i l l
II il
i l
SI
I
!j||
lis
1
1
|II|
lllgil
l i i
! , f}|| J
PARS I.
CAPUT
XIV.
Joann.Dar
*vid de ca-
nonicis E-
pifcoporum
ÿudiciis
train ■ sc Petri cathed ram a Cypriano refun-
datur, intelliget leftor ex his> ejufdem verbis
libri de unitate Ecclefia*. Quamvis:, inquit
, Apofiolis omnibus pofi refurreftionem
fuam parem poteftatem tribuat . . . tarnen ut
unitatem manifefiaret , unitatis ejufdem ori-
ginern ab uno incipientem fua auSloritate d'tf-
pofuit. Hoc erant utique & ceteri Apoflolt,
quod fuit Petrus , pari confortio praditi &
honoris & potefiatis ; fed exordium'ab unitate
proficijcitur, ut Ecclefia una monflretur •
C A P U T X V .:
Ex ejufdem avt difciplina illufiratur Mayciani
Arelatenfis caujfa in Synodo abfoluta,
PAullo fufius hanc Marciani cauffam ex-
cuffimus, ut hoc unico exemplo, quod
nobis ex primaeva ilia antiquitate Gallica-
na fupereft, evinceremus, nullo alio judicio
Gallieanum effe preeventum, nullo retra&a-
tum . Tota enim in comprovinciales Epi-
fcopos poteflas penes fynodicos ^ conventus
refidebat, turn in Galliis , turn in aliis re-
giqnibus. Alterum nobis adeft exemplum ex
i ejufdem B. Cyprian! epiftola 68. de 1 Martial!
& Bafilide Hifpaniae Epifcopis, in quos
idololatria* convhftos depofitionis fententia
Eplfi. S. lata fuerat in : provinciali Synodo . Cum
priani- 68. enim Bafilides pofi crimina fua deteBa, &
Ed._Pame- confcientiam etiam propria confeffione nuda-
lii«. tarn, Romam pergens Stephanum Papam Ionge
pofitum , & geftarei ac tacit a veritatis
ignarum fefellijfet; ut exambiret reponi fe in-
jufle in Epifcopatum, de quo fuerat jufie depo
fit us : priori tarnen fententia; ftandumeffe
refpondit Cyprianus ab Hifpanis Epifcopis
confultus, omiffo Stephani judicio, quod re -
fcindere ordinationem alterius Epifcopi , in
locum Bafilidis fubftituti , jure perfe&am
non potuit. Bafilides porro appellatione fua
aliud nihil profecit, quam ut cumularetde-
ExNicae- lifta , & ut ad priora peccata ejus etiam fal-
no &Con- lacite & circumventions ci imen accederet.
ftantino- Hujus porro difctplinse caulfam & origi-
politano nem \n epifcopalis dignitatis natura ac fa-
Caaonibus crofan&js privilegiis ;Tundatam 2 Nicaena
eonfarma- n0^js Synodus aperit , qua: jus illud non
feriptum , feriptis canonibus totius. mundi
reverentia, ut Leo loquitur, confeoratis fan-
xit atque firmavit . Sic enim fe habet Catur
difciplina
ea-
dem.
non v. De bis qui communione privantur , PARS {>
feu ex Clero , feu ex laico ordine , ab Epi- CAPUfl
fcopis per unamquamque Provinciam fenten- XV. 1
tia regularis obtineat, ut hi qui abjiciuntur,
ab altis non recipiantur. Et poftea: Plaeuit
annis fingulis per unamquamque Provinciam
bis in anno Concilia celebrari , ut communi-
ter omnibus fimul Epifiop'ts congregatis difeu-
tiantur ejufmodi quafiiones Tametfi enim
Canon ille depofitionem Epifcoporum inter
ejufmodi quættiones non defignet expreffis
verbis ; hune genuinum elfe Canonis len-
funrfibi quifque facile perfuadebit, qui Con-
cilii Confiantinopolitani Patres audire vo-
luerit Canone fuo .fecundo Nictenum interprétantes..
Non invitatie inquiunt , Epifcopi'
ultra Dicecefim accedere non debent fuper
ordinandis aliquibus , vel quibufcumque dij-
ponendis ccclejiafiicis caujjis / fervata régula -,
qua. fupraferipta efi, de unaquaque Dicecefi .
Manifefium namque efi , quod per fingulas
quafque Provincias provincialis Synodus ad-
minifirare & gubernare omnia debeat, fecun-
dum ea qua funt in Nicaa, definita . Ad-
miniftrationis vocabulo judicia adverfus Epi-
feopos comprehendi æque ac alia ecclefiafti-
ca negotia oftendit illuftriflimus Petrus de
Marca lib. 7. Concordiæ&ac. & Imp. cap. 2.
& 5. & ’ hujus interpretationis adftipulato-
res habemus 3 Concilii Africani Patres in ?
epiftola ad Cæleftinum Papam, quem fical-
loquuntur :. Décréta, inquiunt, Nicana five. IpijUjjM
infenoris gradus Clericos , five ipfos Epifco^ CorfHI
pos fuis Metropolitans apertijjime commife'-, Aj'ric^
runt. Prudent iffime enim jufitjfimeque..vide# ^
runt queecumque negotia in fuis locis, ubi or- Cof .cuI
ta. funt , finienda , nec unicuique Provincial ->m\
( aL. providentia ) gratiam fanfti Spiritus de- .
futuram , quo oequitas a Chrifii Sacerdotibus -j J
& prudenter videatur , & confiantijjime te-
neatur < .• maxime quia unicuique conceffum efi,
ft judicio ojfenfus fuerit cognitorum, ad Concilia
fua Provincia l vel .etiam wqiverfale
provocare . Eidem fententiæ. fuffragantur 4
Innocentius PP. epift. ad Viftricium Epifc.
Rothomagenfem capite 3. & 5-Concilii An-
tiocheni Can. 15. quo ftatuitur fententiam
ab omnibus Epifcopis alicujus Provincise la-
tam ab aliis Epifcopis retra&ari nec debe-
re , nec pofte . . ■ 1 . ■
6 Sardicenfem Synodum familiare eft in
m m ■ hoc s i
E D I TOR; U M A D N O T A T I O N E S .
agnoverit neceffe eft , rion autem meram ejus
repræfentationem aut figuram ; ita ut in hac
. praccipua vi jus aliquod peculiare Petri intel-
ligendum lit, quo omnes Sacerdotes totius Ec-
clefiæ catholicæ cum fuis cujufque Eccle'fiis "
Petri cathedrae adhærere debeant, ne. fi ab ea j
feparentur , extra Ecclefiam lint . Ita enini
commode intelligitur , quomodo ex Petro ‘feu
ex iplius cathedra unit as facerdotalis exorta fit,
ex epift. 55. & quomodo Chriftus ,ex Petro
Ecclefiæ iplius unitatem , ac unitatis originem
inftituerit, ex epift. 73.
1 Vide Obferv. in part, i.- c. ÿ.- n. 6-
2 Nicæni Canones & Çonftantinopolitanus,
qui hic allegantur , cum de epifeopalibus judiciis
‘ funitun*
' jus apM
lationul
ftatuunt, appellationes ad Romanum
Pontilicem fi non aaftpdunt, certe non exclu-
dunt . Quibus autem canonibus hoc jus fta*
tuatur , vide Obferv. part. 1. c. 6.
3” Africanoruift fententiam explicavimus eo-
dem capite n. 2p. & feqq.
4 Dé I nhocëntio vide Obferv. part, 1. c. 5. n. 20.
. 5 De Antiocheno Canone, qui folus appel-
laÆiones videtur adimere , videfis ibidem c. 6.
num.i:3.•4..i r : t . r.
6 Sardicenfium Canonum genuina interprétatif:,,
eorumque auéloritas etiam apud vete-
res GalliG^nos Epifcopps, explicatur & conlh*
tuituf eodem c, 6. a n. 4. ad n. ip. ibique o-
mnia Quefnëlli commenta disjiciuntur.
[. hoc negotio proferre, indeque velut palma-
? re argumentum fumere , quo appellationis
jus a Synodis ad Sedem Apoftolicam jam
tunc canonica auéloritate ftabilitum effe
comprobetur . Quamvis enim hujus Concilii
non meminerit S. Léo de appellationi-
bus agens in hac ad Viennenfes epiftola ,
fed veteris tantummodo confuetudinis {Sic-
ut vêtus x inquit , confitetudo pofeebat ) illi
tamen Concilio debetur earum appellatio-
num origo, & illius Canones fub Nicæno-
rum nomine allegavit ipfe Leo aliquot poll
annis in cauffa Flaviani CP. Epifcopi. 'Inde
, inquam, appellationum ufui ratio quæ-
fita eft a Romanis Pontificibus , licet révéra
nihil de appellationibus décernant Sardi-
cenfes Patres, fed tantum retraefationis feu
revifionis cauffæ decernendx poteftatem fa-
ciant Romano Epifcopo , ut demonftrat il-
luftrifs. Petrus de Marca de Concil. lib. 7.
cap. 3. & ex ipfa Canonum Sardicenfium
leélione manifeftum fit .. Quæ poteftas retra-
ftationis in ipfa Provincia decernendæ, etfi
jure appellationum longe inferior fit , trépidé
tamen & dubitanter .admodum ab Olio
propofita eft , qui rem novam , Canonibus
Nicænis minime confonam, conftantique ad-
verfam confuetudini quafi fupplex , & ho-
norandam S. Petri memoriam prætendens
exoravit. Si vobis placet, inquit, fa n fti Petri
Apofioli memoriam honor emus . Sed tan-
tx au&oritatis non fuit apud Epifcopos five
Orientales five Occidentales Sardicenfis Synodus,
ut hujufmodi definitioni ftatim in-
hærendum effe cenfuerint. Hoc enim rctra-
ftationis jugum a fuis Temper humeriskmo-
liti funt Orientales, qui ob hanc forte cauf-
fam Concilii iftius Canones in fuas colle-
ftiones non retulerunt, ficut nec Gallicani,
Africani etiam numquam illam appellationis
feu retra&atiûnis prærogativam admiïë-
runt, ut patet ex fynodica ad Celeftinum
Papam epiftola , quæ teftatur antiquam effe
confiietudinem ac difciplinam, ut Epifcoporum
& Presbyterorum cauffæ extra Provincias
vagari non finerentur ; fed ubi orta-erant
negotia , ibi Metropolitanorum auéforitate
effe finienda : unde •tie de Sardicenfibus qui-
dem audiiffe , fed unius Nicæni Concilii Canones
cum fuis pro régula habuiffe Africa-
nos, manifeftum eft.
1 Quod ad Gallicanam Ecclefiam, Hoc no-
■1 tatu dignum eft , de Sardicenfibus mentio-
nem ,non effe fa6Iam a fanélo Leone in hac
,r'adverfus Hilarium querela , quæ dé 'appellatione
nata erat . Solam enim confuetudi-
‘ pern obtendit Pontifex ambitiofis Hilarii ,.ut
putabht, conatibus : quod magno argumen-
to eft Leonem per S. Profperum hominem
Gallum, quem a fecretis habebat , vel^per
feipfüm dum in Galliis ageret certiorém fa-
ftüm effe, hos Canones 'a Gallicana Ecclefia
non recipi : ut fuperfluum effet eos in
médium adducere : fi enim inferti fuiflent
Gallicano Canonum Codici, in propria cauf- PARS I.
fa prævaricatus effet Leo , eos Canones com- CAPUT
memorare omittens , quibus & plurimuin XV.
Sedi Romanæ deferebatur , & Hilarius tam-
quam Canonum etiam in Gallia receptorum
violator potuiffet judicari. Nifidixeris, Leonem
ab his abftinuiffe : turn quia repulfam
noverat , quam Cæleftinus Papa ab Africains
paffus fuerat ob iftos Canones Nicænis
Patribus attributos : turn quia pro ingenio
fuo videbat Canones Sardicenfes nihil de
appellationibus, vel de retraélatione fenten-
tiæ Romæ peragenda ftatuere , fed amplius
nihil Romano Pontifici concedere, quam ut
novum judicium in eadem Provincia cele-
brandum indiceret : quod in cauffa Celido-
nii ab eo præftitum non fuerat . Quamob-»
rem veritus , ne parum roboris habitura effet
apud.Gallos fua epiftola , cui nulli Canones
militarent , fed quam potius vetus
confuetudo canonibus roborata novitatis ar-
guebat , earn Curavit imperatoria conftitu-
tione muniri : in qua quidem & Petri me-
ritum , & Romanæ dignitatem Ecclefiæ ,
& facræ Synodi auéloritatem pro Sedis Apo-
ftolicæ firmanda amplitudine commémorât
Valentinianus , de Sardicenfi vèro Synodo
pro afferendo appellationum jure mirum fer-
vat filentium: quod argumente eft , Gallis
îgnotam fuiffe difciplinam Sardicenfibus de-
cretis indu&am-, quæ illis opponere minime
aufi funt Romani.
C A P U T XVI.
Excutiuntur alia Epifcoporum cauffa , qua
ante Hilarium exorta funt in Galliis pofi
Nicanum & Sardicenfe Concilia .
T)Rima inter cauffas Gallorum , quæ pofi Cauffa
JL Nicænàm Synodum traélatæ funt , ea Euphratæ
eft quæ Concilium Agrippinenfe occupa vit Agrippi-
ann. 346. in quo 1 Euphratas Coloniæ nf°fts E-
Agrippinæ Epifcopus , quod Ghriftum Deum pi'Fcopi.
liegaret , damnatus atque exauftoratus eft : Ann.346.
qui de fententia Synôdi per appellationem 1
ad Sedem Romanam deferenda ne cogitavit
quidem.
Ab Arelatenfi Synodo , quæ Pauliinum Arelat.
Trevirorum Epifcopum Catholicum ihjufte Syn.
depofuit an. 353. a Biterrenfi an. 356. un- Ann. 3^3.
de Saturnini Arelatenfis opera famftus Hila- Biterren-
rius in exilium pulfus eft , & a Parifienfi fis Syn.
anni 362. quæ ipfum Saturninum damna-
v it, appellatiim effe non apparet, licet in- * anlienh
jufta Paullini & Hilarii damnatio utrique jYn‘ ,
ad Romanum Pontificem confugiendi jus pe- nn‘ ^ 2*
culiare tribueret.
A Burdigalenfi anni 385. ad Imperato- Burdiga-
rem provocavit Prifcil lianus , permiffumque lenfisSyn.
id nofirorum inconflantiu , inquit Sulpitius Ann. 385.
Severus , qui aut fententiam in refragantem Sulp. Sev.
ferre debuerant, aut fi hi ipfi fufpefti habe- ^b. 2.
bantur,. aliis Epifcopis audientjam refervare » fa0** hi-
Inftan- | K
E D I T O R U M A D
c De his cauffis, ubi nulla appellatio interceflit,
N O T A T I O N E S .
vide quad dicentur in'Obferv. pa.rt.li. c- S-n* 4-