Mattéi 25.
47
CAP. III.
Honoratus
fratre mor-
tuo , venit.
in Italians,
& apud
Epifcopos
•hofpitaitur,
48
Leontius
Epifcopus
Foroju-
lieulis.
49
P/-SO- ’ 3-
Luc. 10.19.
Lcrinam
Infulam
ingreditur.
Sa
3.55 . , y 1 t a . s-. ip
pifle crediderit, multiplieibus pfallentiummdi-
cavit agminibus. Hinc Hebræus, hinc Gras-
cüs, hinc Latinus exultât. Jüdæus ipfe Chriftum
refpuens fidelem Chrifti fervura admira-
tur.Aftra ipfa ferventes chori pulfant,&ut
credimus cum humanis Vöcibus angeliéi chori
concinunt, fideli fâmulo fuo Chriftusoc-
currit. Euge, Venanti > f erve bone & fide-
lis t & dum audis, intra in gaudium Domini
tui , memento noftri quos adhuc fæculi
gaudia impugnant , Aceipitlnt finena carnis
animæque eertamina ;-fumit principium vita
përennis & gloria. 47
XV. Hinc jam vobis Honoratum veftrum
Chriftus reducit, & occulta manu 48 falubri-
tatem regreffu fui temperat . Nam quicquid
præterfluens tangit, illuminât. Hujus Italia
benedici gaudet introitu . Hunc Tufcia ve-
nerata comple&itur, & blàndiffimas per Sa-
• cerdotes fuos moras ne£lit. Porro Dei pro-
videntia nobis profpiciens cunfta difrupit, &
quern e patria eremi defideria provocarant ,
hunc in eremum huic urbi propinquam Chriftus
invitât . Vacantem itaque infulam ob
nimietatem fqualloris , & inaeceffam vene-
natorum animalium metu, alpino haud longe
jugo fubditam petit . Præter fecreti op-
portunitatem, fan&i ac beatiffimi in Chri-
% viri*Leontii Epifcopi obleftatus vicinia,
8e caritate conftri&us 49 plurimis etiam
novo aufu retrahere ilium conantibus. Nam
eircumje&i accolæ terribilem illam vaftita-
tem ferebant, & fuis occupare ilium finibus
fïdei ambitions certabant . Verum ille hu-
manæ converfationis impatiens, & circum-
cidi a mundo vei objeélu freti eoncupifcens,
illud corde & pre geftabat, nunc fibi, nunc
fuis profetens: Super-afpidem & bafilifcum
ambnlabis, & conculeabis leonem & draco-
nem : & in Evaiigeliis Chrifti ad difcipulos
fuos fa&am prommionem : Ecce dedi vobis
poteftatem calcandi fupra ferpentes &■ fcor-
piones. Ingreditur itaque impavidus, & pa-
vorem fuorum fecuritate fua difcutit. Fugit
horror folitudinis , eedit turba ferpentium .
At quæ non tenebræ illud lumen refuge-
runt ? Quæ non illi medicamento venepa
cefferunt ? Inauditum vere illud , & plane
inter miracula ae mérita illius 50- deputan-
dum reor, quod tam frequens, ut vidimus,
in illis ariditatibus ferpentium occurfus, ina-
rinis præfertim æftibus excitatus, nulli um-
quam non folum periculo, fed nee pa vort fuit.
XVI. Quid longius morer, coopérante, ut
ita dicam, Chrifto , omni , quæ prius de-
terruerat , adverfitate fuperata Honoratus 51
47 Quefn. addit Amen . Deeft in Boll. & no-
flris co'dd.
48 Ita cum Boll-, codex Vat. Reg. zoz$. Quefn.
falubri regreßu fui.
4P Ita codd. & editi excepro Quefn. apud quem
plurimis fitim novo bauftu protrabere conantibus.
50 Sic ex iisdem MSS. Vat. Reg. Salinas .
Q-efn. cum aliis editis mirandum.
51 Ita Salinas , uti etiam fupra : Honoratum
veftrum . Quefn. nofter.
52 Salinas addit etiam.
53 MSS. Vat. Reg» & Boll, venire.
vefter caftra illic qusedam Dei collocat; &
qui locus dudum homines^ a fua commora-
tione repulerat, angelicis: illuftratur officiis.
Illuminatur latibulum , .dum lumen occuli-
tur. Cedit ignoti prius exilii obfcuritas vo-
luntarii exulis claritati. Quid ergoacceffio,
quid emendatio ilia conferat ? Quocumque
Honoratus accefferit, adeffe illic 52 honorem Si
neceffe eft. Hie primum illigatur diu evita-
ti clericatus officio : hie refugam fuum fa-
cerdotalis infula innefilit ; & qui 53 ire ad
dignitatem defre6laverat, ad ipfum dignitas
venit . Apparuit illic Presbyter non duplici
tantum , fed multiplici honore digniflimusj
coram quo nullam Sacerdotii diftantiam ,
nullum nominis privilegiumEpifcopatus agno-
feeret . Nemo umquam Epifcoporum fibi
tantum ufurpavit, ut fe Presbyteri illius col-
legam 54 computaret . Verum ille tam in- ft
tegram in Sacerdotio Monachi humilitatem
confervabat:, quam plene Monachus Sacerdotii
merita poffederat.
XVII. Induftria illic fua fufficiens eleftis ,
Dei Ecclefia; templum excitatur, apta Mo-
nachorum habitaculis te&a confurgunt : 55 5}
negata: a feculis aquse largiter fluunt , in
uno orta fuo duo veteris teftamenti miracu-
la proferentes. Nam cum de faxo erumper
rent in media maris amaritudine dulces pro-
fluebant. $6 Certatim jam-illucomnisregio
quxrentes Deum dirigebat. Honoratum ex-*-
petiit quifquis Chriftum defideravit; & plane'
Chriftum-, quifquis Honoratum expetiit,
invenit . Illic enim ille totus vigebat , pe-
£Ius ejus quafi pra?celfam arcem & fplendi-
diflimum templum infederat. Illic caftitas y
quce.eft fan6Iitas , fides, fapientia & virtus
habitavit: ibi juftitia fulfit & veritas . Itaque
velut 57' ulnis effufis patentibufque bra- $?,
chiis in amplexum fuum , hoc eft in amo-
rem Chrifti, invitabat : omnes undique ad
ilium certatim confluebant. Etenimquzead**
hue terra , quie natio in Monafterio illius
cives fuos non habet? Quam ille barbariem
non mitigavit ? Quoties de immanibus bel-
luis 58 quafi mites fecit columbas. P. Quam $8
amaros interdum mores Chrifti dulcedine
afperfit ? Et quorum pravitas fibimetipfis prius
pcenalisi fuerat, eorum poftmodum gratia ob-
le&amento omnibus erat. : deguftata deinde
boni fuavitate, non poterant non magis &
magis odiffe quod fuerant. Nam velut ad-
dufti in novam lucem antiquum ilium 59 j?
diu infidentium eitorum carcerem deteftaban-
tur . Pulfa- per exhortationem illiuseft varia
peftis animorum . Amaritudo , afperitas, &
ra-
$4 Arel. cod. copularet. Mox pro in facer doth
Quefn. in margine, forte in facerdotium.
55 Ita Salinas, qui codd. Vat. Reg. adhibuic.
Quefn. negata faculis aqua fluunt.
5$ Sic ex eodem Salinas . Quefn. Certatim fe
jam illuc omnis regio quarens Deum &c.
57 Quefn. vents effufis protenfifque braebiit .
Pretulimus leftionem ceterarum editionum , 8c
Var. Reg. 1025.
58 Unus cod. quam mites-.■
'59 Quefn .d iu in fe denforum errorum . Ce.te-
rarum edit. 8c codd. leftionem fecuti fumus.
rabies locum dabant libertati , quam Chri-i
I fo ftus obtulerat, & doi dèle&âbat requies port
longam & gravem Pharabnicam fervitutem.
Stupenda & admirabilis permutatio , non
Circeoj ut ajunt, poculo ex hominibus feras
, fed ex feris homines Chrifti verbum
tamquam dulciffimum poculum , Honorato
I 61 miniftrante, fâciebat. Quid enim non 61 ex-
tunderet ilia inftantià cum alacritate con-
I junfta? âut qui lapides non in Abrahæ filios
verterentur ? ubi tanta in expoliendis men-
\ 6i tibus é i erat officina virtutum , ut fi minus
hominem ad falutem fuam vivis exhor-
tationibus promoveret, Deum oratibne con-
ftringeret. Omnium, ille pâffiones , fuas cre-
didit, & tamejuam fuas flevit : profe&us la-
borefque omnium, fuos computavit \ feiens
gaudere cum gaudentibus, 'flere cüm flenti-
bus , fimul & vida & virtutçs omnium in
merîti fui cumulum transferebat .Sicut enim
H virtus ad virtutem ■ <£3 excitât, itamiferatio
■ 64 miferis impenfa frudiificat . 64. Metet enim
fingulis plüfquam fibi finguli . Singulorum
t; 6$ enim fa lus 6 5 unam illi gloriam inftruit.
Impiger, feftinus , infafigabilis perfeverat ,
prout cujufque naturam morefque perfpexe-
I ^ rat . Hunc fecreto, 66 ilium palam ; hunc
feverus , ilium blandus aggreditur ; & ad
I caftigandi immutationem , ipfam plerumque
faciem caftigationis immutat. Inde illud'erat
quod non facile quemquam tantum vel amari
_ vidimus vel timeri : ita enim duos hos af-
. feftûs fui in .unoquoque fuorum collocabat,
ut & amor fuus delicti metum , & timor
difeiplinæ amorem introduceret.
WP. IV. XVIII. Incredibile eft quantæ illi euræ
alfinen- ne Que.m triftitia affligeret, ne co-
§*tat‘°. fecularis urgeret. Quam facile per-
-wtio : Ho- fpcxctlt quid quemque vexaret, 6j tamquam
soraii vir-fingulorum mentes mente geftaret. Quanta
^tes . præterea pietatis difpenfatione providit , ne
■ ^7 quem nimius labor gravaret ,, ne quis ni-
mia quiete torpefeeret. Ipfos , fi dicipoteft ,
I <58 fingulorum 68 fratrum fomnos pio peniavit
affe&u . Valentes corpore a defidia femper
excutiens , ferventes fpiritü cogebat, ad requiem
. Omnium vires , omnium animos ,
omnium, ftomachos inftin£tu , credo , Dei
noverat , vere fervus omnium fâÉlus propter
Jefum Chriftum . Mirandum ; e:ft quomodo
unuS; tot .fi.mul officia compleverit, tam va-
Tom. II. .
ria praefertim infirmitate vexatus. Fortiffi-
mos quofque, & recenti adhuc converfatio-
ne prævalidos in jejuniis vigiliifque, impar
viribus , pari lege comitatus eft . Infirmos ^
ipfe infirroior vifitavit : refrigeria animarum
fimul providit & corporum : & ne quid cui-
quam minus fuiflet! impenfum, animo femper
recurrebat : hic alget-, hie 69 cogitat r 69
illi labor gravis eft ; huic hæc efca don con-
venit : ille ab alio læfus eft ; grave eft quod
hie intulit, nec minus grave quod ifte fen-f
fit 70. Grandi inftantia opus eft, ut offen- 7°
fa gratiam confequatur , & hie fibi illatas
contumelias aut leves aut nullas computet ;
hie 'autem fe gravilfimas intuliflfe fufpiret .
Hæc illi jugis opera , jugis intentio erat ,
levigare omnibus ; jugum'Chrifti , &- quicquid
' diabolus ; injeciffet , avertere , difeuffo
culparum nubilo , gratiarum lèrena revoca-
•re , amorem Chrifti & proximorum aman-
do inferere , & mentes omnium tamquam
fuum peélus excolere :■ in no va re gaudia , &
ad Çhrifti femper defiderium tamquam primo
converfionis die inardefeere.
XIX. Hinc illud erat quod 71 omnis Con- 71
gregatio. ilia divinæ cupida fervitutis ad nomen
ipfius ex diver fa terrarum parte colle-
fta, tam moribus- quam Jinguis diffona , in
illius amorem !.confpirabat . Omnes Dominum
, omnes Patrem vocabant. In illo fibi
patriam , 72 propiriquos , & omnia fimul ?2
reddita computantes. Didicerant omnes, ipfo
fibi compatiente, dolores illius fuos :compu-
tare, ut non immerito egregius & in Chrifto
b«atiffimus. vir Salvianus. Presbyter caro- Salvianus
rum fuorum unus in feriptis fuis dixerit : Presbyter,
quod 73 ficut cæli faciem pro fua Sol aut 73
obfeuritate aut ferenitäte mutaret, ita Con-
gregatio ilia çælum fitiens , & cæleftibus
ftudiis mancipata ab ipfo vel nubila vel fere-
nitatem mentiums^ quafi peculiari in Chri-
ftâ §L0'Ç ’ ^ufciPeret ? 74 ipfoque &. affli^o 74
afflictaretur , & .refpirante revalefeçret. Hinc
ilia erat , & adhuc oratioriibus fuis 75 per- 75
manet diffufa in Monafterio fuo fanfti Spiritus,
gratia, tanti doftoris & exemplo &
admonitione firmata in variis charifmatum
donis , in humilitate .& manfuetudine , in
caritate non fiÂa, & una capitis gloria 76 76
in diverfitate membrqrum..
XX« Magna-illi inter hæc in advenas &
B b hof-
60 Apud Quefn. deleBabatur.
6x Vat. Reg. 1025. obtineret .
62 Vat. Reg. 645 erant officia. Mox apud Salinas
quod f i minus.
<$3 Ita . Vat. Reg. codd. cum editis excepto
Quefn. qui in textu præfert excitans. . . . impendent,
& in margine excitât . . . . impenfa:
64 Quefn. ex MS. Arel. Medetur enim fingulis
plus quam fibi fingulo. Magis placuit leftio aliorum
editorum, quae -item eft codd. Vat. Regi & videtur
explicate vetbum fruSlificat , quateaus Honoratus ex
nuferatione pluribus impenfa metet plus glorias,quam
linguli ;, qui ej,us opere falutem confequentur.
65 Cod.Vat. Reg .1025. unam illius gloriam Jlruit.
66 Ita Salinas. Quefn.-bunc palam , ilium feverus
, bùnc blandus.
67 Meiior; haec leftio Salinas, qui-iMSS, Vatf.
Reg* uftis eft . Quefn. quam fingulorum mentes
tnente geftaret : quanta praterea pietatis difpenfatione
provider i t .
6S Quefn. patrum.
69 Ita Arel. & alii codd. ac Boll. In Surio&
Barrali a grot at, minus bene.
70 Salinas addit injuriam; & mox prafert fingulari
numero illatam contuyndiam, & fic deinceps alia .
71. Ex eodem adjecimus omnis.
7,2- Quefn.. addit. vel . .
73 Salinas ficut Sol cali faciem pro fua fola
aut obfeuritate &p. |
74.Boll.• ipfoque congru.o eongrueret , infp'tran-
te revalefceret.
75 Ita cum Boll, utrique codd. Vat.Reg.Apud
Quefn. vero : permanet in monafterio fuo Spiti-
tftf fan£l{ &c.
76 Sic Vat. Reg. 1025. & plerique editi. Quefn.
in divifione.