1 0 2 3 E d I T O R U -M Op S c ERV A T I ©NES < *0 2 4
menof olitana weitas '-appdtatttf. Hoc pïimum hujus honoris teftimonium le-
Antiquio-gituricNullum ;Cette-antiquius a Quefnello afferrii potuit. Non parum quidem
-rem non is faborat part, Jt c-.q.-ut hanc dignitatem vetuftiorem oftendat. At nihil co-
probavit git. Quod enim ex eadem lege Honori-i opponit, ubi. ille feptem provinciarum-
Quefnd- tonventuSj ex qu0 metropoliticum Arelatisjus elicitur,-mcuria tempórum &
defidta tyrannorum intprruptus traditar; intermedium tempus: refpicit, quo poft
eum conventum a Petronio -inilirutum| Conftantinus & Conftans aliique ty-
ranni'iGallias, & -Afelatum ocouparunt:ac perturbarunt. Ille fane conventus.cum
laudatum betronium aucaorem habeat^ ante Tedem Arelatum ab eo.tradu&am,
inftitutus .dicij nequitj.ac proinde ex hoe” conventu ibidem praifcripto Arelas
MeKopolisiptobari non poteftiante an.405,: vel 407. pui «jus fedls traduftio «
,8c conventus indiélio. affigitur, ut videre eft apud Pagium ad ani'401. n. 36.
.uSe, Tóllemontium in Ziofimo art. ju torn. 10. pag. 68z. & in Honorio not.. 2.:
Teftiino- - ’(Jl Gravius fortaiïis vidèbitur teftimonium, quód idem QuelneHus 'fubjidt ex
nium Ep^ epift. ój. Epifcoporura Arelatenfi adhsrentium, ad Leonem Papam, ubi hanc
fcópóriiip urbem non .ab" Honorio tantum, fed. .etiam: a, Valentiniano b vel. II. matrem
J g g l g omn,uW Galliarum. appeilatam itii&\xmarilanc.,r/ip<^\mti,:clementij]im<r recor-
tinm^ex- dationis|Valentvaianus & Honorius fidelijjimi Principes fpecialibus privilegiis,
pénditur. &,, ut nerbis lp forum utamur, matrem omnium Galliarum appellando deco-
xarunt. At obfervamus boa Epifeopos: >ftudio amplificandar dignitatis. Arelati lh.
Èeraiiori, licenfia:' fuill.é. locutos. -3d .exhconftitiitionb ,Honorii,: qua fiipereft-,.;
palam ftp. Quaro enim urbem ille: metropolitandm, tantum vocat 4.: iliï matrem;-,
omnium Galliarum ipfis Imperatpris:tverbis, appéilatani. nteftantuf i:u t verhit-yl
in q u iu n tip for urn utamur-, .Neqtten idcirco .eos.; appellatione , quar:ipforum 18c-
Honorii avo Arelati non comueteret, ulurpalib putimns: vere emm matreni
omniiim Galfimum «rat Arelas,. ex. quo fedes .Pscafééli Pratorio . faéht fuerat f
quatenusyob. hjwc.fedetn. «mélis. Galliatum. urbibus- atque provineiis prafidebat.
Neque id a Valentiniano; I._ v.ePII.'diflum.tredatuj-.: Cum enim fub bis Im-
pèratoribijs -: jqdesj 'iPrsfefiii - PratOrio.,-\ex iqu» :una iUöotitulns proficifcf potuit ,i
non effet Arelate, fed Treviris; fólaarTrevirorum urbsetune erat & dici pote-;
rat Metropolis Galliarum: quo plane fenfu Metropolis Galliarum nominatur
Athan A- ** Athanafio , qui aliquandiu; Treviris fuit .' ArelafDvero eum titulum, qui uni
eolog. de Trevirorum urbi turn competebat, contra veritatem fafti a Valentiniano fuif-
fugan. 4. fo tributum, incfledibileVefti Epifcppi igituc ficut-’Aiplatis gtatia in ■ allegamto
ï.i.p.322. Hon0rij téftimonio liberipri formula- ufi funtj dta lift conjungeMs Valentinia-
no & Honorio earn tropólogkain-locutionem adhibuifle videntur , qua pl.uraii
numero duobus vel pluribus adferibuntur, qua per partes inter illos diftinguen-
4 a erant.- Quis ignorat{ fatetur. idemt-QuelnellusTn Notis ad' hoe- ipfum Epit
feoporöm tellijnonmin illitès-propi fie^uenterrt ^ejfe ufum^xqua- pluralis
nuynovus^pyo.. /ingulort pontiur, 'prioierSira rum. mopraccdoHiibusplunurp men-
........ tionent fieri contigit 1'Hinc.' Pagtus-rad. ani-itpM-.ïcaiJitp^ï .non; male 1 ex ifti mat- -,
eb laudata Êptfeopotum verba, licet ■ plürali numero:^ .copulative exprellaj,:rdisjun-
- dlive ede expheanda,11 ita ut priyilegia qua:primum'Commemorantv ad Valen^
tinian.um pertjneant, 'titlilus véto matris omnium G;ilharujn axi ioiuju Hono.
.. :,fium refetendus:;litii, p r -. . ; 1 WS t-iji-pt - r r r
Cetera ob- .4- Multo autem: .minus; ad \iMetropolinb Arelatii vindicandam- ante; faculum V.
jeRafolu-ijja conferunt,. qua de ,Conftantio.fArelate coni'ulatum adeuntet&jtodos dante,
»• de Con/lantintf & Q/?W«/iec.Jïp)Wtef.‘appellatione. a-uQ-Uefnello, aftehtntur . Hac
enim infignis quident,'jjrbiis, non!'aütem Metropolis indicia fimb$ ae> propterea
aliis quoque-: u^bibüsl, qua non erant Metropol«, Emilia oontigiffelltgimus 'i
Ita Co»y?4»t!»44appellari'potuit Atlèlas, :uti-Cirta in :Numidia-, ■ Si alia dua
civitates certe non Metropole§..in, Phffinjce/ScuiArabia eodem.nominé donata
fuerUnp „rAufoni-uduveïöbin. $ftbis ^magnitudinerfi.^ frequentiami, j&icomtnorcijim,
qpibusfArelas Rjómatüiquo.damroodo amulabatnr,.-,Rome Galluhe tjtulunij.rfti
fert, Nullo-itaqueqteftiiróonio •Arslatenfis Metropolis :pivilis-; jnitia'!:probari. por
tuerunt antiqujora;gnM>,oir4}fieP.i4<P.p. ,
De-Tien- 5. Vetuftius, verOL'initjum; jVienna. Metropolis, fuit . Ipfunj ,antiquum Provin*
na anti- q# nomen primum indiciu{n; el|.'.'Aptiqua esatri-Vfrennenfis Provïncice denpn*’
quioriMe- jjatio , qua,- pluribps. quarti. qupqub faculi dopumenti? > ptofeatur,tropou, - ■ non.-apiirijolw-®
1025 in II. Pa r t . Dissert. V. Q uesnelli. 102<ÿ
provenire potmt, mfi quia jam inde ab ipfa Diocletianea, feu Conftantiniana
Provinciarum dmfione Vienna, non autem Arelas civilis Provincia Viennenfis
Metropolis tuit . Quod enim huic evidentiflima rationi opponit Quefnellus de
Proymcxis Lugdunenfibus fecunda, tertia, 8c quarta, quarum Metropolis ex
hoc Lugdunenli nomine non erat Lugdunum, inaniffimum eft. Etfi enim ha
très Provincia a folida Lugdunenfi dilfefla haberent peculiarem cujufque Me-
tropolim a Lugduno diverlam ; antequam tamen diftraherentur in partes, omnes
eamdem Lugdunenfem urbem Metropolim agnofeebant ; & idcirco Luadunen-
lium nomen retmuerunt, quia ante hanc divjfionem Lugdunum erat earum Metropolis
. Ita etiam Viennenfes Provincia très in aliquibus pofterioris a v l No-
titns nonjinantur, qua licet poft divifionem propriam Metropolim habeànt ,
antea tamen Viennam communem Metropolim civilem agnovifle videntur . Ita
etiam Narbonenfis fecunda fie appellata^eft, quia olim Metropolim habuit Nar-
bonam, qua toti Narbqnenfi folida nomen dedit. Nulls inveniuntur Provincia
, qua ab aliqua. civitate nomen acçeperint, nifi hac civjtas ipfius Provincia
aliquanqo Metropolis fuerit. Hac' igitur Vjennenlis Provincia denomina-
tio, de metropolitica Vienna prairogativa dubitare non finit.
^-cc®^un.t teftimonia Eufebii Cafarienfis, & Notitia Galliarum. Ille enim
iub Conltantini avum , quq Viennenfis, Provincia a Vienna nomen accepit
hanc urbem Metrapolm dikite nominal -1. s. Hilt, c. 1. & fimiliter Notitià
CjaUiarum a Smtiondp édita, cujus exemplum pervetuftum legitur in MS. Ça-
pituli Veronenlis, in deferiptione Provincia Viennenfis Viennam Metropolim
nommât. Quoad Eufebii quidem teftimonium non répugnât Quefnellus - Nemo
emm non videt , inqmf part. 1. c. 12. Eufebio fermonem eJJ'e de dignitate
m m P P Ü uw ■ Solum de h^ographica, non vero civili Metropoli in-
telbgendum putat J & c.- I I . Strabonem profert, qui Viennam Allobngum Me-
tropoltm normnayit, pc li Çonftantini a vo , quo alia Provinciarum diltinélio
vigebat, modern fenlu^ Eufebius locutus fuerit : quod, quam lit imbecillum, quif-
que perlpiciet . Notitiæ vero Galliarum auQoritatem, qua Vienna civilis Me-
tropolis apertiffime traditur, elevare Sc jnfirmare integrp capite nititur, Eccle-
fiaftiçam, non vero civilem Notitiatn efle pofteriori quidem tempore in gra-
tiam Viennenfis Epifeopi luçubratam contendit, cum fcilicet Burgundiones fub
an. 480. Vienneniem traSlum occuparunt.
. 7 - At civilem , non : vero ecclefiafticam Notitiam. elfe multa manifeftum ■ &.' Notitia
çiunt .„Si enim ecdefiafoça Notitia effets qua ecçiefiafticas Provincias cum fuis eaIIi^ 7
Metropobbus defenberetj non folum Vienna, verum, etiam Arelas inter J f e j f f i T
tropoles^ eccleljafttcas accenfenda fuerat. Præterea Narbonetilis II. Alpes mari-civiles ex-,
timæ, & Grajæ non fujllent récenfendæ uti feparatæ Provinciæ, quarum 'civi- hibet •
taces-Arelatenfi vel Viennenfi Metropofitano luberant, Adde quod in Maic-ima
Sequanorum tria caftra 8c. unus portus nominantur, qui ad ecclefiafticam difpoî
fitionem nimlum. pemijsnt . Tandem , ut .alia omittamus, poll deferiptas decem
Provincial, Galliarum hic titulus fubjicitur ; Item m Pvwvinciis feptem. Hsec
autem qiitmctiq leptem Provinciarum à decem. Provineiis, earn divifionem pro-
cul dubio præfert, quæ non ecclefiaftica, fed civilis eft, qua fcilicet univerfa:
Galli* m duas dioçcefes partita fuerunt, ut capite antecedenti -vidimus . Haw
Notitia m pervetufto MS. Capituli Veronenlis 50. defcribitur poft-Itinerarium
Bprdlgalenfe cum hoc titulo : Incipit admtatio Provinciarum at que urbium
Galliarum mm p riv ile g e s fuis : quæ privilégia, ad Métropoles civiles ibidem
qelignatas /eieruntur. . ■ .... , .,,;s.y .
;3cl porto Notitiæ ætatem fatis indicat fumma ipfius-concordia cum divibùne
Pravinciatum Galli», quæ in Notitia dignitatum exhibetur. Sicut enim
hSEç paullo. pqft annum 423. exarata fuit, idem etiam de ilia judicandumvidet.
ur • Id apertius demoniirat tiuilus Jopioai Provinciarum, eu cm ex hac Noti-
**41 - • rum> tceitayimus , Hic enim reperitur in documéntis fcriptis paullo
PO«. tnitium, feculj. V, nimirum in epiftolis Zofimi & Bonifacii I. in lege Ho-
nqru ap. 41g.. 8c in memorafa Notitia dignitatum - in pofterioribus autem mo-
nqinenus nufpiam invenimus. Anteriorem vero ætatem , quam huic Notitiæ
tribuendam fufpicamur, argumento non levi conftituendam refervamus numéro 11.
Ex hiij Quefiielli opinio plane eprruit. Cum enim hæc civilis, non autem