gnofccntes, cl^maverunt flebiliter ejus ge-
nibus provoluti1, mifericordiam poftulartfes.
Ille autem leftioni intentus , vigiliis de-
ditus, orationi ac jejuniis jugiter mancipa-
tus, cilicii afperitate exilitatera tepuaticor-
61 poris macerabat. Nec hiemis quidem 62 frigo-
r e , quo foUnt torrentia flumina glaciali ri-
gore conftringi, pedes indumento adjeSo te-
63 xit, 63 numquam linum lanamve conce-
dens ,
Pfalmorum myfteriis fuavi modulatione
cantatis, fletus uberes adjungebat ; oratio«
nem gemitibus inenarrabilibus duplicabat ,
ab opere nec in no&is obfcuro defiftens ,
Manus nota rapiebantur velocitate ne6len-
di; mens recolendi exercebatur induftria ,
Semel evigiiatus neq oculis pepercit , nec
membra pofuit ad quietem , nihil aliud
agens , nifi ut eum fpiritales hoftium cater
vce invenirent occupatum pari ter & arms
turn .
CAP. XV, j n jj]s profeflibus conftitutum fubitus ar-
& uma & dor accenait, ut Heliodori matrem hatreds
compatien« Arriana: yinculis conligatam expeteret, illu-
tis animi minaret, attraheret, & in sternum oblatu-
exemplutn. rus in pr&fentia confecraret. Pietatis autem
fus infignia in his , quos ad caeli regna
prsemifit, ita intimis mrfericordis vifceribus
demonftravit, ut nullus valeat imitari. Minimi
cujufque Le&oris tranfitu ejufdem animus
taliter vulnerabatur interius,, ut fin-
gultibus quateretur , & profunderer fletus
uberrimos, & non aliter ac fi unici pigno-
ris folatio caruiflet : cafus quoque iofirmi?
tatefque fuorum , vulneta propria reputabat ,
Diaconus quod lan£li Cyrilli tun> Levits manifefto
Bafiiicis patuit documento, qui Bafilicis prajpofitus
•onftruen- conftruendis , dum marmorum cruftas &
e" theatri profcenia celfa deponeret, <54 fidei
Theatra opere nudans loca luxuria;, quod facrum pads
molita. rabat ornatibus , fubito molarum funibusru-
<5+ ptis , impetus defuper marmoris venientis
6^ 6 5 iiantis pedem cum extrema digitorum
parte occupatum collideret atque minueret:
Prims fe- pro cujus gemitu & dolore non minus *ul-
dis Gallia- neris vir beatus excepit in corde , quam
rum Epi- collifus. fuftinebat in corpore. Cumque mi-
fuifcieri^ vulnus immenfum juges & indefeffos
cis in Se- Sacerdoti gemitus extorqueret 5 quia ejufdem
minario cells erat ejus cella conjunäa, remedia vir
feu Con- fanflus more folito fupplicationibus flagita-
grePr * ^at ‘ Paullulum fopore depreflfus vidit 66 re-
verendam eminus adftare perfonam , qua;
habitans. nioeftitiae cauflas follicite perquirebat. Ills
66 * collifum Levitse pedem, non folum miero-
rem fibi triftitia;, fed vulnus animi indicat
62 Lir. & Bolland, rigore, Sc dein algore .
63 Lir. numquam fiwm lanamme concedens :
forte contegens. Quefn.
64 Cod. Lir. fidelii & mox fanSium pro facrum.
65 Lir.itantisi Quefm fiatim. Noftra le£lio eft
MS. Vat. Reg. & Bolland.
66 Lir. rev er entern j & paullo poft juflilj# pro
trifl it ne.
67 Editi vicario. Melior vifa eft leftio MS.
Arelatenfis : vicarium enim pedem vocatum crediinflixilTe.
Percontatur: Vis^ inquit, ut dolor
omnis abf codât ? Optare feomni avidita-
te , refpondit. Produc, ait , pedetn 67 vi- 67
carium fuccidondum, & omnis protinus dolor
mtnifiri aufugiet . Pedem fine hæfitatio-
ne protendit, icïutn ferientis libenter exee-
pit, tantufque dolor accellit, ut refe<Slionis
dulcedinem doloris excluderet magnitudo .
Evigilans non dubitavit implendum , quod
fuerat dB promiflum , Ad præfati cellulam 68
dirigit inquirentem , ut qualiter fe Leyita
fentiret protinus nuntiaret . Mandat ille
omnem receffiffe dolorem ; quiefem dç in-
fuper efte conceflam. Merito ejus pietate fa-
natus creditur , cujus jnquifitione quietifli-
mus reperitur, Qui in relevatiorte proximi ,
membrorum propriorum jafturam credidit
faciendam, implevit divinum prsceptum ,
quin immo féliciter & exceffit, dicente Do-
mino : Diligesproximum tuum ftcut to tpfum : * 1 '
ecce inveniturhic beatus dilexiflfe proximum •*
70 fupra fe, qui, quantum definitio men- 7°
tis habuit, membra tradidit amputanda propria
, ut fanaret aliéna.
In excurftbus autem quis, ut dignumeft, CAP.X'
explicabit quantum ejus prsfentia profe&um Celido-
contulerit civitatibus Gallicanis -, fan&urn niU1?1 ^
Germanum fæpius 71 expetendo, cum quo Ponit*
Sacerdotum miniftrorumque curarn & vi- ' 1
tarn, nec non profe&Us exceflufque tra^la-
bat, IJbi ejus adventus innotuit, flammata
ad utrofqu^ nobilium & mediecrium fludia
convolarunt, adftruentes Celidonium inter-
nuptam fuo adhibuiffe confortio : quod Apo-
ftolicæ Sedis au«5loritas & Cauonum prohibent
ftatuta: Cmul ingerentes fæculi admi-
niftratione perfunilum çapitali aliquos con-
demnaffe fententia. Tantæ rei novitate per-
moti, telles 72 imper ant præparari . Con-
veniunt ex aliis lacis probatiffimi Sacerdo-
tes. Res omni ratione prudentiaque difcu-
titur . Accufatio tellimoniis confirmatur ,
Adhibetur vera fimplexque definitio ; ut
quern Scripturarum regulæ removebant, vo-
luntate propria fe removere deberet . Ille
Urbem credidit expetendam, ibique fe in-
jufto rigore aftruit condemnatum. Quod ubi
compent vir beatus, quanto ftudii ardore ,
quantoque zelo fuperno fuerit inflammatus,
ut non hiemis afperitatem , non Alpium
flridores attenderet, vel 73 frigora, non vi- 73
trea glacialis crufts fpicula protinus refol-
venda defuper, nec gladii i&ui fimileè ex-
paverit aculeos dependentes, vifrigoris ter-
rorem mortiferum gelu concreto velut vibrantem
dexteram imitantes , Verum ille
inmus
pedem xpflus Hilarii , qui pro pede Levi 12
fuccidendus petitur.
68 Cod. Arel'. repromijfum.
■ 69 Salinas prafert defuper.
70 Lir. Jupra fe ipfum.
71 Idem cod, expeSiando ; & poftea delec eu-
ram & .
72 Lir. impétrant. Jacobus Cujacius Obferv,
lib. 15.c. 38. legit permotus.,,. imper at.
73 Lir. fragores.
3 3 3 S. H i l a r i i
inconculTa fidei radice conftanter animatas,
■ 74 præfertim qui ad tantam 74 voluntarius vénérât
paupertatem , ut pedibus iter aggre«*
diens conficere non tim^ret* Intrçpidus ur-
■ 7S bem Romam fine equo, fine 75 fagmario
vel fago, omni difficultatç fuperata feftinus
intravit, I
I p :tXV i i | Apoftolorum ac Martyrum occurfu per-
X d Ro« afto, beato Leoni Paps illico fe prsfentat,
ns: aftum cum reverentia impendent obfequium , &
liHilario.cum humilitate depofcens , ut Ecclefiaruni
ftatum more folito ordinaret: adftruens ali^-
quos apud Galliaà publicam merito excepif-
k fententiam, & in Urbe lacris altaribus
interelfe .. Rogat atque conftringit, litfiifug-
geftionem -fuam libenter excepit^’ fecrete ju-*
beat emendare j & fe ad officia ■, .non ad
caulfam venifte ; proteftandi ordine., nonac-
cufandi, qus funt a6la fuggerere, Porro autem
fi aliud velit,. fenon futurum effemo-
leftum, Et quia tàntorum virorum. _ præfertim
jam ad fupernam gratiam vócatorum r
nec in nàrratione audeo judicia ventilare ,
hoc breviter tetigifle fufficiat ; quod folus
tantos fuftinuit , quod nequacjuara minantes
expavit, quod inquirentes edoçuit, quod al-
tercantes vicit, quod potentibus non ceffitj
B 76 quod in difçrimine vits 76 pofitus communioni
ejiis, quem cum tantis viris damna-
veraç, conjungi nullatenus acquievit , quod
cuftodibus appofitis, hiemis rigore 3 fsvien-
quos ratione nonflexerat,crediditrelin-
74 MS. Lirin. voluntarie.
75 Idem cod. faginario . Sagmarius eft mulus feu
equus farcinarius.
76 Cod. Vat. Reg. pofitum. Duo hie incredi-
l)ilia narrantur ab auÄore V its , quem ex popu-
lari fama de Roms geftis feribentem, in nonnul-
lis bona fide errare potuiffe, in Obfervationibus ad
Differt. 5. Quefnelli part.i. c. i.lanimadvertimus .
Incredibile fcilicet eft, S. Hilarium Roms fuiffe
in diferimine vita, eidemque eußodes appojitos,
five ne fugeret, five ne a quopiam lsderetur. Si
quid enim periculi vel injuris a Celidonii ami-
cis ipfi timendum erat in Urbe, multomagis me-
tuendum fuiffet in itinere,cum pedes, & folus,
vel cum paucis Roma excefliffet. Si vero S. Leo
fus manfuetudinis oblitus, aliquam ei vim infe«
rendam putaffet; fuga ejusaudlta, nullonegotio
potuiffet prscipere, nt nonnulli ipfum ftatim in-
fecuti in^ Urbem reducerent . Sed violent is
ejufmodi aliens omnino erant a moribus ejus tem-
poris , & a Pontificis indole : nec exeogitats vi-
dentur, nifi ut Hilarii fuga a Romano judicio ,
fpeciofo aliquo nomine excufaretur.. Mox commu-
niont e/«rrepofuimusex duobus MSS. Lir. & Var.
Reg, pro communioni Jua. Refpicitur Romanum
fa&um, quo Hilarius, qui queftus fuerat, aliquos
apud Gallias publicam lententiam promeritos, in
XJrbe facris altaribus interejfe, non acquievit ibidem
conjungi communioni ejus Celidonii , quem
rite & refte abs fe in Gallicana Synodo condemnatum
putabät. Hue refpiciens S. Leo epiß.io.
c* 7* Hilarium apoßolica communionis exortem
tradidit, eo quodex Urbeaufugeremaluit, quam
una cum Celidonio facris ibidem intereffe.
77 Lir. In civitatis recejfu.
78 Ita ex emendatione Cujacii . MSS. Lir. A-
rel. & Vat. Reg. perperam Mijfo primitus fanHo
Kavennto, &c.
79 Cod. Lir. quantum.
quendos. 77 In civitatem regreflus, licet 77
corporali infirmitate fra*5lus, tarnen perfe- Q.u|d
ilione fan6lus & pietate promtiffimus, to- ^atem
tum fe ad placandum tune animum fan^li hIuj
Leonis inçlinata huirrilitate convertit . 78 78
Mißt primitus S. Ravennium tune Fresby-
ter.umr poftmodum proprium fucceflorem ,
deindc fan^lum Neflarium fanélumque Con-
ftantium prscipuos Sacerdotes. Et quia 79 79
quanta in hac caufta diélaverit, huic operi
nulja pofsum ratione ctfwneftere, 80 Auxi- 80
Jiaris tune Prsfeftj- qas fuerk fententia ,
credidi 81 inferendam , cujus hsc yerba ®
funt.: SavBos NeElarhtm'& Conflantium Sacerdotes
de Beatitudinis tux parte Venientes
dtgna admiratione, fufeepi. Gurrte bis fæpius
Jum locutus de virtute animi atque çonflan-
tia, contemtuque rerum hv.manarurrt \ quo in-
ter fragilitates noßras femper beatus es. Nam
quid potefi in hac. corporea vita ejfe 82 fe- 82
cundum , qua cum fit mifera, tarnen non po-
&fi effe perpetutr j ■ Locutus Jum etiam cum
fantdo Papa Leone , Hoc loco, credo , aliquan-
tum an'mo perhorrefçis ; fed cum propo/ttt tut
tenax fis , CT femper aqualis, nulloque com-
motionis feile rapiaris ) ficut nullis extolleris
illeçebris gaudiorum, ego neç minimum qui-
dem faftum Beatitudinis tua arrogantia me-
mini contagione fufeari, Sed impatienter fe-
runt homines, fific loquamur, quomodo nobis
çonfçii fumus . , Aures praterea Romanorum
quadam teneritudineplus trahuntur : in quam
f i fe
8° Judicium Leonis in cauffa Celidonii , quo
Hilarii fententia caffata fuit, contigiffe an. 445.
ex Valentiniani Novella % quam dedimusepiß.u,
manifeßum eß. Porro Albinus, qui fuit Prsfeftus
Prstorio Italis iterum an. 4.4.1. ex Novella 22.
ejufdem Valenriniani , hanc Prsfe&uram adhuc
gerebat 13. Kal. Julii an. 445. ex Novella 2. de
Manichsis, nec non an. 446. ex Novella 1. Sc 2.
de Teßamentis, & an. 447. ex aliis Novellis .
Igitur Auxiliärem Prsfeftum Prstorio Italis fuiffe
hoc tempore, quo ante Leonis judicium ad Hilarium
feripfit, nonnulli perperam opinati funt .
Porro Auxentium Prsfefturam Urbis adminißraf-
fe 18. Kal. Maji an.445. difeimus ex Novella De
Carporatis tit.26. Nifi in vitam Hilarii Auxilia-
ris nomen pro Auxentii errore lihrariorum irre-
pfit; hunc Auxiliärem, qui ex inferiptione Are-
Jatenfi adhuc fervara, fuit Prsfeftus Prstorio Gal-
liarum circa an. 435. ( vide Maffejum in Anti-
quit. Gallis ep. t. pag. 38. ) Sc Arelate refide-
bat , ut ex Vita S. Germani Antilfiodorenfis col-
ligitur num. 34, unde cum Hilario amicitiam in-
^cra5 :rthunc * l9<luatn j Auxiliärem Auxentio in
Prsfeftura Urbis prscefliffe credibilius eß, quam
fucceffiffe: liquidem cum de Hilarii negotio Roms
feripfit, ibidem Prsfefturam gerebat . Qus
enim pro Hilario geffit, antecefferunt Leonis epi-
ftolam, & Valentiniani Novellam editam 8. Id.
Julias. Forte vero Auxiliaris, licet in Urbe per
hoc tenjpus degeret, nec Prsfeftus Prstorio Ita-*
l is , nec Prsfeäus Urbis erat, fed Prsfefturam
Prstorio Galliarum iterum poß Marcellum agebat
hoc an.445. & aliqua ignota de cauffa Romam
petierat, ut aliis Prsfeftis nonnumquam accidif-
fe comperimus.
81 MS. Arel. in margine alia siaou inferen-
dum.
82 Idem cod. io marg, alia manu fecurum.