AUCTORITATEM talia fentientium non sUmus
pares : qu'ta multum nos 0" vita merit is an-
tecellunt , 0 “ ali qui eorum ADEPTO NUPER
SUM MO SaÇERÇOTII HQNORE SUPEREMINENT.
Dein de laicus erat iße Hilarius, cum Au-
guftino jam mortuo , ac proinde non ante
annum 430. fçripfit Cadeftinus PapaadGal-
liarum Ëpifcopps : Profperum enim, & Hi-
larium filios voçat, non fratrçs, ut Coepi-
feopos appellari decuiffet ; nec aliter eosdera
compellat fan&us Auguftinus initio libri de
Prædeftinationç fan&orum, quam ut filios.
Profper in At Hilarius Arelatenfis jam initio anni
Cbron.Ha- 429, in Arelatenfilcathedra conftitutus fue-
noratus rat poft obitum Honorât!, qui Patrocloocr
Majjil. in cjfo fubftj tutus anno 426. biennjo tantum ,
Honorato Maffdienfi tefte, Epifcopaturagef-
tiilaui, ßt < Quod adhuc probatur ex vita fan£U Germant
Anùffiodorenfis . Hic enim cum anno
429.ut vult Baronius ÿ vel ut atii, 439.
ex Jegatione Britannica reverfus Arelatem
Conßan- fe confuliffet, Illuftrabatur eo tem p o r e in-
tiuS Preß- quit Conftantius , croit as Hilario Sacerdote
byt.in v i - multimoda virtute pretiofo, Dçnique his ex-
ta fanât preffiffimis verbisfan&us Profper Hilarii Arçl.
Germant Epifcopatum commémorât in epiftola fiua .
Antijfio- Unum, inquit, eorum praçipua auftoritatis
dor. fpiritualium ftudiorum virtim fanBum Ht-
S.\Profper j arjurn Arelatenfem Epifcopum feiat beatitu-
*r ew*'ae* do tua admiratorem feBatoremque in aliis
J*n omnibus tua effe doÇlrina, & de hoc , quad
numVof ^trelam trahit , jampndem apud fanfti-
ßus tatem tuam fenfum fuum per litteras velle
conferre, Hæc quidem verba Arelatenfem Epifcopum
irreptitia elfe & expungenda cenfet
Cardinalis Baronius: cui fere.fubfcribitVof-
H iß , Pe- fius . Longe tarnen magis placet , inquit , f i
lag. I. 6. pro. Hilario feribatur Honoratus : ficut feri-
ptum dicit a do&ilïimo Efpencæo çommen-
tariis in epiftolam ad Timotheum , lib, i,
cap. 9. Quod five ille, inquit idem Voflius,
ex manuferiptorum fide , five ex ingenio fecit
, nobis quidem fententiam fuam impenfe
probat . Verum nemini probandam fpero
hanc emendationem , cui manuferiptorum
fides, çhronologiæ ratio, verbaque ip.faPro-
iperi omnino repugnant ’.Poffumusquidem ad
tredendum effe confiantes &c. Hæç prima
ratio diftin&ionis utriufque Hilarii ex unius
Epificopatu petita, quo numquam alter fuit'
infignitus.
VIII. 2. Longe diverfus utriufque Hilarii erga
-Diverfus fan&i Augußini do&rinam affe&us . Arela-
utriufque tenfis enim etfi illius fe admiratorem feEla-
in Augu- toremque in aliis omnibus profiteretur , ejus
fiinum af- .tamen ;cJe prædeftinatione fententiam in que-
feftus. relam trahebat ; & unus erat eorum quos ca-
ligo ifiius opinionis , quæ Augufiinianæ ad-
Profper ep. verfabatur , obfeurabat. HiUrius autem Pro-
'udfanSlumfperi focius dodlrinæ fandVi Augußini in
Auguß. omnibus addifliffimus erat, ut ipfe de fete-
ßatur his verbis : Nolo autem fanftitas tua
fie me arbitretur hac feribere, quafi de its,
qua nunö edidifli, ego dubitem . . . Ceterum
hac fufpicione in tantum careo , ut potiusin-
firmitatem meam , qui. taies parum patienter
fero, notabilem putem. Inter eos porro, quos
inoleße ferebat, ipfum Arelatenfem Epifcopum
fuifla, duhium non eß, cum, etfi ejus
nomen non exprimât , eum tarnen iisdem
icoloribus .depingat, quibus & Profper . Sed
plane, inquit, illud tacere non debeo, quod
fe dicant tuam fan&itatem , hoc excepta, in
faSlis & diSiis omnibus admirari . En Hila-
rium Arelatenfis Ecclefiæ Præfulem , quem
-Profper fupra dieebat admiratoremfeElatorem-
que in aliis omnibus Auguflinianæ do&rînæ,
excepta quæfiione quam in querelam trahebat.
- 3. Profperi focius auâor fuit eidem Profpero,
ut ad fandlum Augußinum feriberet,
ejufque litteras fuis conjundlas mifit in A-
fricam, quemadmodum ipfe narrat in fine pls ■ i
fuæ epiflolæ; ubi & alias commémorât fu- tus Aid
perius a fe feriptas ad eumdem Augußinum,
quicum neceffitudo frequenfque commer- ter notai
cium interceffiffe videtur. E contra vero
eodem tempore feribit fanélus Profper Hilario
Arelatenfi jam olim in mentem ve-
niffe ut Epifcopum Hipponenfem litteris
conveniret, fenfum fuum cum ejüs doftri-
na çollaturus ;• incertum tarnen fibi efle utrum
id eßet praeßiturus . Quod omnino fufficit
ut unus ab-, altero diverfus demonflretur .
Prior enim Augußino familiaris fuit , po-
fierior nequaquam.
4. Hilarius ' Profperi commilito olim Augußini
lateribus. adhæferat, ejufque doftri-
næ ladte aliquamdiu jn Africa fuerat enu-
tritus: hoc enim ipfe fignificat . Sajficiat ,
inquit, miht poena mea , quod a prafentia
tua delictis exulatus, ubi falubribus tuisube-
ribus nutriebar, non folum abfentia tua cru-
cior, verum etiam pervicacia1 quorumdam .
Arelatenfis veto Hilarius numquam in Africain
peregrinatus efi.: Ex ejus enim & ex
Honqrati vita docemur hujus ßudio & opera
Hilarium a fæculi delieiis ad monafiieæ
vitæ inßitutum tradudlum conßanter apud
Lerinum perfeveraffe, quoufque mortuo Honorato
in ejus locum fuffeftus eß triginta
nondum annos natus.
His de utriufque Hilarii'diferimine elu- ^
cidatis evanefeit Voffü , aliorumque affer-
tio , qui non aliam iob cauflam Hilario vel jarjjpJ
Arelatenfi, vel Profperiano opus de Vocatio- fneriicJ
ne gentium adferibendum putarunt, quam neci^
quod conflarunt ex duobus unum. Cui ar- latenfe
gumento alterum addo de utroque feorfim. ell op0
De Hilario quidem Arelatenfi : quod nihil
in opere fie Vocatione omnium gentium oc-
currit, quod vel minimum fuliginera Semi-
pelagianam redoleat : qua certum eß Hilarium
Arelatenfem vehementer infeftum fuif-
fe. Immo vero omnes Semipelagianorum
errores hoc feripto peffumdantur.
Ad Profperianum quod attinet, feu idem
cum Syracu&no, feu alter ab eo, non au-
;ftor eß .tam præclari opufeuli, Neuter enim
tanti fuit in Ecclefia nominis, ut inter Ecclefiæ
Magißros .ac Do&ores meruerit aGe-
lafio PP. numerari : ut numeratus eß au-
ftor quern difeutimus. Neuter ea fan&ita-
tis aut doftrinæ faraa damit, utDemetrias
virgq optaverit fibi ab eo tradatum fcribi
de yirgmitatis propofitp : idem enim procul
dubio utriufque feripti auftor , ut oßende-
mus
6 2 1 D E V 0 C A 1*. O M
mus ihfèrius , & vel fHli affinitas una de-
monftrat. Contra vero a Ifilo librorum de
Vocatione gentium longe abborret Hilarii
utriufque phrafis ; hæç jejuna > humilis ac
repens j ille ornatus, fublimis & ad luxu-
riem ufque exuberans-. Neutrius demum
epiftola ullum præ fe fert charadlerem , qui
tam eleganti, tam eruditæ fçriptioni fi mile
quid expe&are finat, Syraeufani enim bre-
vior epiftola & contractor , quam quæ ab
liomine erudito de hujufmodi quæftionibus
fcribi debuerat. Alter ultro profitçtur tenui-
tatem virium fuarum : videtur etiam non
fatis deprehendiffe quam perniciofum eifet
dodrinæ catholicæ adverfariorum dogma ,
quos dubitat tojerari polfe ; excufat fe apud
Âuguftinum , quod aliter in fuperiori epiftola
feripfiftet de jllorum fententia ,, quam
tunc feriberet. Denique imbecillitatis pro-
priæ eonfeius, ac timens iterum ne minus
digne ac intelligçnter opinionem Semipelagianorum
referret , monet fe in Profperum
illius melius çxpiicandæ provinciam tranf-
mifilfe ; ut videatur omnino zelo erga Chri-
fii gratiam ardentiore fuifle præditüs, quam
ea feientia inftruftus, quæ in illius dçfen-
fore exigeretur ».
■ XL Hæc feadem ratio retinet me, ne alteri
Profper Voflii conjefturæ fubferibam, qui.vix dubi-
■ urelia* tandum putat quin Profperi Aurelianenfis
■ enfisfit- Epifcopi Audio_&:operæ debçamus hanc de
le libello gratia lucubrationem . Quantam enim in eo
pm ido- diççndi fçribendique çopiara fuifie exiftime-
Am au- jnUSî qUi Apollinaris Sidonii. ftilum emen-
mliin t o e c o a a u s eft, ut fanfti Aniani Aure-
Wdmiùs H H Epifcopi rçs geftæ, mores,
1.8. ep. ^«rita ,, virtutefque memoriæ çommenda-
| rentur? quod faàum prodit Sidonjus.. Hanc
I procul dubio proyinçiam non detre^affet ,
luique prædeçefforis vitam , aliorum Epi-
feoporumexemplum feeutus, ipfe defçripfif-
fet, fi in eo tanta fuiffet façundia , quantam
in libellis de Vocatione gentium mi-
rantur eruditi * Quid quod earn, de qua agi-
tur, çontroverfiam vix credidérim ad ea ufque
loçà penetraffç, in quibus Profper ille
morabatur?
| n pro>, Alteri Profpero, qui CarpentoratenfiVa-
èer qui fenfique. Conciliis fubfcripfit, quod nonnul-
ipifeopus lis placet, opus iftud ex conjeaura tradere ,
fuit anno ne refutatione quidem indiget. Hune enim
I27- & jam mortuum îaudare non potuit Gelafius
| 29- . Papa, qui anno 496, hoc efl; triginta & amplius
annis ante utramque illam Synodum
e vivis excefiit: prior enim anrjo 527. po-
fterior 529. habita eft . Addo librum feri-
ptum effe circa initia motæ adverfus Augu-
ftinum controverfiæ : quæ totis centum annis
Profperi hujus ætatem præyertere. Ex
quo cuj panda hoc loco Voflii , viri alias di-
ligentiffimi, indiligentia, qui inter Profpc-
•rom Aureliajienfem .&hunc poftériorem non
difçernit,
Venjmus tandem 3 ad Profpemm Aqui- XII.’
tanum Leonis noftri Notarium, five poft- Profpero
modum 3 Epifçopus fuerit, ut vulgo- pu- Aquitano
tant, five numquam- ad .eum gradum evo- ut^Hm
&US fit, ut modo confiât inter eruditos . poßit o-
Huic eo difficilius abjudicari p.offe videtur P“ fcu.“ 1.ra
hujus opufeuli poffeffio , quod o&ingento- a C^1 1
rum annorum præfcriptione , omnium qui z
.habentur 1VISS. codicum fide , totiufque
Galliçanæ Ecclefiæ fuffragio firmata legi-
tur; quod omnium eciara fere feriptorum
in eum vota concurrunt ; & in omnibus
,fere. operum ejus editionibus jam exantiquo
pro genuino ejufdem fétu habitum eft feri-
.ptum iftud •
Eft una quidem Profperi Lujufque aufto-
ris. .çirca Cfirifti gratiam doftrina. Uterquc
fanftp Augußino fuccinit. Verbis tarnen &
jnodis loquenfii yidentur diferepare •* & ad
cam explicandi rationem, eaque velut emol-
limenta defeendit ifte au£tor, ad quæ nunv*
quam Profper confùgiffe legitur, Quæcauffa
fuit Gerardo Voflio afferendi, quod ejusfen-
tentia non ex amuffim quadrat do&rina Pro-
fperi, fed mediam potius viam fequitur inter
Augußini fententiam & earn quæ fuit
Semipelagianorum : quod an verum fit;, in-
.ferius opus er it inquirçre.
.2, Stili difparjtas auftorum quoque diftin-
Äionem arguit : quod Joanni Latio primo
vifum eß, lib. 2. dé Semipelagianis cap. 3.
Cajfander & Cofierius Profpero ( tribuunt )
Px antiquorum codicum au&oritate ; verum
fiilus a Profperi fiilo abludit, & rerum tra-
ftatio diffimilis eft t Quæ caufaeadem, opi-
nor, fuit, cur opufculum ißud aureum, ut
fæpe ab erudifis appellatur , Profperi non
effe pronuntiarint viri plurcs doftiffimi ,
quos 'inter ( præter Latium ) numerantur
Gerardus Voflius, Hugo Grotius, Antonius
Arnaldùs , Henricus Norifius , nunc S. R.
E. Cardinalis, & alii nonnulli. Certe aurons
librorum de Vocatione ßilus Profpe-
riano longe caftjgatior çonçinnjorque -, ele-
gantior fii^io, periodi magis coramenfura-
tæ , antithefes fententiarum verborumque
pugnæ frequentiores, fehematum ufus cre-
brior, tota denique oratio ex affe£lato rith-
raorum pccurfu longe modulation Hocque
in primis attendendum, utpote non nifi ex
confiliQ ßudioque natum: non enim tune
folum occurrunt cum in eas velut fponte
p urrere videtur oratjo, quod & non numquam
in Profpero invenerisj fed ali js etiam mio-
cis, ubi non nifi data opéra ufurparentur .
3. Scribendi mçthodus audlori anonymo
familiaris a Profperi ratione plurimum dif-
fidet. Hic enim palam & publice afferto-
rem fe vindicemque fanfti Augußini exhi-
bet,
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S ,
ditur, innititur præfertim 2 Confer Obfervationes huic Diflertationi vulgatæ infcrjptiofubjiciendas
§. 1.
_ 3. Hæc opinio, qua S. Profper Aquitanus
•c.pilcopatu aliquanao ornatus a nonnullis creni
epiftolæ ad Ifemetriadem , quam tarnen ar-
bitrariam & falîkm oftendimus adnot. 2. in
eamdem epiftôlaçit