minem rebus geftis vicinum, & eX aliis peculiaribus monumentis, vel tellibus
probe informatum ex-hibet. Fuit enim hic anonymus Vitæ auélor difcipulus S.
Eugendi, qui a S. Romano rei gefta coaevo educatus, ab eodem Celidonii fa-
élùm audire, & anonymo difcipulo tradefe potuit: unde hujus auéloritas in hac
ipfa de Celidonio narratione maximi facienda eft.
9. Antequam finis huic capiti imponatur, notare libet aliud objeéium leviu-
fculum quidem per (e fe , ac refutatu faciHimum , at multis falfis præjüdieiis
veftitum, quae tie cui fucum facerent, diffimulanda non fuerant. Cenfura di-
Quefnel- gnum & falfum traduxit Quefnellus n. 5. quod Leonis epiftoia adverfus Hila-
lus iterum rium ab auétore Vitae dicatur inferta cananibus, hoc eft canonum codici , ut
rejeta, interpret art licet. Très autem tantum memorat codices, feu colleéiiones canonum,
in quibus ilia non repetitur. At in prirnis ea epiftoia inveniri potuit in
particulari colleélione alicujüS Ecêlefiae Viennenfis provinciae, aut in aliquo codice
ipfius Vefttntïonenfis Ecclefiæ, ad quam non minus ipfa epiftoia, quam
Jurenlis Monàchüs Vitæ auélor pertinebat: aliquot enim Ecclefiis fuas peculia-
CoIkAio-res. coMeéiiones fuiiïè ex celebri Arelatenfi codice liquet, in quo folo plures denes
cano- cfetales pro1 Ecclefia Arelatenfi datæ continentur. Quid porrö ? Error Quefnel-
num & ei hypothefi- nititur, qua nullas colleéiiones fexto fæculo exftitiflfe exiftimat
■ H P nifi auBoratas, ideft, publica auéloritate éditas, quæ pro lege fufeiperentur .•
culiares id enim innuunt ilia.- Cum nullte tunc auBoratte colleBiones exifterent, quibus
qnarum- inftrta ejfet laudataLeonis epiftoia . Très autem tantummodo hujus generis
dam Ec- colleéiiones fe cogrtofeere affirmât, illam fcilicet abs fe éditant ac Leoni tribu-
«efiarum. tam^ Dionyfianam, & Gallicanam, in quibus præfens epiftoia minime legitur.
Gallicanum autem codicem canonum neque hanc epiftolam, nec ullas alias de-
Num fne-cretales continuilfe pronuntiat. Falfum primo eft fexto feculo mullas colleélio-
rint col- nes fuifle nifi auBoratas ; cum plures eodem fæculo prodierint privatorum ho-
& H H minum ttudio. Ipfa Dionyfii Exigüi colleélio hoc feculo ineunte privatim vul-
feculo-w. gata, folum multo poli auéloritatem obtinuit. Colleétionem ab ipfo Quefnel-
lo éditant, non Romans Ecclelîæ codicem, fed privati Gallicani nominis opus
Vid. t. 3. eflè alibi demonftrabimus. Quid autem Gallican» colleélionis nomine intelli-
gat, hàudquaquam exponit. Plures quidem hujus ævi nobis funt notre , quas
mox indicabimus; at omnes publica approbatione carent. Quod fi Gallicani co-
Colleftio- diets nomine has Gallicanas privatas colleéiiones accepit ; falfum, immo falfif-
nes Gal- fimum eft, nulla Romanorum Pontificum décréta in lis contineri. Non folum
«Mas enim in antique Gallicana colleélione, quam Quefnellus edidit , plures decre-
Pontifi- tales Pontificum deferibuntur, verum etiam in antiquiffimo codice Corbejenfi,
cias con- quo idem Quefnellus eft ufus, quique Vigilii ætate feriptus, Gallicanam colle-
tinebant. ctionem certiffime exhibet, ut idem Quefnellus fatetur Differt. XVI. num. 4.
& 12. Codex etiam Morbacenfis a pluribus laudatus, aliufque huic fimilis Va-
ticano-Palatinüs 37-4., in quibus colleélio mere Gallicana habetur, & peranti-
quus codex Veronenfis 59. qui abbreviationem colleélionis Gallican» præfert ,
non paücàs decretales reprælentant. Idem ell de celebri Colbertino codice Fof-
fatenfi, qui item eft Gallicanus. Fatetur Quefnellus hoec décréta ( Romanorum
Pontificum ) magni fecijfe , & pro data occafione ufurpajfe in fuis Conciliis
Galliarum Antiftites. Nifi ea omnià, quod incredibile eft, tenerent tantum
membriter, utique ex codicibus data occafione repetebant. Ipfum S. Hilarium
in Celidonii caulfa fummorum Pontificum litteris ufum indicat auélor Vit»
cap. 16. Ubi nuptias cum vidua arcere aCIero tradit, quippe id Apoftoltcoe Se-
dis auBoritas, •& canonum prohibent fiatutn. Sed quid pluribus laboramus, fi
U alibi fa-idem Quefnellus melius fortaffis edoélus , cum Diflertationem XVI. feripfit ,
tetur idemnurii. 4. & i2. diferte probat codices canonum apud Gallicanos olim fuifle et-
Quefn. iam ante Dionyfium, qui decretales epiftolas fummorum Pontificum canonibus
ihfertas contiHefent ? Forte vero cum is ejufmodi codicem in proemilfa dilferta-
tione riegavit^ codicem auHor-atum publica Gallicanorum Antiftîtum auélorita-
té probatum ( de quo tarnen auélor Vitæ S. Romani non loquitur ) . intelle-
xït ; neç tarnen inficiari voluit ëas âb aliis privatis canonum codicibus abfuifi
fe . -Enimvero cum plures privatr ejufmodi codices exftiterint, in aliquo ex his-
M™‘sy]-pégari nëquit inferta decretalis Leônis in Celidonii cauffa. Quefnellus^ quidem
îario col- *n fôudata Differtatione XVI. non inficiatur : quin ex Concilio Aurelianeitlî
III. an.
pop in I. Pa r t . D issert. V. Q uesnelli. pro
III. an. 538. ubi can. 3. ipfa Leonis verba éx cap. 5. hujus epiftolæ exferipta leflioni-
leguntur, hanc in codice tunc ufurpato per G allias fuiflè infertam colligit .b“5? 3-1.'1'
Immo adeo his codicibus inferta fuit, ut ex folis MSS. colleétionibus Gallica- ferta
nis ad nos pervenerit: invenitur enim in folis exemplaribus antiquiffimæ colleélionis
Corbejenfis, & colleélionum XII. ac XXIV. quæ Gallican» lunt , ut
alibi oftefidimus : unde tota Quefnelli ratiocinatio ad laudatum teftimonium re-
fellendum inutilis eft. Vindicata igitur authenticitate, & auétoritate narrationis
ad rem noftram pertinentis, quæ legitur in Vita S. Romani, epifcopalem Celidonii
fedem, quæ ex hac Vita eruitur , difertius llatuamus.
C A P U T n .
Celidonius Vefontionis Epiftopus conftituitnr.
1. /~\Uantum interfit cognofeere, cujus Ecclelîæ Celidonius Epifcopus fue-
W rit, ipfa Quefnelli fufior in hoc difputatio fatis déclarât. Cum enim
is præfumat Hilarium haud facile poffe exeufari , fi Epifcopum fibi
non lubditum judicavit, atque depofuit- Celidonium non Vefontionenfi Eccle-
fiæ extra jus Hilarii polit», ut poil editum teftimonium ex Vita S. Romani
omnes confên-ferant, fed alicui Sedi provinciæ Viennénfis præfuilfe,. mjiltis pro-
bare contendit . Hinc laudatam S. Romani Vitam, quæ Epifcopatum Vefontio-
nenfem eidem expreffe trîbuit, aut fuppofititiam, aut fàltem interpolatam pri-
mum oftendere, & Vefontionenfem Epifcopatum ab eo excludere : dein vero
eumdem Epifcopum Hilario fubditum cofiftituere, & in hanc rem Arelatenfis
Epifcopi metropolitkum jus vindicare pluribus capitibus nititur. Cum vero S.
Romani Vitamia Quefnelli objeélis purgatam fuperiori capite fincerilfimam de-
monllrarimus ^Jvefontionenfis Celidonii EpifcOpatus in Maxima Sequanorum
conftitutus, srfomni jure Hilarii fepofitus fatis exinde cognofcitur. Idipfum autem
aliis docümentis plenius confirmare licet-, ■
2. Alienæ quidem provinciæ, quæ Hilario non fuberat , Celidonium fuifleCélidonius
Epifcopum etfi non aperte affirmet Leo, Valentinianus tarnen Imperator, quiLr?batur
ex Leonis relatione Novellam dédit, non obfcure indicat, cum de Hilario que-
ritur: Alios incompetent er removit. Hæc Celidonium ab Hilario depofitum vinciam
refpiciunt, & adverbiüm incompetenter notât judicem, qui in non fubditunt Hilarii.
incompetens judicium exercuit. Utri potius credendum fit, Imperatori neganti Va-
Celidonium Hilario fubditum, 8c neganti in publica lege, quæ nec a Quef-
nello vocari potuit in dubium, an Quefnello, qui pluribus quidem capitibus epift. ij.
eum fuWitum probare contendit, at nullum antiquum teftimonium Novell»
contrarium producit, fed folis conjeélatiunculis, quibus facile indulfit, laborar
ea in hypothefi, quod non fuerit Vefontionenfis Epifcopus, & quod apocrypha
vel falfâta fit S. Romani V-ita: utri, inquam, citius credendum fit , _quifqiie
judicet. Non ergo una hæc Vita Epifcopatum Celidonii a jure Hilarii remo-
vet, fed ipfa Imperatoris Novella, cui Quefnellus nihil repofuit. Cum igitur
Celidonii EpifcOpatus vi hujus Novell» Hilario non competens, extra Vien-
nenfem provinciam quærendus fit; qua in urbe eum fitum credçmus, nifi Ve-
fontione', übi ilium figit Vita S. Romani, quam finceram ollendimus? Ita ex
eadem Novella Quefnelli fententia Viennenfis provinciæ Epifcopatum Celidonio
afferent palam refellitur, & Epifcopatus ejus Hilario minime competens maxime
confirmatur.
2. Duo alia teftimonia hoc idem comprobantia fubneélamus. Primum ipfeExVltaS.
auélor Vitæ S. Hilarii hæc tradit c. 16. In excurfibus autem puis, ut dtgnum Hilar.
efi, explicabit quantum ejus ( Hilarii- ) prefentia profeBum contulerit civita-
tibus Gallivants, fanHum Germanum fepius expetendo, cum quo Sacerdotum
miniftrorumque vitam, nec non profeBus excejfufque traBabatl Ubi ejus ad-
ventus inmtuit, flammata ad utrumqùe nobilium & mediocrium ftudia con-
volarunt,- adßruentes Celidonium internuptam fuo adhibuiffe confortio &c.
Quefnellus ita hæc interpretatur c. 1. ac fi S. Hilarius in vifitatione Ecclefia-
rum fibi fùbjeélarum in fua Viennenfi provincia, comité uteretur S. Germano
Autifliodorenfi Epifcopo : cumque utrique fimul ad aliquant ejufdem provinciæ