerunt. Valde enim mirabile erat, &i n-4
ter præcipua divine gratia: exempta nume-
randum, quasi Virgo Aoiçia , *fuper omric
faftigium 5 Trabeatæ nobilitatis evc&a., de
çujus, fçcunditate avis atque atavis refpon-
fora pofteritas & fâmilfe votis ’ expedaba-
tur 8c patriae, converfo repente animo, de-
fiderio cæleftium nuptiarum declinafti mor-
tale conjugium , 8c ut omnem profapiam
tuam etiam hujus virtutis titulo çonfecra-
res, 6 prima ftirpis ttue perpétuant te vir-
* ginem Eilio virginis.ifnopondifti; îllarn «r-
go ætatem tuam & ilia principia rationabi-
liter dodiflinti viri fuis adhortationibus in-
citarunt : 8c licet plantation! fua: fummus
agricola valida ad profedum tuum inçre-
tnenta præberet, çooperatores taftien gratis?
Dei opportune piam àdhibuere çulturam,
ut germen tenerum fortitudinis robur acci-
peret, & dignos generofitate fua frudus,pro-.
pofiti tui arbor afferret, Noftris au tern pa-
ginis quid erit loçi P, Et poft ornatiflima
(cripta excellentium màgiftrorumj quid Uti-
litatis in eo, quem in^cerç dignata es, fer-
rnôrte reperiès, nifi forte, quia 8c illorum
do^rinis, tuis fttfdiis; ad fublimiores gra-
duS^virtutüm confuetudo profiçit, 7 caven-
dae te elationis admonçam , & -humilitàtis'
tibi fmeeritatem fida fuggçftione commen-
dem; .ut in omnibus adionibus in qùîbu$
tibi es bene confcia, numquam audeas eflfë
Vfal. I
Ids.
fecura.
: C A P V T ÏI.
0 Vtms ■ virtutes à -, falfis effe difeemendas *
TTYE-hoc rgitur Cpngruentiflimo 8 tibi &
U faiuberrimo bono, quod Dominus do-
nave rit diftèramus ; ut infpediofti noftræ
non tantum vifibilia. ejus% .fed etiam occulta
refefentur. Eft enim multiplex virtutis
iftius qualitas, 8c licet; in exterioribus quo-
que pulchra fit, in intimis tamen fuis mul-
to eft fpeciofior, multoque luculentior: ubi
nihil obfcurura-, nihil turbidum , nihil eft
18. inquietum : quia pax multa diligentibus léger
» De i, & non efi tilts feandalum . Ac-
ceffuri autem adbeatæ humilitàtis intuitum .,
• E M E T R I A D E M . <
omnem iilam abjeflionem, quae l'gnavos &
ineonliantfcs ahithhs deprimit, repeliamus : Non omai,
nec genefafe nomen "ita nos a judicio dif-
cretionis excludat , ut omnes quoquomodo '
huiniles pbtemds eife laudabilds . Imitatur
qtlidem pferumque. necettitas voluntalem , 1
& ab imagine moSeftiae parum differt for-
ma fegnitia:, Spd; aljud quod qravat , [cm_
aiiud quod exerdet \ flee In. eurndem finem
venir labor indeciinabilis miferiae, & expe-
ticae fortitudo patientiae. Unum eft pauper-
tatjs Vocabulum, fed non una mens paupe-
rum : quia non idem eft gaudere bene ex-
penfis divhiis, quod aut gemere de nonac-
quifitis, aut dolere de perditis. Timoriset- Timor d«.
iam quo Deus memitur , nulla eft in ap- P1“ : fc,
pcllatione diftinflio : fed aliud eft timere , J“ 1';*"';
quia peceaueris, aliud timere ne pecces: &
jbi eft formido de fupplicio, hie follicitudo
de prtemio. Ob hoc enim de illo fervili me-
tu dicitur, quia perfeBa caritas foras mittit
(inmem; de hoc vero liberali: Timor Do- i*-
mini 9 fniiclus, mttnens in facttlum fxculi . ^ 9 ^
Remora itaque ilia fpecie humilitatis , qure Jg ' 1
tota fine fruflu eft, voluntarios tantum pen;
danius affeftus; qui etiamfl in.gradlbus me-
ritorum inveniuntur imparesnon fuiit ta-
inen ab ipfa virtute difeordes-.
C A P U T - III.
Primum humilitatis bonum, dileElionem &
concordiitm 'inter -homines fervarc.
PRima ergo humilitatis ratio in communis
vita' verfatur officiis . quibus & di-
vina dementia concilidtur t & focietas hu-
mana conneftitur. Multum enim ad robo-
randum dileflionem valet, cum fecundum
doftrinattl apdftolicam , iityicem fe homines Rom. 11.
honors praveniunt, & alteri alterum Jupe^
riorem exiftimantes, amant: ferrite fubjefti^ ofgcii
& nefeiunt tumere prselati: cum & pauper
divitem non fibi dubitat anteferre, & dtyes
pauperem fibi gaudet square: cirm & fublir
mes non-fuperbiunt de daritate profapiae ,
& pauperes non extollubtur de communio-
ne naturae: cum1 denique non plus tribixitur
magnis opibus, quam bonis moribus ; nec
major ducitur phalerata iniquorum poten-
tia, quam reftorum inhonora juftitia . Ab
hoc zquo & modeftb jure .concordiae, in
quo
3 Demetriadem hortanre Aaguftino , nuptiis
contemptis , qu® ipfi paratae erant , virginitatis
propofitum fuicepiffe , difeimus ex ejufdetn Dofto-
xis epiß. X43. nunc 188. äd Julianam, quam Au-
€kdr cum verba textui inferta feripfit , non l’e-
gerat.
4 „ Vide Aug. epiß. 14). nunc 188. ad Julianam
„ Demetriadis matrem,& 179.nunc l$o. ad Probam
„ & Julianam. Item Hieronymi epiß. 8. & Inno-
„ centii Pap* I. epiß. 14. Vide etiam quam Pelagius
,, haerefiarcna ad banc ipfam virginem feripfit ep'i-
,, ßolam, cui Auftör hanc videtur oppofuiffe pro an-
, tidoto. “ Quefn.
5 Duo noßri codd. Vatr. quoscontulimus, habent
mendofe traben* beata nobilitatis; uti etiam in
editionibus legebatut ante emendationem Q.uefnellianam
, qua poßremo editor! S. Profpert pla-
cuit. Qtjefnellus autem hanc ootationem adj#cit.
T rabea infighe erat Confulum, Augurum, & Re-
gum: de quo vide Bdyfium de r6 veßiaria fs i’x«
apud quem & antiquiores laudatot irtvenies.
6 Editi cum Vat. t6z. primam flirpif tu<e perpetuam
virginem *^ Correftionem fuppedita'vit alter
vetußior codex Vat. 2<58.
7 Sie melius ex eodem MS. Vat. Vulgati cum
alio codi Vat. eavendam .
8 Addidimufi tibi ex MSS. & ex editionibu»
Profperi. . L
q Vocem fanBus, qnseeß etiam in pfalmo, ad-
jecimus ex utrifque MSS. Vatt. In recemiori i6z.
pro manens legitur permanens.
263 1 E pistola ad
f RP/III. quo nullum jo eft de gradu fuperiore cer«
IV. tamen, nec félicitas aut inflat propria, aut
B ?°j0 writ aliéna, pulchre & mirabilicer a plerif-
Kmïnta- profiditnr ad’ ïllam humilitatis fortitu-
«is qu*- dioem , quse & fe extra omnem conftituit
14afi'5-40‘ ■ dignitatem , & mavult aptaTeffe injuriisuc-
cipiendis, quam idonea repéllendrs; ut im-
pleatur quod ait Dominus: Quivult tecum
judicio contendere y & tunicam tuam tollerc ,
dim 'ttte ei & pallium s & quicumjue te an-
gariaverit mille rpajf %s, vade cum illo & alia
4, Cor.6.7. duo, n IHudque quod Apqftolus docet di-
■ * 11 cens 5 Quart non magis injur iam àccipit’tsl
quare non. magis fraudent patimini ? Tales
enim multum ad imitationem ipfiua Dami-
a. Cor.8.9, hi noftri ..& Salvatoris a cc e duut qui cum
&Lpet.z.ii. dives effet, pauper faSlus fl/2 ; & r .eum mar
lediceretuv, non maledicebat petcutienti
fe non comm'mabaticr ; & quoniam dixerat :
i/l.mbr 5. Diiigite inimicos vcflros, bcncfacitc iis qui
J4- vos ■ oderunt ; ut hujufmodi bc*nev.olentiam
confirmaret exemplo , ipfe pro sis a qyibua
crqcifigehatur, orabat,
C A P U T IV,
Verum humilem , gloriam & opes
faculi faßidire,
QUi ergo fideliter & feienter intclligunt
quo opere falvati , & quo pretio fine
y ’ redemti, nolunt de inundi hujus fapientibus,
nolunt efle de fortibus: quoniam ,
»0,1.27. ficut ait Apoftolus , qua flulta funt mundi
elegit Deus r ut confundat fapientes : & in-
firrna mundi elegit Deus, ut confundat for-
tia: & ignobilid mundi & contemtibilia elegit
Deus, & qua non funt, ut ea qua funt
deflrueret : ut non glorietur omnis caro in con-
j&moDeo fpeSlu ejus : id eft, utnemo fe placere Deo
flund'* fer Per. mu°di fapientiam putet, qijse tota cai^
Bcnrifun*1'.* na^? eft, & a vera fapientia cum omni fua
vanit.ate deftruitur : Dominus enim novit co-
gitationes fapientium, quoniam vana funt ,
Cum itaque difcipuli veritatis humanam
gloriam fugiunt, &; a teraporalium amore
defeifeunt j ut qute Dei funt fapiant, non
qua: horainum, proficiunt (enfibus, non de-
ficiunt: neque vigorem cordis amittunt, fed
excellentiffimce iutelligentice lumen aeqi-
Tom. m
xo Verbum eft fupplevimus ex iifdem codd,
11 Editi Itlud fine conjun£tione enclitica que .
H me autem maxime necelfariam noftri codices
fuggefierunt.
12 Hæc noftrorum codicum le£liomelior, quam
Vulgata eleBius. -
13 „ P. Nannius vult legendum elfe abeunt. **
Quefn.
14 Editi hahebant patientia . Quefnellus far
pientia ex ingenio repofuit, ea ratione duftus,
quU voci patientia fen fus reluûatur , utinadno-
tatiuncula profeffus eft : & han.c leftionem poftre-
inus editor Prol'peri fufeepit Sed veram Je£lio>
netn potentia, quæ anrecedentibus maxime cqn-
gruit , noftri codices fuppeditarunt.
! S » Prius ita le£lum eft : ad vitam aternam
>, angufla & ardua mittitur : in hujus ultims vo-
« cis locum fubftitueodum efle enit/tur ante no«
D emetriadem. ï 6\
p iu n tv iv en te s óuidem in hoe mundo, fed CAP. IV.
omnes mundi ftrépitus relinquentes,; ut red- & v *'
imdnt tempus quia 'dies mali funt . Quo Epbcf. 5*
autem pretio quies - hüjus temporis aptius *6»
eomparatur, quamut ipfi munaó omnes di- Op??!"««*
v i t i s , omnes dignitates & üniverfarum cu- libertas"*
piditatum materise. refundantur , & fando emenda.
beatoque commercio ematur chriftjana li-
bertas, fiantque filii Dei de paupertate di-
vites., de parientia fortes , de humilitate
fublimes ? Nonrenim, ut diledores h-ujus fe-*
culi putant," pravi ccirdis aut fegnis eft ani-
mi terrenasopes: fpèrnere, honores occiduos
faftidire, nec ibi glpriam qu«rert y ubi lau^
daiur peccatar in defidcriifi anin^axfud , & 2J*
qui iniqua..gerit benèdicitur . Unde fi vere
intelligatur,.contemtus ifte rerum prazfen-
tiiim ad qua: tendat, & qualra concupifcit;
nihil hujufmodi mentibus-redius, nihil in-
venietur i2 eredius, quae facratiflimis de-
fideriis univerfa tranfeendunt, neque ad ul- 12 13 14
lam creaturara quapivis potentent atque mi-
rabHeni , fed ad ipfiftn omnium vifibilium
&;dnvifibilium 13 ambiunf ereatorem : cui ij
appropinquare,, clarefcere eft ; q.uem timere,
gaudere eft1; cui fervire, regnare eft,.
C A P U T V.
Non. folos pauper.es , fed etiam divites *humilitate
chrifiiana oynari poffe ,
SEd hxc virtus, qus temporalis copia: &
14 poten tfe negligensr ad vitam ster- 14
nam 15 angufta via & ardua enititur, non 1$
debet voluntarios -pauperes in confortium
chriftianje humilitatis'. admittere; eos autem
a focietate boni hujus eXcludere, qui ampla
prsdia, magnifica patrimonia, & multas in
hoe feculo, poffident facultates : cum in populo
Dei muiti femper qui dividis beneute-
rentui* extiterint, nec ullo modo vel dici,
vel cogitari licéat y: quod Abraham, & Ifaac,
& Jacob, quorum fe effe Deum Dominus Exoj *
proteftatus eft , ideo vera humilitate carue- * *
rint, quia pauperes non fuerunt. Aut quod HeJr.7 ?
vir facratiflimus Melchifedech , Domim &
Salvatoris noftri pneferens formant , non
fuerit perfede humilis, quia & facerdotio
eminebat & regno.-.Vel quod beato Job ,
T de
^ coojcçit nonnullus . Petrus Nannius Alcmaria-
„ nusin feholiisad S.Ambrofium Bafilèz an. 1551.
„ primum editis, putat in hune modum pofTe cor-
,, rigi, per angufla & ardua mittit i 6prime idqui-
,, dem , fipro mittit pofuiffet enititur. Similis lo-
,, quendi modus in ferm. z. de jej.Penr. c.i.Nam
,, quia angufla & ardua déclinantes, &c. qui eft
„ Matth. 7. v. 14. Quam angufla porta & arBa
,, via eft y qua ducit ad vitam : quem Léo nofter
„ ira femper reprafentat : Angufla & ardua via
„ qua ducit ad vitam , ut ferm. 5. de Nativ.Dom.
„ c .i. feptimo de Quadrag. c. x. &c. ex quo 2c
„ nonnulla probatio çlicitur , qua hanc ipfam epi-
„ ftolam S. Léo ni vindicetur Hæc Quefnellus.
H inc autem edidit : ad vitam aternam per angufla
& ardua enititur . Sed huic arbit rariæ emen-
dationi leftionem noftrorum MSS, Vatt. textui in-
fer ram prattulimus. . ,