? 2 7 728
p a s c h a s i i q u e s n e l l i
DISSERTATIO Q U A R tA
D E A U C T O R E L I B E L L I , feu E P I S T O LÆ
AD D EME T R I A D EM V IRG INEM
P R O S P E R O ha&enus adfcriptæ :
in qua nec P R O S P E R I ejje , nec alterius quant S. L E O N IS
I« ’ Pafoe I. (x conjettwis ajferitur.
T a concinit ftylusepi-
ftolæ ad Demetriadem
ftylo librorum de Vocations
Gentium, u ti
eidem haôenus au&ori
utrumque opus merito
fit adfcriptum, five cum
Ambrofio datum, five
cum Profpero. Quam-
obrem qui multis nec futilibus, ut confidi-
mus, arguments alterum S. Leoni vindi-
cavimus fecunda Differtatione , peculiarem
inftituere alterius eidem afferendi gratia fu-
pervacaneum duceremus , nifi in re hujus
momenti probationes probationibus curnu-
lare, nullique diligentiæ parcere neceflarium
videretur.
Remiflo itaque ad priorem DifTertationem
le&ore, ut de tempore fcriptionis hujus epiftolæ
inftruatur, multaque etiam ibi legat
de ftyli, doftrinæ , conceptuumque fimili-
tudine, quæ inter S. Leonem, au&oremque
librorum de Vocatione Gentium intercedit,
& ad epiftolæ quoque au&orem transferri
poflunt ; cetera quæ hujus propria funt ,
paucis abfolvemus.
InSeriptu- Primam igitur animadverto, hoc epiftolæ
ræverfio- commune eue cum opéré de Vocatione
neconve- Gentium & certis fanfti Leonis operibus ,
niunt. qüod 2 Scripturam fan&am ex fan&i Hic-
2 ronymi verfione allègent. Sed hoc infuper
habet cum fan&o Leone affine, quod utra-
que verfione utatur , Vulgata fcilicet, &
Hieronymiana .* quod in eodem verfu 4. capitis
14. libri Job contigit : ubi fecundum
vulgatam verfionem ita legimus apud ian-
&um Leonem ferm.8.de Nativit.& inepift.
S Leon Demetriadem circa med. Quis potefl fa-
fer 8 de cere mundum de immundo concept um femme?
Nativ.cap. Nonne tu quifolus es P Et fecundum feptua-
Z.epift. ad ginta Interprètes in ferm. 1. fan&i Leonis
Demetria- de Nativit. & in citato epiftolæ loco: Ne-
dem c. il. mo mundus a forde, nec infans cujus uni us
diet vita eß fuper terram . Quod ad id quod
probatum volumus, validum, puto , argumentum
eft: cum nemo facile fibi perfua-
deat fortuito contigiffe , ut eadem ætate
duo fcriptores diverfi eümdem ejufdem libri
verfum affumferint ex verfione fanfti Hie-
ronymi, quæ nondum in ufum vocata erat,
& vix ab alio auclore illius ævi ufurpata
reperiatur.
2. Ut probet Chriftum Dominum Sacra-
mentorum Evangeliique miniftris femper
adefle ac cooperari, addu'cit textum e capi-
te28. S. Matthæi, quem a fan&o Leone &
ab audore librorum de Vocatione Gentium
ufurpatum diximus eodem confilio. Utique
nunc, dnquit, eadem potentia Dominus in-
definenter operqtur, qui ait : ,, Ecce ego vo-
„ bifcum fum&c.,, Vide fupra Differt.2.n.
19. loca ex fan&o Leone & ex opéré de
Vocatione Gentium defcripta.
3. Hæc epiftola, cum varias Satanæ de-
fcribit infidias , conatufque vehementiores ,
quibus eos impetit , quos per baptifmatis
confecrationem , vitæque melioris profeffio-
nem fibi cernit eripi ; cumque e contra ,
quo ftudio , qua vigilantia adverfus ilium
pugnari debeat, monet, iifdem fere utitur
verbis , quibus & Leo nofter . Exemplum
habe ex cap. 10. Cum in facramento crucis
& refurreSlionis Chr’tfii ad novitatem redit
vetufias, & ad innocentiam regeneratur im-
pietas, antiquus hofiis malignius FREMIT ,
& acrius inardefcit : & cum innumeris no-
cendi artibus humanum genus nitatur aver*
tere, serens d scordias , incita ns iras ,
ACUENS cupidîTATES, fuadens turpia , falfa
commentais , & errorum laqucos per opirtio-
num commenta multiplie ns y plus uritur de
vtrtute fiantium, quam latetur de fragilita-
te labentium.
San&us Leo ferm. 6. de Epipban. cap. 3.
Vigilanter cavenda funt ilia diferimina, qua
de otio tpfius pacis oriuntur . Adverfarius
enim , qui in apertis inefficax perfecutionibus
fuit y teSla nocendi arte DESÆVIT, ut quos
non
II.
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S.
i Cqnfer Obferv. fubjiciendas n. 4. bus autem numeris fequentia excutientur.
a Vide cafdem Obferv. n. 5. In fequentiy
z ç D l S S . IV. DE A u G T.
non perculit impetu affliftionis, lapfu dejiciat
voluptatis Quos damnis non fregit y cupi-
ditate corrumpït . Inflammat concupifcen-
tiis y quos non potefl vexare tormentis. Serit
riSCORDIAS , ACCENDIT IRAS ,, INCITAT EIN-
GUAS 3 & ne ab illicit is doits cautiora corda
fe revocent, confummandorum feelerum inge-
rit facultates. Et fèrm. 2. de Quadrag.cap.
2. Modo tibi major cautto, & follicitior af-
fumenda prudentia cfl, quando idem hofiis
tuus acriori fevit invidia .... appropinquan-
te nova■ creatura ortu, fpiritalis nequitia ab
his y quos poffidebat , excluditur . Frémit
ergo exfpoliati hofiis impius furor ; & novum
quarit lucrum, quia jus perdidit antiquum.
Inflammat ita que iras , nutrit
odia y ÀCUIT CUPIDITATES, irridet continen-
tiam y incitât gui am. Serai. 3. de Qua-
drag. Exinde ( nos ) vehementiore odio &
INVIDIA sæviore perfequitur, ex quo ei in
baptifmo renuntiavimus, & ab ilia, cui do-
minabatur y origine in novam creaturam di-
vina regenerations tranfivimus .... non definif
nobis hofiis antiquus LAQUEOS peçgati ubi-
que tendere.
Quibus in locis præter fenfus , conftru-
ôionis ac verborum fimilitudinem & con-
centum, quæ eumdem au&orem arguunt ,
multæ funt infuper voces inl textu epiftolæ
, quæ a fan&o Leone paffim ufurpantur,
velut: Opinionum commenta : Sacramentum
crucis & refurreSlionis Chrifii : Redit ad
innocentiam iniquitasy & in novitatem vetufias
: uri de virtute fiantium : fragilitas labentium
& c.
” !•; Au&or epiftolæ fie habet.* Malum fuper-
bta maxime virtutibus eft cavendum : quia
nullis opportunius infidiatur , quant quibus
laus jufia debetur. Et c. 10. Quibus nonpo-
tuerat perfuadère vitiorum àmorem , immittit
laudis cupiditatem .... Per gloriam irrepfit
humanam, & quos impulfione non movit ,
elatione dejecit. Ad eumdem fenfum , cap.
16. fie loquitur : Vigilant autem tentatoris
infidia, ut ubi proficit devotîo , fubrepat ela-
tio y & ut homo de bono opéré in fe potius - y
quam in Domino çlorietur . Sed follïeitudo nos
Apofioli contra hoc periculum monet, dicens :
yy Cum timoré & tremore veftram falutem
yy operamini : Deus eft enim qui operatur in
yy vobis & velle& operari pro bona volunta-
s> Quanto ergoexcellent tus :n mandat is Dei
quique profieiunt, tant'o majores habent cauf-
fas formidinis & tremor is: ne de ip fis pro-
bitatis augmentis mens fibi confcta & laudis
avida in fuperbiæ rapiatur exceffus, & fiat
immunda vanitate, dum fibi videtur clara
virtute.
Sanfilus Leo his admodum fimilia Labet
ferm.4. de Quadragefima cap. 3. Non am-
bigatis y inquit , diabolum ad hoc vim fua
maligkitatis armare y ut pietati laqueos de
ipfa pietate pratendat, & quos non potuerit
dejicere per dijfidentiam , constur fuperare
per gloriam. Vicinum efi enim reSlis aSlio-
nibus fuperbia malum , & de proximo femper
virtutibus infidiatur elatio. Quia difficile
efi ut laudabiliter viventem laus non ca-
Tom, II.
E P I S T . AD D E M E T R . 7 3 0
piat humana . Et ferm, de Epiphan, 8, c. 2.
Cum timoré & tremore , inquit Apoflaltts j
veftram fàlutem operamini : Deus efi enijn
qui operatur in vobis & velle & operari
pro bona voluntate. Et hoc fanSlis caujfaeft
tremendi atque metuendi, ne ip fis operibus
pietatis elati deferantur ope gratia, & rema-
neant in infirmitate natura.
De Melchifedech diflerens epiftola, ait :
Vir facratiffmus Melchifedech Domini &
Salvatoris nofir i præferens form am . San-
&us Leo ferm. 4. ( nunc 5. ) de Natali
fuo . Ipfe eft, inquit , ( Chriftüs ) cujus
formam Melchifedech Pontifex præfere-
bat.
De lege & gratia eodem uterque modo
loquitur Epiftola. Non ob aliud , inquit ,
umquam datur praceptumy nifi ut quaratur
pracipientis auxilium. SanSus Leo ferm. 5,
de Quad rag. Ad jubentem recurrat, qui ideo
dat praceptum ut excitet defiderium, & prüftet
auxilium, Et expreflius ferai, x i, de
e a d em Ideo enim datur praceptum, ut pracipientis
quaratur auxilium.
De paupertate & divitiis . Tam abundan-.
tia y quam inopia, ait epiftola , materia fo-
let ejje- peccati, cum vel dives extollitur ad
fuperbiam, vel pauper profilit ad querelam .
S. Leo ferm. x i. de Quadrag. cap. 1. Non
minoris eft periculi carere defideratisy quam
abundare conceffis. Infidia funt in divifta-
rum amplitpdine, infidia in paupertatis an-
gufliis. Illje ekvant ad fuperbiam , ha incitant
ad querelam ►
San&us Leo epift. 10. ad Epifcopos Pro^
vinçiæ Viennenfis cap. 1, Apofiolicum mu-
nus in Petro principaliter collocavtt ( Chri-
ftus. ) Au&or epiftolæ : Natura in Adam
principaliter infiituta. Ubi eadem voce utun-
tur in eo fenfu qui tam primariam inftitu-
tionem, quam Pomatum includit. Quæ vox
raro ita ufurpatur.
Hoc etiam commune habent tria hæc ferî-
pttj j ut illud Act.'14. Dtmifit gentes ingre-
dijpjasjuasy frequenter affumant: & illud,
Tentât to efi vita hominis fuper terram , ex
libro Job fæpius quoque ufurpent.
De præfentis' vitæ ftatu S. Leo Serm. 7. IV.
de Paff. cap. 3. Contrifiati funt, non decon-
feientia reatu, fed de humana mutàbilita-
tis Incer to . Serai. 14. de Paff. c.3. Qpam-
vis enim non iflius vita fit y fed aterna, ut
fit Deus omnia in Omnibus ; tarnen &c.
Epiftola ad Demetriadem : Non quidem ob- g-m zæl
tinetur , Ut jam omnia in omnibus" Deus fit :
quia nullus efi fine tentationis ft imul0 , &
fine mutabilitatis incerto &c. Et fupra
•• In futitra beatitudinis confortio Deus
erit omnia in omnibus', quod ideo in hac vita
non potefi ad plenum obtineri: qui a nondum
mortale hoc &c.
In utroque Deus fub agricolæ imagine
inducitur animam hominis colens , fecun-
damque reddens bonis juftitiæ fruftibus
äc propterea Deus fummus & verus agrico-
la nuncupatur .• piji ejus erga homines folli-
citudo, eultura : anima, ager cordis \ vir-
tutes, femina ; bona opera , germina juftt-
ß b b 2 tia