2. Cor. 6.
ip.
Vo. 20.
jia. s- 3.
H. 14. 2.
Zî. 20. 28.
Nèfcitis quia membra vefira templum funt
Spiritus SanBi ? Et quis effet ifte Spiritus
Santtus , cujus templum effemus , fie con-
cludens demonftrat: Glorificatc, inquit, & '
portate Deum in corpore veftro. AgnofceSpi-
ritum San&um evidenter Deum , & define
blafphemare. Et in A&ibus Apoftolorum beams
2. Cor. 12.'
2 8. IB
./4S. 28.1$.
P/- 84. g.
Æ . 4« 14
Lu c . X. 68.
lb. ‘70.
19
Mattb. 28.
ip.
i. Cor. 14.
14.
If. 40. 14.
Petrus ad Ananiam , qui Deo voverat
oblationem poftmodum exftitit indevo-
tus, fie dicit : Quis compulit te meritin' Spiritui
SanBo P Non es mentitus hominibus ,fed
Deo . Ecce & hic eum evidentiflime Deum
effe, beat! Petri adteftatio manifeftat. Item
ibi ; Dixit Spiritus SanBus: Segregate mihi
Paullum &■ B arnabam ad opus ad quod ele-
gi eos : & beatus Paulius inibi dixit ’ y4 t ‘
tendite , inquit, vobis & uniyerfo gregi, in
quo vos Spiritus SanBus pofutt Apofiolos re-
gere Eccleftam Dei , quam aàquiftvit fan-
guine fuo . Et quis eft ifte, qui Apofiolos
fegregat & mittit, idem Paulius ad Corin-
thios déclarât dicens : Et quofdam, inquit,
pofuit Deus in Ecclefia, primum Apofiolos,
fecundo Prophctas , tertio DoBores , & reli-
qua : 38 ubi Spiritum San6fum Deum luce
clarius demonftravit ; &■ quem in A&ibus
Spiritum San&um effe dixit, ad Corinthios
Deum effe manifefte confeffüs eft : dicit
enim idem vas ele&ionis ad Judæos : B^pe
Spiritus SanBus de vobis prophetavit per os
Ifaia Propheta . Et quis effet ifte Spiritus
Sanétus , qui in Prophetis locutus fit , beatus
David exprimit dicens : Audiam quid
loquatur in. me Dominus Deus : & in Aéii-
bus: Ut impleretur, inquit, Scriptura ,quam
promt fit Deus per os Prophetarum fuorum .
Et hic agriôfce, quod eum Deum evidenter
declarer , qui per os Prophetarum locutus
eft ; ficut & Zacharias in Evangelio ait : Be-
nediBus, inquit, Deus Ifrael, quia vifitavit
& fecit redemtionem plebis fuie : & poft
pauca ait : Sicut locutus eft per os fariBo-
y um Prophetarum fuorum. 39 Agnofcis ' Dominum
Deum effe Spiritum San£ium , qui
per os Prophetarum lqciitus ëft , quod nec
impii. Judæi denegant : qui fi Deus non effet
, non in baptifmö - in uno nomine Dei-
tatis Patri & Filio fociaretur, ficut feriptum
eft , ùbi regulam baptifmi pofuit ipfe Do-
minus. . Ite, inquit , baptizate1 ómnes' gentes
in nomine Pat ris, & Filii, & Spiritus San-
Bit quod folum teftimonium deberet hæreti-
cis fufficere ad credulitatem infeparabifis Trinitatis^
quia nec ipfr audenr aliter baptiza-
re, me regulam Domini corrumpere videan-
tur .* Et ubh unum nomen dicitur, ibi &
major & minor excluditur . Et in fecunda
ad Corinthios: : Gratia' Domini nofir i Jefu
Chrifti , & caritas Dei , & communicatio
SanBi Spiritus cum omnibus vobis. Ut agno-
feas Patris , & Filii, & Spiritus Sanfti unam
effe iubftantiamj ac Deitatenx^. audi Ifaiam
Propîietam dicentem : Qui appendit tribus
digitis molem terne : nam & fingularitèr in-
38 Vulgk addünt ecce. delent noftri an*
tiqui libri .
xVERS . A r r i a n . ; ^ .SP®
venimus in Scripturis digitum , Spiritum
Sanftum nominatum, ut eft illud in Evangelio
, ubi ait: Si ego in digito Dei damo- ^uc> u.
nia ejicio ; quod alius Evangelifta déclarât
dicens : Si ego tn Spiritu Dei damonia eft- 28.
cio . Et Magi Pharaonis vifti fignis divinis Exod. 8.
dicunt : Digitus Dei eft . In Pentecoften , 19.
quod etiam ante adventum Chrifti Judæi
colebant, digito D e i, ideft fpiritu , inferi-
ptas tabulas Moyfes accepit. Et quæ tune in
lapideis tabulis ngurata funt? corda durifli-
ma Judæorum . Poft afcenfionem Domini
in carneis tabulis, ideft in cordibusdïfcipu-
lorum , vifibiliter dignatus eft apparere in
ipfa fpecie ignis , qua Moyfi fin deferto ap-
paruit, de quo credimus Ifaiam dicere : Deus Deut. 4.
nofter ignis confumens eft. Et ficut legimus, ^
quod nemo noverit cogitationes hommum ,
nifi Deus; quomodo Spiritus Sànftus non eft
Deus , qui etiam non folum in homine^,
fed etiam quæ in Deo funt, feire dignofci-
tur ? dicente Apoftolo •• Spiritus enim omnta 1. Com,
ferutatur , etiam profunda Dei : & paullo
poft: Ita qua Dei funt, nemo cognovit, nifi
Spiritus Dei .' Sed forte dicit. aliquis : Ideo
minor eft, quia miffus legitur. Et quid di-
£turus eft ? cum Jegit in Ifaia Propheta ex
perfona Chrifti dicentis: Dominus mi fit me,
& Spiritus e/us: 81 alibi: Spiritus Domini
fuper me, propter quod unxerit me , ad evan-
gelizandum pauperibus remiffionem, & cacis
vifum , annuntiare annum placabilem Domini
, & reliqua t Et ut feiens evidenter de-
Domino diétum , Evangelifta dicit': Cum Luc.41 \
venijfet Dominus Jefus in Synagogam , da•-
tus eft ci liber Ifaia Propheta , quem aperient
invenit feriptum: Spiritus Domini fuper'
me, & reliquat quæ fupradiximus : & poft'
hæc, Plicuit, inquit, librum,& dédit mini-
firo , & dixit Hodie in vobis impleta eft
Scriptura ifia . Credendum- eft mitti , qui
übique effe dighofeitur ? ficut dicit Pfalmi-
fta : Quo ibo a Spiritu tuo a facie tua pf. i4J
quo fugiaml Sed ficut Filii miftioincarnatio
declaratur y cum fe dignatus'eft aut in co-
lumbæ fpecie, ve'1 in igné, aut diverfishu-
jufmodi affumptis indiciisi declâtare ; quomodo
ergo minor credendus: êft , qui etiam
Deum, qui, ficut ipfe , æqtialis eft Patri
approbatur ad noftram remiffionem mififfe ;
& non folum mififfe , ficut per Ifaiam di-
&üm memoravimus ; fed etiam fecundum1
carnem creaffe , ficut habes in Evangelio ^ ,j
Angelum ad Mariam dixiffe.' Spiritus,■ jin-» ^
quit , SanBus" venièt in téy 'ûfi & viftW*
Altiffimi obumbrabit tibi , & reliqua . Non' 1
enirh generatione V fed jufliöne , & bènëdi- c°"c ^
ftione San&i Spiritus^ conceptus eft Ghri- Çâti0;t,
ftus, ficut & alius Evangelifta ait : Invert- fed A
ta eft , inquit , 'habens in utero 'de Spiritu he Scf*
SanBo. Prophetæ autem dicunt -frequenter , pe«fi||
ficut jam memoravimus :. Hac . dicit .Domi-
nus\ & qui fit ifte Dominus, Michæas Pro-
phèta evidenter oftendit , : cuhi loquitur ad jß.
Achâb u ^
39 Iidem libri Agnófcimus-,
40 Conjtinftio 6* ex iifdem fuppleta.
^.28. 25'
i/. 6. 10
mattb. X2.
&
I * IP
- 7* 9 I
■ 41
§Tbejr>is-
33.4.
i.103. 3.
■ .
k
138. 7.
-297 Breviarium a
3* Achab dicens : Si tu de pralio fanus redie-
ris , in me non eft locutus Deus . Et quis
ifte Deus fit , qui in Prophetis locutus fit,
Paulius Apoftolus demonftrat, cum dicit! ad
. Judæos Bene , inquit , de vobis- Spiritus
SanBus prophetavit per os Ifa/a Propheta :
• Vade, inquit , excaca cor populi hujus , &
reliqua.
XVI. Interrögandi funt tarnen hæretici,
cujus major offenfa fit, qui in Patrem pec-
cat , an qui in Spiritum Sanftum , quem
dicunt Deum non effe . Et cum dixerint
xnajorem offenfam effe qui in Patrem pec-
cat ; interrögandi funt iterum, (filii Ifrael
utrum Patri peccaverint, an alteri ? Cum
refponderint, quia Patri peccaverunt ; iterum
interrögandi funt, fi eis fuerint dimif-
fa peccata ? Utique non negabunt, quia &
legimus, quod conyerfi fint ad Dominum ,
& dimiffa fuerint eis peccata . Deinde in-
terrogandi funt, ut exponànt, quomodo in-
telligant diftum a Domino: Quicumque in
Spiritu SanBo peccaverit , non remittetur ei
neque in hoc faculo, neqmin future. Si Deus
non eft, quare tam gravis ejus offenfa a
Domino effe dicatur ? Iterum interrögandi
funt, fi fuerint filii Ifrael contumaces Deo,
an non ? Cum non negaverint , quia nec
poffunt; dieendum eft eisV quomodo acci-
piant illud 4uod beatus Stephanus Judæis
erprobrat dicens : ; Vos femper refiitifiis Spiritui
SanBo, & . femper ei contumaces fui-
fits,v ficut & Patres vefiri . Audi etiam ad
Theffalonicenfes, ubi Spiritum San&um 41
& priori loco: ponit, & Dominum nuncu-
pat, dicens; : Dominus autem divigat corda
vefira in caritate D e i, & patientia Chrifti.
Diligenter adverte, quia hie Spiritus ^San-
^lus oratur, -utvcorda credentium dirigatin
caritate Dei, & ' patientia Chrifti ïkInterro-
(gandi funt etiam,. quid ma jus. fit , utrum
cæli , an rvirtutes cælorum ?» - &> cum fine
dubio dixerint virfcutes cælorum , dicendum
eis eft: In tantum Spiritus’ Sanélus minor
non. eft., fed! fummus eft:., ut cum verbo
Domini dicantur cæli creati, Spiritu San£lo
ivirtûtes cælorum. Accipe adhuc iibi creator
t evidenter Spiritus Sanftus deferibitur .
; Job dicit :< Spiritus divihus , qui fecit me .
Et divinum utique creatorem uno: verficulo
demonftravit; * cum divinum appellat , &
Deum & creâtorem oftendit ^ ficut & David
dicit : Emitte Spiritum tuum, & cxea-
buntur, & renovabis fzeiem terra . Interro-
gandi etiarif'funt , fi créa tu ra ubique effe
pöteft, an non . Et cum, refponderint, quia
non ubique,Ificut & vefum eft;.dicendum
fine dubio : Spiritus Sanftus Deus eft., &
non creatura , qui ubique effe deferibitur ,
de quo , ficut jam di&um eft , Propheta
[omnipotentiam ejus metuens dicit : Quo ibo
a Spiritu tuo , & a facie tua quo fugtam i
Agnofce ergo nullum effe locum'* ubi non
omnipotentia Spiritus San&us præfens effe
probetur. Item interrögandi , ütrüm poflit
alius præter Deum peccata dimittere ? Et
.. Tom. II.
41 Vulg. &. priorsm . Noftros codd. fccuti fu-
mus.
cum refponderint, quia nullus nifi Deus ,
quia fenptum eft .• Nemo poteft peccata di-
mittere nifi folus Deus: dicendum eft eis fine
dubfb : Spiritus Sanélus Deus eft , qui
remiffionem peccatörum conferre dignofei-
tur, ficut Dominus dixit : Accipite Spiritum * 21.
SanBum : quorum remifèritis peccata , remit- Jo. zó. 22.
tentur éis: qui etiam in Baptifmo. cum Pa-
• tre & Filio baptizatis, remiflionetn tribuit
peccatörum. Audi etiam quod SpiritusSan-
£tus Deus eft, qui frequenter cum Patre &
Filio copulatur. Ad Corinthios , fieut jam
di£lum eft: Gratia, inquit , Domini nofiri qqy
J efu Chrifti,& caritas Dei, & communicatio
SanBi Spiritus cum omnibus vobis : qui
fi non-effet Deus, & creatura effet , ■ ficut
blafphemat hæreticus , numquam in baptif-
mo , ubi falus humarii generis agatur , Patri
& Filio copularetur . Nam quod unius Una trium
fubftantiæ fit Pater, & Filius , & Spiritusperfonarutn
Sanflus , Ifajas Propheta dicit , ficut jam 'u°ftantla*
memoravimus: Quis appendit tribus digitis If 49.12.
molem terra ? quo loco per tres, digitos in
tribus perfonis unam fubftantiam effe per*
docuit ; quod Apoftolus de Trinitate didlum
intelligens ait : Omnia ek ipfo, & per ipfum, R0w.11.3tf,
& ' in ipfo funt omnia ; .ideft 42 Patre, & Fi- 4 *
lio, & Spiritu Sanélo omnia coritinentur .
Item ad Corinthiös dicit idem Apoftoluà :
D e u s -qui dixit de teYiebris lumen Jolende- 2 çoy ^
fe e r eq u i inluxit in cordibus nofiri s 43 ad * 43 *
illuminâtionem feientia clantatis Dei in fa-
ciem Chrifti Jefu : quo loco manifeftiflime
Trinitas intelligitur. Deus, qui dixit de te-
nebris lumen fplendefeere , Spiritus Sanélus
àgnofcïtur ; & ubi dicit , illuminationem
feientia claritatis D e i, Pater intelligitur . In
eo vero , ubi dicitur in freiem Chrifti Jefu
, Filius defignatur.
XVII. Audi âdhuc, quia Trinitas in uni- Triiitnpatate
manet, & unitas in Trinitate; Ange- fonarum
lorum & Archangelofum voces decJarantin Uivinitas,
Ifaja, ubi Séraphin' hymnum feribitur di- & æquali-
cere : SanBus, SanBus , SanBus Dominus fta,Sa, ^1°n”
Deus Sabaoth , non tres San£\os ,'t fed ter jr 6. 3.
Sanftum conclufit dicendo, Dominus Deus * 5
Sabaóthi ideft ut tres perfonas , & unum
Deum intelligas. Non femeldicuht ; ne fin-
-gularitatem credas ; non bis , he Sbiritum
•Sanftum excludas^ non San£li Domini Sabaoth
, ne tres deös -more Gentilium fatearis :
,fed diciint SanBus, SanBus, SanBus Dominus
DeusSabaóth * & eft Trinitas : Deuslau-
datus, qui eft Pater, & FiJius, & -Spiritus San-
£lus;-quem. etiam Deum éffe ex operatio-
num æqualitate, qui oculos cordis fànos habet
facile potèrit approbare, ficut in fequen-
tibus demonftrabimus.
XVIII. Sicut’falvati Pater, ita & Filius,
ita & Spiritus Sariftus^ De Patre : Salva nos P/. 105.47.
Deus nofter, & .congregâ nos de nationibus.
De Filio Venit Ffl’ius hominis falvurq fa- Luc.19,10.
cerev quod perierat : & a l ib i ' Ipfe .eriim: fair Matt. 1.25.
vum faciet populum fuum a peccatis eorum.
De.Spiritu San&o- ad Titum : Salvos nbs Fit. 3. 5.
fecit per lavacrum. regeÿerationis •.& rmova-
_________ _______ X 2_____ tio-
42 Ita codd. Vulg. ex Pâtre & Filio.
43 Ex iifdem codd. fupplevimus ad.