P^rima e-
ciftolæ
verbaLeo-
ïie indi-
§ f f| -
'Ex parti-
cularium
Sÿnodor $
rum cita-
tionereji-7
citur.
V. Dijfert.
xiiS de Co-
dice anti-
quo Teel.
Romance.
■ ï
prod it. Leo , uiquic , Roman# Ecclefia^K
Jpojioliix S'cdis Epifiopus ,yuniyerfls)Gtr-<
maniarum & Galliamm Epifcopis falulem .
At veto numquam fe Leoj Rpmanx. Eccle-
fix Epifcopum, fed Romx, v,el Roman# Ur-
bis vel catholicx Ecctefix Urbis Romx: etfi
.liter interpolate ttijicione? prse fe ferant .
Numquam item -fe 'iApojlolicx Sedis Epijho-
pum in ullis editionibus inferipfit . Numquam
denique vel Germanise Epifcopis feri-
pfit, vel eos cum Gallicanis conjunxit: qui
nexus artafem Carol! Magni fapit , aut po-
fleriorem . Utriufque enim natioqis iltius
fimul conjungendae ufus ante fecundam Re-
gum noftrorum Dynalliam numquam inva-
lu it: pcepif autem tunc primum cum a
Francorum Regibus adminiftratum ell Impe-
rium. , . . .
5. Imperitiam impoftoris & fcripti novi-
•tatem arguupt prima ejus verba , quibus
•cum Synodum Romse habitant deferibit ,
Synodum appellat Epifeoporum , five cete-
rorum confaccrdotum, Cbrijlique fidelium co-
adunatum ■ . . Primum enim quis laicam
plebem tunc Romae admiffam .credat in Concilium
de ecclefiafticis rebu; ordinandi? de-
ceroendifque congregatum! Dcinde cum ce-
terorum cpnfacerdotum nomine. Presbyteros
procuidubio intelligat ab Epifcopis djftin-
flos , latiiit feriptorem Sqcerdotis nomen
Presbyteris tribui non folere nifi ab aufto-
ribus Leone junioribus , illudqup perprjma
EecleGre fsecula Epifcopis fuitfe refervatutq.
Si quando autem coqceffum Prefbyteris, numquam
taipen fine hujufmodi additamento ,
fccundi ordinis, fecundiloci , fecundi gradus
&c, Denique. feedum hunc folecifmum .lTy-
yodnm adunatum quis non videat numquam
ab eo feriptore admilfum , cui qativa fue-
rit Latina lingua! Ilium epira in Typogvq-
phorum ofcitantiitm refundere non. fmunt
antiqua omnia exemplar^ feu MSS, feu
qdita Canifif, Mgjjhni > Sicardi, Crabbi ,
Lovanienfe ac etiim Romanum tom» 1, cpi-
ftolarum pontificiarum : eadem quippe le-
aio hape. illis omnibus communis eft .
. 6. Numquam a.Ram^nis^Po^ifipibus teoni
vel gequalibus vel anterioribus alios ca-r
nones citatps legimus prater Nicaenos ., .vel
Sardicenfes pro Nicsenis habitos . Innoeen-
tius L expreflis verbis, ait alfos recipiendos
non efle , ut alibi notavimus: nec particu-
larium Synodorum decreta , etfi aliqus il-
iarum S.ynodorum 3 in co^icem Romanum
jam eflent rejata:, ante Calchedonenfem,Synodum
apud plerafque occidentalium par-
tium Ecclefias in au^oritatem recepta funt.
Quamobrem recentiorem Leone feriptorem
oftendit Neopaefarienfium canonum quafito-
ta jam Ecclefia receptorum auftoritas addue
d i t o r u m a d
3 Çodicem canonum intelligit , quem to-
jno IlI. edemUs , & Romanam cölfeélionem
non efle probabimus » Similiter num. 7. fe-
quenti cum antiquam verfionem caHonis Neo-
£Ia: numquam enim S, Leoni alios canones
a 'Niesenis l&üdare‘ contiigit.
•y. Neoca;farienfis Canon x m . in hac Ex ü(^j
epiftola cjtatus, non ex antiqua verfione^ Dionyf,
qua; Roma tunc in ufu erat,, fumtus igjjR ns cano
led ex Dionyfiana translatione, quam Leo- ve
ne lo$ge: pofteriorem leflfe pemo nefeit. Quod “onis.
enim "in ea legitut' , ad ‘exemplum & formant
feptuaginta, Chorepifcopos ejfe inftitu-
tos , 1 verba funt Dionyfii , cujus verfio ex
aiiis etiam locis deprehenditur.
8; Ex Rhabani Mauri libro * 3 quem de Ex Rh;
Chorepifcopis feripfit ad Drdgonem Meten- bani fl,
fern Epifcopum, patet nondum ejus tempo- iendo,
re innotuiffe epiftolam Leonis nomine feri- f r<di
ptam adyerfq? Chorepjfcopos. Nurpqqam enim 1
lile Chorepifcoporum cauflam detendendam Co^
fufeepiffet, ft eorum condemnationem legif-
fet a Sede Apoftolica profeftam , tantique Z f J
Pontifici§ epiftolam habuiflet pra manibus ? ^ ^
quae .certe virum tam eruditum atque in ^7 ^
Germania, quo miffa dicitur epiftola , ver- i | ; j
fantem non fugiffet Aut cum earn non tri Mij
poffet diffimulare , faltem ad fenfum com- C«!
raodum trahere & explitare conatus effet öörd.
tanti. momenti au^Ioritatem : ficut dec return cere^- Ö
Gelalxi PP. I.-nec non & Conciliorum An-
cyrani atque Antiopheni canones explicare
curavit, ne cauffae, quam propugnabat, obr
efte viderentur . Denique , ft omnium mar
nibus verfata tunc effet epiftola, qua fronr
te haec verba feripfiffet : Unde miror, in-
quit , quomodo ifli , qui fjanc conpentionem
movent, ordinem Chorepifcoporum tantumde-
fpiciant, ut penc eis nihil amplius dignitate
Presbyterorum tribuant : cum hoc nec npva-
rum, nec qntiquorum j nec etiam ipfis Apo-
Jlolorum dogmatipus confuetudinipufque cori-
veniat j fed in fenfu fimul & ; dogrrtate dif-
fentiat t Quam facile erat Rhabapum felft
convjncere ex S. Leonis epiftola, ft in rerun!
natura tunc exftitiflet, atque oftende-
re , non. mqdo a Leone antiquiffimo Urbis.
Prifule; pene nihil amplius dignitate Presby-
terprun} ChorepiffQpis tnbud i fed nihil omni-r
no amplius his quam illis dari: cum &
earadem utrofque rormam geftare, ebfdem-
que elf® Chorepifcopos ac Presbyte.ros ex ca-
nonibus Neocaefarienfibus , aliorumque Pa-
ti-um decretis afferat aud^or epiftolse , Leonis
nomine perfonatus;.
9. Epiftola ilia nihil aliud eft, quam Ca-, Nihil jj
non feptimus Concilii Hifpalenfis II. ver-: aliud, ni
bum e verbo trapslatus, uti jam monuerunt jcan. 7-
Blondellus & Morinus , Cui canoni, ut epi- Hirpalen
ftolx imaginem indueret, prazfixit impoftor
exordium infulfum .prorfus, & inconditum , ciln-
non modo Leone, tarn eloquente fcilicet
Pontifice. ,.jg.d & quovis cordato viro indi-
gnum. Et qp quipquam pigmentorum fuo-
rum
N O T A T I O N E S .
cæfarienfis nominat , ejufdem codicis & col-
letftionis verfiohem indicat , quam cum Rot
manam colleiftionem credat , Roma tunc itf
ufu fuijfe pronUntiat,
E P J S T O L A
LXXXVIII.
rum fabul* deeffet , fubjunxerat confarcina-
tor ille ad ealeem 4 pannum nefcio quem,
qui nunc etiamnum legitur huic fragmen-
to annexus in Merlihiana Ifidori colle&io-
ne: at pejori errore a recentiorum editio-
num operum S. Leonis procuratoribus in
epiftolam ejufdem ad Africanos Epifcopos
(olim oftuagefimam feptimam ) reje&us eft.
Verum cum fibi plerumque vix fufficiat fraus
una, nifi alterius confortio adjuvetur, 5 ex
corruptela • canonis qùæfitus eft impofturæ color
in epiftola confingenda : cum enim de
foiis Presbyteris egerint Patres Hifpalenfes,
additum eft ter in canone : vel Chorepifcopis:
quod & ^antiquis ac genuinis exempla-
ribus, ex quibus Garfias Loayfa Hifpalenfe
iftud Concilium edidit, & ipfi canonis (enfui
contrarium eft » De Chorepifcopis quip-
pe ne cogitabant quidem Synodi Patres ; fed
de Presbyteris foiis decernebant adverfus A-
gapium Cordubenfem quondam Epifcopum ,
qui ad Synodum delatus eft , eo quod frequenter
Presbyteros delegaffet , qui munia
epifeopalia, ordinationes videlicet , confir-
mationem , confecrationemque Bafilicarum
obirent : quæ omnia folos attinere Epifcopos
manifeftom erat . Harum querelarum
oçcafione rénovât .Synodus-antiqua canonum
ftatuta ,, quibus pronibentiir Presbyteri ne
ulla. epifcdpalis juris minifteria ufurpare au-
deant : at de Chorepifcopis quoniam lis mots
non erat, de his ne apex quidem habe-
tur . Denique alterum adhuc interpolatio-
nis caput continent hæc poftrema canonis
verba : Qua omnia eis a Sede Apoftolica
pxohibïta ejfe nofeuntur: quæ xfubdititi^ effe ,
Loayfana prodit editio . Adje£fa porro funt
* vel ex marginali ftudiofi alicujus annotafio-
ne commentitium epiftolæ fragment-urn cum
canone conferentis, vel; ea etiam confilio,
ut ex canonis interpolât! auéforitate fuffra-
gium epiftola conciliaretur . Et epiftolam
& canonem le&oris ociilis, fiibjicimus ; ut
( alterum alteri ipfe componens, alieno exu--
tiis præjudicio judicium ferat Ï
Tom. II.
De Privilegio Chorepifcoporum
fivePres-
byterorum .
Leo Romany Ecclefia &
Apoftolica Sedis Epi-
fcopus univerfisGcr-
maniarum & Gallia-
rum regionum Epifcopis
falutem.
5i in Dei no-
„ mine in Roma-
„ rta Ecclefia Syno-
„ dum Epifcoporum,
,, fiVe ceterorum con-
j, facerdotum Chrifti-
M que fidelium 6 coadu-
„ natam habuifiemus,
„ & de ordinationibus
„ illicitis, fuper qui-
5, bus crebrior ad nos
j, illarum partium cô-
„ meantium ferriio per-
ji' venerat, atque dea-
„ liis neceffariis eccle-
j, fiafticis negotvis tra-
„ liantes, facrofque.ca-
,, nones relegentes,fo-
,, lerter egiffemus , 7-
„ amultis lacrymabili
„ vultu re lat um eft no-
„ bis,quod quidamGer-.
„ maniarum acGallia-'
„ rum urbiumEpifeopi
„ frequenter Chorepi-
,, fcopos,' qiii juxta ca-
,V nones8Neoca»farien-.
„ fes,!five fecundum a-
„ liorum decreta Pa-
3, trum iidem funt, qui
„ & Presbyteri , vel
33 Presbyteros deftina-
„ rent qui abfentePon-
3, tifice altaria erige-
3, rent , Bafilicafque
3, confecrarent J Quod ;
3, quidem nbn eft rhirü,
3, id prçcepiffè viros ec-
„ clefiafticæ difçiplinæ
3, ignaros, qudd eft ca-
3, nonicæ regulæ-con-
„ trarium , & ftatim
,, a fæculari militia in
N
C O N C I L I I
Hifpalenfis fecundi,
tempore Sifebuti
Regis annoChri-
fti DC . X IX .
celebrati,
C A N O N V I I .
Ex editione Garfta
Loayfa.
,3 OEptimoexami-
33 ne relatum eft
„ nobis venerandif-
,, mum quondam A-.
„ gapiumCorduben-.
„ fis urbis Epifeo-
,3 pum , frequenter
„ Presbyteros *defti-
3, naffe, qui abfente
3, Pontifice altaria
3, erigerent,BafiJicas
v), confecrarent.Quod
,3 quidem non eft mi-.
3, rum, id praecepiffe
„ virum ecclefiafticis
3, difeiplinis ignara,
„ & ftatim1 a fascu-
,, lari militia in fa-
„ cerdotale minifte-
„ rium delegatum .
„ Ergo ne ultra ta-
,, lis a nobis li-
„ centia ufurpetur,
in n „ facer-
Cap. 12.
Damafi
inep. ad
Numiêlia
Epifcispos
8
* R êcens
& depra-
vata editio
habet,
Chorepifcopos
vel
Presbyteros,
qui
tamenjux-
ta canones
unum
funt.
* ' E D I T O R U M A. D
' 4 Confer * iio't. 2.
$ Hic canon Synodi Hifpalenfis, 'II. dupli-
ci ratione • vulgattis eft , priùs. a Mérlino ex-
manuferipto colleftionis XII. quæ non pa,u-
cas arbitrarias emendationes & additiones ali-
quot*in 'documehtîs receplt j dein a Loayfa ex
puris codicibus colleiftionis Hifpanicæ, qui eas
emendationes & additiones ignorant . Eeéïio-
nes, quas Qüefnellus canonis margini
prioris' editiopis funt , jureque additarnentis
Vel emenaatiônibus a fincero eanone 4li,çni^
N O T A T I O N E S .
tribuendse. Ex hoc eodem canone Hifpalenfi
aliquot' fententis inferta: fuerunt etiam in
pfeudo-epiftol^1 Damafi ad Epifcopos Numidise
de Chorepifcopis, qua;, apud Ifidfcrum legitur ,
& a Quefneilo in margine ipfius: canonis ci-
tatur.
6 Vulgati cum quibufdam codd. coaduna-
tum . Ex MS. S. Crucis in Jerufalem fignato
num. 2,37. emendavimus. .
7 Idem cod. S. Crucis a quibufdam.
8 Ab. in duobus MSS. Q,afarienfes.