277 Epistola ad
CAPUT afcribas ; 46 ipfe eft vera humilitas , yera;
XVIII. paricas , vera virginitas. Ab omni quippe
& X3X* contaminatione mens'libera eft , quæ five
Nihil di- ****&> » ^iye *n proximo nihil diligit, nift
Ijgere tifi quod 47 ex . Deo effe non ambigit . Nam
quöd-ex amare aliquid quod, non ex opere & fpiri*
Dw> eft. tu Dei fit ji non eft cafta dileëiio : & fuffi-
$7 cit fentatori fublimes & claras 'animas haG
- . > illufione violalfe", ut quasad:illicita non im-r
48 pjîUt, 48. placendi fibi ad elatioriem de jecerit «
c a p u t ; XIX.
Sine cantate, qua non quant qua fiua funt,
, , . , y nihil prodejjç.. *
DE hac caritate fine dubio Apoftolus lo-
quèbatur , & iftius propriétatem fub-
tiliffimis difcretionibus eliquabat, dicens: Si
linguis hominum loquar & Angelorum , caritatem
autcm non habeam, fiaaus furn velîit
as fonans, aut cymbalum. tinniens. E t fiha-
buero prop he tiam, .&_»overim myfteria omnia,
& omnem fçientiam, &ihflbuero:omnem fidem9
ita ut montes transférant ) caritatem autem
non habeam ,, nihil fum. Et f i diftribuero in
cibos pauperum omnes facultates meas, &. fi
tradidero corpus meum ut ardeam , caritaro
tcm autem non habùeyo., nihil mihi prodefl : •
In quarum definitjonum formula multo la?;
boraremus ofifcuro, nift fequentia de.monftra-
ient quîe effet fpecies iftius caritatis cui
fpli tot operum labor.es , tgt virtutum me*
.49 rita 49 -non, périrent , Efto enim ut multi-'
plex loquendi peritia , quæ non folurn ad
$° omnem 3Q, humanæ. facundije ;artem, fed et?
iam ad angeiiçi eloquii pervçnerit faeulta?
tem s ff càritate çareat inutjli æris. fono
Si tinnitui fit comparabilis cÿmbalorum : efto
ut habens prophetiam & - fçientiam, habens
fidem dæmdnibus impérantem , nihil fit ,
D e m e t r i A d é m - l g è
tes : Caritas , "ipquit , patkns-cfi, bcmgna I
eft : caritas non amulatur non agit pope-
ram , non infiatur , non eß ambitiofd 9 non ** . I
quarit quafum funt, & reliqUa »'> r :
51 quia caritate . fit vacuus ; ^1 yerum ut et-
iam illëWb hac effe potftt "ajienus qui in
alimoniam pauperum fuas diftribuerit facul-
tates, vel qui corpus fuam.igne torrendurw
pro Chrifti çqnfeffiqne tradiderit, incredibile
viderëtur , nift beatus Paullus; hoc dicerët.
Qui tarnen cum ejufdem càritatis membra
defcriberet,, dqceretque quälis • effet hæç virv
tus, fine qua'nullæ poflint pradeffe yirtu-t
46 Vulg. ipfa. Prxtullmus le£lionem MS. Var.
268. quac '«quiffima quidem videtur, & fequenti-
bus etiam congruentior .
47 Ita ix eodem cod. Editi ex Deo ejfe novit,
Alius cod. '262. pro non ambigit habet novum
didicit \ ubi forte natum fcribendum fuit .
48 Editi ante Quefn. placendo fibi ad elatio•
71 em . Quefn. ex arbitrio emendavit de elatione,
Utrique noftri codd. placendi fibi \ fed unus ad
elatioriem , alius adulationem , quod pro ad elar
tionem errore librarii fcriptum videtur. Id autem
prxtulimus .
4P Edit. Duac. & Colon. Profperi non prairent.
• 50 Ita-edit. Profperi . k\. humanam. ~
51 Quefn. addidit vocem verum , qux & in
nöftris MSS. & in editis deeß . Kam nihilominus
fcnfui fere neceiTariam cum noviffimo Profperi
«ditore retinuimus ,
§7 Forte tnfanabilior . Quefn. Poß pauca unus
£ A P U T XXv^
Vanam proprii meriti gloriam omni ejfe - ’
• pcvcnto noccntioretttv° !i
*T Nffatio ergo &ambitio,& própfiorura boil
' norum fupcrba defenfio poffurit deftruere
deemofynas., poflunt evacüare martyria*, ft
& magnas apes amore. quis humanæ laudis
effundat, & fævA fupplicia, non ea fortitu^ -
tline quam Deus tribuit, fed ea quam de fe 1
praefumfit, excipiat. Hóe eft enim propria
fiducia inflari ; hoe vanam -gloriam quibuf-
libet ambire difpendiis *, hoe poftremo :eft ,
nolle habere quæ Dei funt , & ibi fuum
conftituere.. meritum , iubi . divinum ceffarit
auxilium . Hæc fuperbia omni peccato no-
cenftorj omni ^çncre eft elatÿonis 5 ? ÿifa- 5*
nior . - A quibuslibet enim lapftbüslidëli6\o-
rum facile furgitnr , quando bpëûi a repa-
ratore fuo pofeit elifus . Huic autem ruinæ
nihil fubvenit : quia aut difficile peccatum
fuum fuperftus agnofeit, aut etiam fi intel-
lexerit, non ;currit :aji medicum, fed de fe
fibi remedium pqlficietur nec umquam ibi
profiçit cura, «bi morbus eft ipfa. medicina.
C A P U T XXL.
Superbia virus fola humilitate & caritate ,
qua fil finvieem comple^untur, ; .
i'ioici ît.î exriudt t
53 T T Une autem corruptiffimum peftilen- 53
n tiæ iftius. flatum , fpiritus veriæ humilitatis
& veræ caritatis excludit : in
nullo enim hæ?,virtutes ab in.vicem dividun-
tur , & ambarum tam indifereta connexio
eft, ut qui in una earum conftruitur, fimul
ut raque potiatur , Sicut enim pars, carita- Pd.rs hu-
tis eft humilitas , ita pars humijitatis eft
caritas . Et fi ilia recolamus, quæ fine bo-
no caritatis, uuftu.^uofa effe Apoftolus, deft
ni vit , inveniemus eadem fimilem habere
54 qualitatçm , fi eis humilitas ’vera defue- 54
rit .
Vat. MS. cod. opem reparatoris fui : alius opem
reparatori Juo ,
53 Quefn. Hinc autem ; & ,d«n cum cçteris
çditis ipfius flatum . Noftri côdd. mdiorem le-
flionem dedere.
54 Cum in editis effet caritatem , Quefnellut
vamtatem fubftituit ; & hanc noram fubjecitï
„ In omnibus codicibus exeufis legitur , cari»
,, tatem ; quod quam a mente audoris alienum
,, fit, nemo non vidçt , Aliquis’in margine hujus
loci torrio 3. opufculorum de gratia, Lova-
„ nii an. 1^48. editorum, fcripfit veritatem : quod
etfi fenfum aliquem efficere queat , cenfeo ta-
men commodius aj)tiufque vnnitatem,,'vel inu~
„ tilitatem , aut aliam ejufdem energiæ vocem
9, fubftitui debere, ut ex contextus fene quifque
„ intelliget . “ Haec ille . Omnem -autem diffi'
cultatem fubmoverunt noftri codd.^^qui qualitatent
congtuenter exhibent,
CAPUT r it. Quem enim fruélum habebit, aut cum
'XXII. inflatione feientia , aut cum humana gloria
fides , aut cum ja&antia largitas , aut cum
elatione martyrium ? Unde quia in 55 de-
ftruftionem fuperbia:-, & humilitas tendit ,
& caritas ; de utraque habeatur diftmn
quiequid de una eft difputatum.
C A P U T XX I I .
Nihil boni effe a nobis , quando nec ipfa
refta oratio.
CUpereft nunc , facratiffima Dei virgo ,
F , v j ut fofario caftoque judicio fancli cordis
■ 5» tm, 56 arcana difeutiar, & aculeo totius
elatioms obtrito , inveftiges in te atque di-
numeres , qua & qualia tibi fponfus tuus
dona contulerit: quar a me non oportuit re-
cenferi, ne aut plura contexerem , autpau-
ciora percurrerem . Verecundise enim ta x
onerofa foret etiam vera laudatio , & ipfe
contra difputationem meam facerem, fi cui
Ï: »•> humana gloria continentiam fuafiflem, ad
eamdem te tuis praconiis incitarem . Ipfa
ergo aulam tuse mentis ingredere: & in fe-
cretario puriflimae confcientite tuae , qualia
tibi repoHta fint ornamenta circumfpice: &
quiequid ibi fplendidum, quiequid pulchrum
pretiofumque repereris, divini operis & mu-
tieris effe ne dubites, ita ut in omnibus bonis
opulentiae tust, & gratiam donatoris, &
)us proprietatis agnofeasvAccepiflienimquae
aïtTa & h.abes’ & tibi diligentia tui labo-
Xeratio ns ac^ evlt > P“ ipfum tibi eil auftum, per
Dti mu- qtiem fuerat inchoatum . Itaque utendum
IIP cft. tibi eft 57 his qua? largitus eft Deus: & ab
I 57 eodem femper eft petendum ut donis ejus
tä“* SaSarä-?de. er & fcienter ®%-v Quid enim nobis
tia' eft. m Pote^ e^e fi°e ipfö i quandoquidem et-
iam ut refte oremus, ex ipfe eft, dicente
XM.S.Z6. Apoftolo : Nam quid oremus fietst oportet ,
nefc im us ; fed ipfe Spiritus poflulat pro nobis
gemitibus inenarrabilibus. Qui autem feru-
tatur cor da , feit quid deßderet Spiritus ,
quoniam fecundum Deum poflulat pro fan-.
Bis. Et ne dubium effet de quo fpiritu lo-
1 “S' queretur, jam fupra dixerat: Non enim ac-
cepiflis fpiritum fervitutis iterum in titnore,
fed accepiflis fpiritum adoptionis filiorum ,
in quoclamamus: Abba, Pater. Itaque ipfe
Spiritus teflimonium reddit fpiritui noflro ,
quoniam fumus filii Dei. St autem filii, &
Tom. II. ’
55 Editi habebant in difiriBione. Quefn. emeo-
dandum putavir in diftriftionem. Noftri codd.
Vatt. melius .
5 <5 Editi arc am : male . Emendatum ex MSS.
Vatt.
57 Sic iidem codd. Al. eis.
58 Conjuoftio (Sr-ex noftris MSS. addita i—
$J? Ita ex Vat. 268. Alius Vat. 262. ut non in
fij? • Dein ex eodem Vat. 268. non autem feri-
/pGmus , pro quo editi habebant cum alio Vat.
Jed etiam. Sub finem capitis Quefnellus fic qttafi
ex *°bis . Delevimus autem fic ope noftrorum
codd. & «dit. Profperi.
hertdes ; heredes quidem Dei , cohere des au- CAPUT
tem Chrifti-m. Ji tamen compatimur , ut <8 & XXIII.
conglorificemur. & XXIV.
58
C A P U T x x i i i .
Omnem reBum affeBum, cogitatum, & fer-
monem noftrum effe a Deo.
IMplet igitur Spiritus San&us organum
fuum: & tamquam fila chordarum tan-
git digitus Dei corda fanftorum. Qui ideo
cum die Pentecoftes in Apoftolos plebem-
que credentium, ficut a Domino fuerat pro-
miffus, influeret, in fpecie linguarum ap-
paruit ignearum, & loquelis omnium na-
tionum eos, fuper quos infederat, fecit ef-
fari: ut dubium, non effet , per ipfius in-
fpirationem, utilem affe&um , rationabilem
fermonem animis fidelium miniftrari j ficut
içfe Dominus difeipulis fuis infinuavit , &
dixit .* Cum autem tradent vos , nolite cogi- Matt, so.
tare quomodo , aut quid loquamini : dabitur 19.
enim vobis tn ilia bora quid loquamini :
non enim vos eftis qui loquimini, fed Spiritus
Patris , qui loquitur in vobis. Quod
59 ne f°l° niagnarum tribulationum tem- 59
pore credamus fieri , non autem in pace
præftari ; audiamus Apoftolum definientem,
quod ipfæ quoque cogitationes noftræ , nifi
a Deo nobis infitæ fuerint, reftæ effe non
poffint. Fiduciam, inquit, talem habemus
per Chriftum ad Deum: non quod fufficien-
tes fimus cogitare aliquid ex nobis quafi ex.
nobis j fed fiufficientia noflra ex Deo eft.
\ C A P U -T XXIV.
Quicquid virtutis & caritatis fianEli habent
in. hac vita, a Deo habent : quoniam &
in calo quicquid habituri fiunt , ab illo
erit : ab eo portio, a quo erit plenitudo .
UNde cum fan&orum animis ex Deo fit
6b utilis meditatia, jufta petitio , ef- $
ficax aftio ; ex Deo fit in fide firmitas, in °
tribulatione patientia , in perfecutione vi-
ftoria : magna eft in yera humilitate félicitas
, cui Deus diledio, Deus fapientia ,
Deus confilium , Deus fortitudo eft. Nec
dubie ifta fubjeftio jam ex magna parte in
illius futuræ beatitudinis eft conftituta con-
fortio , ubi Dew erit omnia in omnibus : -
V quod
60 „ In aliis omnibus hujus epifto]* editioni-
„ bus pro utilis l^gebatur ut illis j qux adeole-
,, vis immutatio cum vitiofa interpun&ione to-
,, turn fenfum tam egregix fe mentis fubvertfi-
„ bat. Etfi porro ex fola conjeftura earn refti-
5> tuimus j nihilo tamen minus de emendat-ione
9i fecuri fumus. Ne quis tamen furreptam fibi an-
„ tiquam leftionem queratur, en earn reprafenta-
„ mus . Unde cum fanSlorum animis ex Deo
„ fit ut illis meditatio jufta 5 petitio ejficax
„ aftio ex Deo fit , in fide firmitas, &C. «
Quefn.